# Marketing fani ilk bor amaliy-ilmiy fan sifatida qachon va qayerda o‘qitila boshlandi?

# Marketing fani ilk bor amaliy-ilmiy fan sifatida qachon va qayerda o‘qitila boshlandi?

1. 
   XX asrning boshlarida, AQShda
   
2. 
   VIII asrning oxirlarida, Fransiyada
   
3. 
   XX asrning o‘rtalarida, Germaniyada
   
4. 
   XIX asrning boshlarida, Angliyada
   

# Qaysi javobda Filipp Kotlerning marketingga bergan ta’rifi keltirilgan?

1. 
   Marketing – tovarlarni yaratish, taklif etish va ayriboshlash asosida ayrim olingan kishi va guruhlarning talab va ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan iqtisodiy va boshqaruv jarayonidir
   
2. 
   Marketing – raqobat sharoitida firmaning strategiyasi va taktikasini belgilaydigan zamonaviy biznes falsafasidir
   
3. 
   Marketingni maqsadi sotishga qaratilgan harakatlarni yo‘q qilishdan iboratdir. Uning maqsadi haridorlarni shunday o‘rganish va tushunishdan iboratki, tovar va xizmatlar uning talabiga aynan mos tushib, pirovardida o‘zini-o‘zi sotadi
   
4. 
   Marketingning mohiyati insonlar va tashkilotlar talabini qondirish maqsadida tovar va xizmatlar ishlab chiqarishni rejalashtirish va uni amalga oshirish, narx belgilash, tovarlar harakati va sotilishini uyushtirishdir
   

# Boshqaruv muammolari bo‘yicha yetakchi nazariyotchi olim Peter Drukkerning marketinga bergan ta’rifi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

1. 
   Marketingni maqsadi sotishga qaratilgan harakatlarni yo‘q qilishdan iboratdir. Uning maqsadi haridorlarni shunday o‘rganish va tushunishdan iboratki, tovar va xizmatlar uning talabiga aynan mos tushib, pirovardida o‘zini-o‘zi sotadi
   
2. 
   Marketing – raqobat sharoitida firmaning strategiyasi va taktikasini belgilaydigan zamonaviy biznes falsafasidir
   
3. 
   Marketing – tovarlarni yaratish, taklif etish va ayriboshlash asosida ayrim olingan kishi va guruhlarning talab va ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan iqtisodiy va boshqaruv jarayonidir
   
4. 
   Marketingning mohiyati insonlar va tashkilotlar talabini qondirish maqsadida tovar va xizmatlar ishlab chiqarishni rejalashtirish va uni amalga oshirish, narx belgilash, tovarlar harakati va sotilishini uyushtirishdir
   

# Marketingni maqsadi qaysi javobda to‘g‘ri keltirilgan?

1. 
   Korxonaning bozordagi yuqori obru-ye’tibori, mashhurligini ta’minlash, bozor ulushini, sotish hajmini oshirish
   
2. 
   Mavjud yoki potensial talabni aniqlash yo‘li bilan u yoki bu mahsulot (tovar, xizmat)ni ishlab chiqarish zaruriyatini asoslash
   
3. 
   Korxonaning ishlab chiqarish, sotish va moliyaviy faoliyatini tartiblashtirish va rejalashtirish
   
4. 
   Tovarlarni sotish usullarini takomillashtirish
   

# Iste’molchi ehtiyojini mumkin qadar maksimal qondirish - ...

1. 
   Marketing maqsadlari
   
2. 
   Marketing tamoyillari
   
3. 
   Marketing vazifalari
   
4. 
   Marketing funksiyalari
   

# «Marketing» nimani anglatadi?

1. 
   U muhtojlikni va ehtiyojni ayrboshlash yordamida qondirishga qaratilgan inson faoliyatidir
   
2. 
   U talabni qondirishga qaratilgan inson faoliyatidir
   
3. 
   U iste’molchilar hamda raqobatchilar to‘g‘risida axborotlar to‘plashdir
   
4. 
   U bozorda mahsulotni sotishdir
   

# People, Produkt, Prike, Plake, Promotion – bular ....

1. 
   Marketing kompleksi elementlari
   
2. 
   Marketing vazifalari majmui
   
3. 
   Marketing tizimi
   
4. 
   Marketing ob’ektlari
   

# Marketingning asosiy maqsadi nimadan iborat?

1. 
   Maksimal yuqori iste’molga erishish, keng assortimentda tovarlarni taklif etish
   
2. 
   Korxonaning ishlab chiqarish, sotish va moliyaviy faoliyatini tartiblashtirish va rejalashtirish
   
3. 
   Haridorlar talabiga javob beruvchi mahsulot modellarining nusxalarini yaratish bo‘yicha ilmiy tadqiqotlar tashkil etish
   
4. 
   Mavjud yoki potensial talabni aniqlash yo‘li bilan u yoki bu mahsulot (tovar, xizmat)ni ishlab chiqarish zaruriyatini asoslash
   

# Marketingning asosiy vazifasi nimadan iborat?

1. 
   Mavjud yoki potensial talabni aniqlash yo‘li bilan u yoki bu mahsulot (tovar, xizmat)ni ishlab chiqarish zaruriyatini asoslash
   
2. 
   Maksimal yuqori iste’molga erishish, keng assortimentda tovarlarni taklif etish
   
3. 
   Iste’molchilar ehtiyojini maksimal darajada qondirish
   
4. 
   Aholi turmush farovonligini oshirish
   

# Marketingning ob’ektlariga nimalar kiradi?

1. 
   Zaruriyat, ehtiyoj, talab, tovar va xizmatlar
   
2. 
   Iste’molchi, ehtiyoj, talab, tovar va xizmatlar, ulgurji va chakana sotuvchilar
   
3. 
   Ulgurji va chakana sotuvchilar, ehtiyoj, talab, iste’molchi
   
4. 
   Ishlab chiqaruvchilar, iste’molchilar, tovar va xizmatlar
   

# Qaysi marketing konsepsiyasi taklifdan talab ko‘p bo‘lganda va mahsulot tannarxini pasaytirishda qo‘llaniladi?

1. 
   Ishlab chiqarishni takomillashtirish konsepsiyasi
   
2. 
   Tovarni takomillashtirish konsepsiyasi
   
3. 
   Tijorat harakatlarini jadallashtirish konsepsiyasi
   
4. 
   Umumiy marketing konsepsiyasi
   

# Marketingning qaysi konsepsiyasida “sotish hajmini oshirish hisobiga foyda olish” asosiy maqsad hisoblanadi?

1. 
   Tijorat harakatlarini jadallashtirish konsepsiyasi
   
2. 
   Tovarni takomillashtirish konsepsiyasi
   
3. 
   Ishlab chiqarishni takomillashtirish konsepsiyasi
   
4. 
   Umumiy marketing konsepsiyasi
   

# Butun jamiyat ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan, “korxona foydasi - haridor ehtiyojlari - jamiyat manfaatlari”ning muvofiqlashuvi qaysi marketing konsepsiyasiga hos?

1. 
   Ijtimoiy-axloqiy marketing konsepsiyasi
   
2. 
   Ishlab chiqarishni takomillashtirish konsepsiyasi
   
3. 
   Tijoratni jadallashtirish konsepsiyalari
   
4. 
   Tovarni takomillashtirish konsepsiyasi
   

# Kons’yumerizm marketingining maqsadi nima?

1. 
   Iste’molchilar huquqini himoya qilish
   
2. 
   Davlat miqiyosidagi marketing
   
3. 
   Ijtimoiy siyosiy faoliyat
   
4. 
   Korxona miqiyosidagi marketing
   

# Zamonaviy telekommunikatsiyaviy vositalardan foydalangan holda iste’molchilar bilan individual munosabatlarni iloji boricha mustahkamlashga yo‘naltirilgan marketing konsepsiyasi - ...

1. 
   O‘zaro munosabatlar konsepsiyasi
   
2. 
   Ijtimoiy-axloqiy marketing konsepsiyasi
   
3. 
   Mega-marketing konsepsiyasi
   
4. 
   Zamonaviy marketing konsepsiyasi
   

# Qaysi marketing konsepsiyasi firmaning foydaliligi, iste’molchilar ehtiyojlarini qondirish darajasi va jamiyat manfaatlari kabi uch omilning o‘zaro uyg‘unlikda bo‘lishini talab qiladi?

1. 
   Ijtimoiy-axloqiy marketing konsepsiyasi
   
2. 
   Tijoratni jadallashtirish konsepsiyalari
   
3. 
   Ishlab chiqarishni takomillashtirish konsepsiyasi
   
4. 
   Tovarni takomillashtirish konsepsiyasi
   

# Katta ijtimoiy jamoalarning, davlat siyosatining muammolariga diqqatini qaratuvchi - ...

1. 
   Mega marketing
   
2. 
   Munosabatlar marketingi
   
3. 
   “Yashil” marketing
   
4. 
   Kons’yumerizm marketingi
   

# Tovarni ekspluatatsion xususiyatlarini, qadoqlanishiga e’tibor qaysi marketing konsepsiyasida amalga oshiriladi?

1. 
   Tovarni takomillashtirish konsepsiyasi
   
2. 
   Ijtimoiy-axloqiy marketing konsepsiyasi
   
3. 
   Ishlab chiqarishni takomillashtirish konsepsiyasi
   
4. 
   Tijoratni jadallashtirish konsepsiyalari
   

# Sotuvdan keyingi servisni tashkil etish qaysi marketing konsepsiyasida amalga oshiriladi?

1. 
   Tijoratni jadallashtirish konsepsiyalari
   
2. 
   Ijtimoiy-axloqiy marketing konsepsiyasi
   
3. 
   Ishlab chiqarishni takomillashtirish konsepsiyasi
   
4. 
   Tovarni takomillashtirish konsepsiyasi
   

# Marketing konsepsiyalarining rivojlanishiga nimalar ta’sir ko‘rsatadi?

1. 
   Ilmiy texnik taraqqiyot, ishlab chiqarishni rivojlanishi
   
2. 
   Iste’molchilar didining o‘zgarishi
   
3. 
   Sanoatni modernizatsiya qilinishi
   
4. 
   Bozor munosabatlarining chuqurlashishi
   

# Marketingning analitik funksiyasida nimalar o‘rganiladi?

1. 
   Bozorni, iste’molchilarni, tovar strukturasini o‘rganish, korxona ichki muhitini tahlil qilish
   
2. 
   Yangi tovarlarni ishlab chiqarishni tashkil etish, moddiy-texnika ta’minotini tashkil etish, tovar sifati va raqobatbardoshligini boshqarish
   
3. 
   Tovar harakati tizimini tashkil etish, talabni shakllantirish va sotishni rag‘batlantirish, narx siyosatini olib borish
   
4. 
   Strategik va operativ rejalashtirish, marketingni boshqarishning axborot ta’minoti o‘rganiladi
   

# Quyidagi keltirilganlardan qaysi biri marketingni tamoyillari hisoblanadi?

1. 
   Iste’molchilar muammolarini samarali yechish, talabni prgonozlash va shakllantirish, istiqbolga yo‘naltirilganlik
   
2. 
   Korxonaning ishlab chiqarish, sotish va moliyaviy faoliyatini tartiblashtirish va rejalashtirish
   
3. 
   Haridorlar talablariga javob beradigan tovarlar nusxalarini yaratish
   
4. 
   Maksimal yuqori iste’molga erishish
   

# Marketingning tahliliy funksiyasida nimalar o‘rganiladi?

1. 
   Bozorni, iste’molchilarni, tovar strukturasini o‘rganish, korxona ichki muhitini tahlil qilish
   
2. 
   Tovar harakati tizimini tashkil etish, talabni shakllantirish va sotishni rag‘batlantirish, narx siyosatini olib borish
   
3. 
   Yangi tovarlarni ishlab chiqarishni tashkil etish, moddiy-texnika ta’minotini tashkil etish, tovar sifati va raqobatbardoshligini boshqarish
   
4. 
   Strategik va operativ rejalashtirish, marketingni boshqarishning axborot ta’minoti o‘rganiladi
   

# Marketing mohiyatidan quyidagi asosiy tamoyillar kelib chiqadi____________fikrni davom ettiring.

1. 
   Iste’molchiga va bozorga yo‘naltirilganlik
   
2. 
   Bozor kon’yunkturasini tahlil qilish
   
3. 
   Bozorni qamrab olishlik
   
4. 
   Raqobatchilarga qaratilganlik
   

# Iste’molchilar muammolarini samarali yechish, talabni prgonozlash va shakllantirish, istiqbolga yo‘naltirilganlik – bular ....

1. 
   Marketing tamoyillari
   
2. 
   Marketing funksiyalari
   
3. 
   Marketing maqsadlari
   
4. 
   marketing vazifalari
   

# Tovar assortimentini shakllantirish, tovarlar modifikatsiyasi, innovatsiyasi va tovar sifatini boshqarish marketingni qaysi funksiyasining ish mahsuli hisoblanadi?

1. 
   Ishlab chiqarish
   
2. 
   Sotish
   
3. 
   Analitik
   
4. 
   Boshqarish va nazorat qilish
   

# Tovar harakatini tashkil etish, tovarlarni saqlash va zahiralarini shakllantirish marketingni qaysi funksiyasining ish mahsuli hisoblanadi?

1. 
   Sotish
   
2. 
   Analitik
   
3. 
   Boshqarish va nazorat qilish
   
4. 
   Ishlab chiqarish
   

# Marketing faoliyatini rejalashtirish, yillik rejalar nazorati marketingni qaysi funksiyasining ish mahsuli hisoblanadi?

1. 
   Boshqarish va nazorat qilish
   
2. 
   Sotish
   
3. 
   Analitik
   
4. 
   Ishlab chiqarish
   

# Marketing muhiti – bu ....

1. 
   Bozor kon’yunkturasi va korxonalar faoliyatiga bevosita ta’sir ko‘rsatuvchi kuchlar va omillar yig‘indisidir
   
2. 
   Marketing rejalarini ishlab chiqish va ularni to‘g‘irlash uchun zarur bo‘lgan marketing tashqi muhitining o‘zgarishi to‘g‘risidagi joriy axborotni to‘plash bo‘yicha tizimli faoliyatdir
   
3. 
   Marketingni rejalashtirish, boshqarish va nazorat qilish uchun kerakli bo‘lgan axborotlar majmui
   
4. 
   Korxona foydasiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar yig‘indisi
   

# Korxonalarning tashqi mikro marketing muhitiga ta’sir qiluvchi omillar to‘g‘ri keltirilgan qatorni toping.

1. 
   Ta’minotchilar, vositachilar, raqobatchilar, iste’molchilar, korporativ madaniyat
   
2. 
   Raqobatchilar, vositachilar, demografik va tabiiy omillar
   
3. 
   Ta’minotchilar, ilmiy-texnikaviy taraqqiyot, demografik omillar
   
4. 
   Siyosiy, iqtisodiy, madaniy, tabiiy, demografik omillar
   

# Korxonalarning tashqi makro marketing muhitiga ta’sir qiluvchi omillar to‘g‘ri keltirilgan qatorni toping.

1. 
   Siyosiy, iqtisodiy, madaniy, tabiiy, demografik omillar
   
2. 
   Ta’minotchilar, vositachilar, iste’molchilar, raqobatchilar
   
3. 
   Iste’molchilar, korxona madaniyati, siyosiy omillar
   
4. 
   Ta’minotchilar, ilmiy-texnikaviy, demografik, tabiiy omillar
   

# Firma boshqaruvining nazorati ostida bo‘ladigan omillar keltirilgan qatorni toping.

1. 
   Faoliyat sohasini aniqlash, xodimlar malakasining umumiy darajasi va marketing madaniyati, maqsadli bozorlar (segmentlar)ni tanlash.
   
2. 
   Iste’molchilar, korxona madaniyati, siyosiy omillar
   
3. 
   Ta’minotchilar, ilmiy-texnikaviy, demografik, tabiiy omillar
   
4. 
   Ta’minotchilar, vositachilar, iste’molchilar, demografik
   

# Qaysi omillar bozorning barcha sub’ektlari uchun ta’sir ko‘rsatadi?

1. 
   Siyosiy, iqtisodiy, madaniy, tabiiy, demografik omillar
   
2. 
   Faoliyat sohasini aniqlash, xodimlar malakasining umumiy darajasi va marketing madaniyati, maqsadli bozorlar (segmentlar)ni tanlash.
   
3. 
   Iste’molchilar, korxona madaniyati, siyosiy omillar
   
4. 
   Ta’minotchilar, ilmiy-texnikaviy, demografik, tabiiy omillar
   

# Firmaning faoliyati va uning imkoniyatlariga bevosita tegishli bo‘lgan omillarni toping.

1. 
   Faoliyat sohasini aniqlash, maqsadli bozorlar (segmentlar)ni tanlash, marketing vazifalari yechimi
   
2. 
   Iste’molchilar, korxona madaniyati, siyosiy omillar
   
3. 
   Ta’minotchilar, ilmiy-texnikaviy, demografik, tabiiy omillar
   
4. 
   Iste’molchilar, korxona madaniyati, siyosiy omillar
   

# Firma boshqaruvining nazorati ostida bo‘lmaydigan omillar keltirilgan qatorni toping.

1. 
   Iqtisodiy, ilmiy-texnikaviy, demografik, tabiiy omillar
   
2. 
   Faoliyat sohasini aniqlash, maqsadli bozorlar (segmentlar)ni tanlash, marketing vazifalari yechimi
   
3. 
   Iste’molchilar, korxona madaniyati, siyosiy omillar
   
4. 
   Ta’minotchilar, vositachilar, tovar harakatini tashkil etish, raqobatchilar
   

# Aholi daromadlari, jamg‘armalari, harid quvvati, “iste’mol savati” kabilar qaysi omilning tarkibiy qismlari hisoblanadi?

1. 
   Iqtisodiy
   
2. 
   Demografik
   
3. 
   Siyosiy
   
4. 
   Ijtimoiy-madaniy
   

# Aholining yoshi, joylashuvi, erkak-ayollar nisbati, shahar va qishloq aholisi nisbati kabilar qaysi omilning tarkibiy qismlari hisoblanadi?

1. 
   Demografik
   
2. 
   Siyosiy
   
3. 
   Ijtimoiy-madaniy
   
4. 
   Iqtisodiy
   

# Korxona tashqi muhitini tahlil qilish uchun qaysi tahlil usulidan foydalaniladi?

1. 
   SWOT
   
2. 
   Vaziyat tahlili
   
3. 
   STEP
   
4. 
   Iqtisodiy tahlil
   

# Marketing axborotlari marketing faoliyatida nima uchun kerak?

1. 
   Marketing faoliyatida u yoki bu qarorlarni qabul qilish, noaniqliklarga aniqlik kiritish va tavakkalchilikni kamaytirish uchun
   
2. 
   Cheklangan tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, johon bozoriga chiqish uchun
   
3. 
   Haridorlar talabiga javob beruvchi mahsulot modellarining nusxalarini yaratish bo‘yicha ilmiy tadqiqot va tajribaviy-konstruktorlik ishlari olib borish uchun
   
4. 
   Zamonaviy telekommunikatsiya vositalaridan foydalanish, iste’molchilar bilan individual munosabatlar o‘rnatish uchun
   

# Marketing axborot tizimi deb nimaga aytiladi?

1. 
   Korxonaning marketing faoliyatini amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarni to‘plash, jamlash, qayta ishlash, saqlash va tahlil qilishning usullari yig‘indisidir
   
2. 
   Marketing rejalarini ishlab chiqish va ularni to‘g‘irlash uchun zarur bo‘lgan marketing tashqi muhitining o‘zgarishi to‘g‘risidagi joriy axborotni to‘plash bo‘yicha tizimli faoliyatdir
   
3. 
   Korxonaning ishlab chiqarish, moliya, sotish, mehnat va boshqa resurslari haqidagi axborotlarni to‘plash jarayonidir
   
4. 
   Bozor infratuzilmasi, haridorlar, raqobatchilar, vositachilar va ta’minotchilar haqidagi ma’lumotlarni to‘plash jarayoni
   

# Birlamchi axborot – bu ... .

1. 
   Aniq marketing muammosini yechish uchun maxsus dala tadqiqotlari natijasida hozirgina olingan ma’lumotlar yig‘indisidir
   
2. 
   Qachonlardir korxonada tadqiq qilinayotgan aniq muammo yechimi bilan bog‘liq bo‘lmagan qandaydir maqsadlar uchun kimdir tomonidan to‘plangan ma’lumotlar to‘plami
   
3. 
   Davriy matbuot ma’lumotlari va internet tarmoqlarida joylashtirilgan axborotlar majmuasi
   
4. 
   Korxonaning moliyaviy, buxgalteriya hisobotlari
   

# Birlamchi axborot manbasiga nimalar kiradi?

1. 
   Kuzatuv, so‘rov, ekspertlar va eksperimental tadqiqotlar natijasi
   
2. 
   Davlat boshqaruv organlarining axborot materiallari
   
3. 
   Statistika idoralarining axborot materiallari
   
4. 
   Davriy matbuot ma’lumotlari
   

# Marketing tadqiqotlarida birlamchi axborot yig‘ishning qaysi usulida ko‘p sonli iste’molchilarning bevosita fikrini to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘rganish imkoniyati bor?

1. 
   So‘rov
   
2. 
   Eksperimental
   
3. 
   Kuzatish
   
4. 
   Ekspertlar usuli
   

# Marketing tadqiqoti bosqichlarining ketma-ketlik darajasi aniq keltirilgan qatorni toping.

1. 
   Muammoni aniqlash, tadqiqotni rejalashtirish, ikkilamchi va birlamchi axborotlarni olish, ma’lumotlarni kompleks tahlil qilish
   
2. 
   Tadqiqot konsepsiyasini ishlab chiqish, xulosa tayyorlash
   
3. 
   Birlamchi axborotlarni yig‘ish va ularni tahlil qilish
   
4. 
   Aholini guruhlarga bo‘lib o‘rganish va toifalarga ajratish
   

# Marketing axborotlari hosil bo‘lish joyiga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi?

1. 
   Ichki va tashqi
   
2. 
   Hisobli va rejali
   
3. 
   Birlamchi va ikkilamchi
   
4. 
   O‘zgaruvchi va o‘zgarmas
   

# Marketing axborotlari hosil bo‘lish davriga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi?

1. 
   Birlamchi va ikkilamchi
   
2. 
   Ichki va tashqi
   
3. 
   Hisobli va rejali
   
4. 
   O‘zgaruvchi va o‘zgarmas
   

# Ikkilamchi axborot – bu ...

1. 
   Qachonlardir korxonada tadqiq qilinayotgan aniq muammo yechimi bilan bog‘liq bo‘lmagan qandaydir maqsadlar uchun kimdir tomonidan to‘plangan ma’lumotlar to‘plami
   
2. 
   Eksperimental tadqiqotlar natijasida olingan yangi ma’lumotlar
   
3. 
   Aniq marketing muammosini yechish uchun maxsus dala tadqiqotlari natijasida hozirgina olingan ma’lumotlar yig‘indisidir
   
4. 
   Korxonaning moliyaviy, buxgalteriya hisobotlari va bozordan to‘plangan ma’lumotlar yig‘indisi
   

# Dala tadqiqotlari nima?

1. 
   Bozorni borib o‘z joyida o‘rganish
   
2. 
   Rasmiy bosilib chiqqan ma’lumotlardan foydalanish
   
3. 
   Tovarni sinash sharti bilan sotuvga chiqarish
   
4. 
   O‘zaro uchrashuvlar asosida to‘planadigan aborotlardan foydalanish
   

# Marketing dasturi – bu ...

1. 
   Marketing faoliyatiga tegishli hujjat bo‘lib, rejalar, strategiyalar va maqsadlarni rasmiylashtirilishi
   
2. 
   Korxona imkoniyatlarini bozor talablariga moslashirishga yo‘naltirilgan tahlil, rejalashtirish va nazorat qilish jarayoni
   
3. 
   Marketing faoliyatini rejalashtirish jarayoni
   
4. 
   Korxona biznes rejasi asosida tuziladigan hujjat bo‘lib, korxonaning bozor bilan ishlash rejasi
   

# Marketing dasturi qanday tuziladi?

1. 
   Marketing kompleksi tadqiqotlari va firma imkoniyatlarini baholash asosida tuziladi
   
2. 
   Marketing tadqiqotlari natijasida olingan axborotlarni tahlili qilish asosida tuziladi
   
3. 
   Korxonani umumxo‘jalik rejasi asosida tuziladi
   
4. 
   Bozor kon’yunkturasi asosida tuziladi
   

# Marketing dasturi nima uchun zarur?

1. 
   Bozor faoliyatini kengaytirish uchun
   
2. 
   Yangi mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun
   
3. 
   Boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun
   
4. 
   Raqobatchilarni o‘rganish uchun
   

# Marketing dasturi qanday tamoyil asosida ishlab chiqiladi?

1. 
   Istiqbolga yo‘nalitirilganlik tamoyili asosida
   
2. 
   Bozorga yo‘naltirilganlik tamoyili asosida
   
3. 
   Iste’molchiga yo‘naltirilganlik tamoyili asosida
   
4. 
   Ko‘p variantlik tamoyili asosida
   

# Marketing dasturining namunaviy tuzilishi qanday bo‘limlarni o‘z ichiga oladi?

1. 
   Maqsadli bozor rivojlanishining prognozlari, tovar, narx, sotish va kommunikatsiya siyosati, dastur nazorati
   
2. 
   Bozor vaziyati va korxona imkoniyatlari tadqiqoti, tovar ishlab chiqarish, narx belshilash, sotuv kanallarini shakllantirish
   
3. 
   Mahsulot differensiatsiyasi, bozor ulushi va maqsadli bozor tavsifnomasi va bashoratini hisobga olgan holda uni chiqarish hajmi
   
4. 
   Bozor kon’yunkturasining joriy va istiqboldagi holatining tadqiqotlari
   

# Vositachilar yordamida sotish hajmining o‘sish imkoniyatlari va potensial buyurtmachilar soni marketing dasturining qaysi bo‘limida ko‘rib chiqiladi?

1. 
   Sotish siyosatida
   
2. 
   Narx siyosatida
   
3. 
   Kommunikatsiya siyosatida
   
4. 
   Tovar siyosatida
   

# Talabning elastiklik darajasi, funksional va sof raqobat darajasi marketing dasturining qaysi bo‘limida ko‘rib chiqiladi?

1. 
   Narx siyosatida
   
2. 
   Kommunikatsiya siyosatida
   
3. 
   Tovar siyosatida
   
4. 
   Sotish siyosatida
   

# Yarmarka va ko‘rgazmalarning asosiy turlari va ularda qatnashishining imkoniy samaradorligini baholash, pirovard iste’molchilar va sotish bo‘yicha vositachilarni rag‘batlantirish vositalarini tanlash marketing dasturining qaysi bo‘limida ko‘rib chiqiladi?

1. 
   Kommunikatsiya siyosatida
   
2. 
   Tovar siyosatida
   
3. 
   Sotish siyosatida
   
4. 
   Narx siyosatida
   

# Marketing sintezi - ...

1. 
   Rivojlanish maqsadlarini aniqlash
   
2. 
   Strategiyani ishlab chiqish
   
3. 
   Korxona imkoniyatlarining tahlili
   
4. 
   Reja ishlab chiqish
   

# Marketing dasturini tuzish uchun boshlang‘ich manba bo‘lib nima hisoblanadi?

1. 
   Bozorni kompleks tadqiq qilish
   
2. 
   Iste’molchilarni o‘rganish
   
3. 
   Rivojlanish maqsadlarini aniqlash
   
4. 
   Reja ishlab chiqish
   

# Marketingni rejalashtirish deb nimaga aytiladi?

1. 
   Korxonada marketing maqsadi, vazifalari, tadbirlari va ularni amalga oshirish vositalari, yo‘llari, harajatlarini aniqlash jarayoni
   
2. 
   Rasmiy bosma axborot manbalari asosida iqtisodiyot kon’yunkturasi holatini, ayrim bozorlar taraqqiyotini, ayrim mamlakatlar iqtisodiyotini o‘rganish va ular to‘g‘risida tegishli tasavvurlar berish
   
3. 
   Moddiy boyliklar va xizmatlar muomalasi sohasida qarorlar qabul qilish va ularni nazorat qilish jarayonlarini takomillashtirish maqsadida muntazam holda muammolarni tahlil etish, asosiy qoidalarni yaratish va ma’lumotlarni jamg‘arish
   
4. 
   Bozorni o‘z joyida o‘rganish va bevosita yaqinlikda bozorning talablari, savdo jarayoni qoidalari, mahsulot, narx va boshqa shartlari bilan har tomonlama tanishish
   

# Marketing nazorati – bu ... .

1. 
   Strategik va marketing rejalarining bajarilish natijalarini o‘lchash, tahlil qilish va ularga zaruriy o‘zgartirishlar kiritish jarayoni.
   
2. 
   Bozorni o‘z joyida o‘rganish va bevosita yaqinlikda bozorning talablari, savdo jarayoni qoidalari, mahsulot, narx va boshqa shartlari bilan har tomonlama tanishish
   
3. 
   Rasmiy bosma axborot manbalari asosida iqtisodiyot kon’yunkturasi holatini, ayrim bozorlar taraqqiyotini, ayrim mamlakatlar iqtisodiyotini o‘rganish va ular to‘g‘risida tegishli tasavvurlar berish
   
4. 
   Moddiy boyliklar va xizmatlar muomalasi sohasida qarorlar qabul qilish va ularni nazorat qilish jarayonlarini takomillashtirish maqsadida muntazam holda muammolarni tahlil etish, asosiy qoidalarni yaratish va ma’lumotlarni jamg‘arish
   

# Marketing nazorati 3 xil shaklda . . . olib boriladi.

1. 
   Strategik, yillik, rentabellik
   
2. 
   Rentabellik, strategik, raqobatchilik
   
3. 
   Strategik, yillik, chorak
   
4. 
   Bozor ulushi, taktik, daromadlik
   

# Rejadagi tadbirlar va harajatlarning bajarilishini nazorat qilish marketing nazoratining qaysi turiga mansub?

1. 
   Rentabellik nazorati
   
2. 
   Strategik nazorat
   
3. 
   Yillik nazorat
   
4. 
   Taktik nazorat
   

# Strategik rejalashtirish korxonaning - ...

1. 
   Mahsulot ishlab chiqarish, iste’molchilar, baho, reklama, sotish va boshqa faoliyatiga asosiy yo‘nalish aniqlaydi, har bir bo‘limi maqsadini belgilaydi va ular ishini muvofiklashtiradi
   
2. 
   Bozorni o‘z joyida o‘rganish va bevosita yaqinlikda bozorning talablari, savdo jarayoni qoidalari, mahsulot, narx va boshqa shartlari bilan har tomonlama tanishish
   
3. 
   Moddiy boyliklar va xizmatlar muomalasi sohasida qarorlar qabul qilish va ularni nazorat qilish jarayonlarini takomillashtirish maqsadida muntazam holda muammolarni tahlil etish, asosiy qoidalarni yaratish va ma’lumotlarni jamg‘arish
   
4. 
   Strategik va marketing rejalarining bajarilish natijalarini o‘lchash, tahlil qilish va ularga zaruriy o‘zgartirishlar kiritish jarayoni
   

# ... - bu marketing faoliyatining barcha turlarini korxonaning maqsadlari, uning resurslari, kadrlar imkoniyati, tashkiliy tuzilishiga muvofiq birlashtirishga imkon beruvchi tashkiliy-boshqaruvchilik hujjatidir.

1. 
   Marketing dasturi
   
2. 
   Harakatlar strategiyasi
   
3. 
   Marketing rejasi
   
4. 
   Marketing nazorati
   

# ... - bu marketing maqsadlariga erishish uchun marketing resurslarini tizimli tadqiq qilishdir.

1. 
   Marketingni rejalashtirish
   
2. 
   Marketing rejasi
   
3. 
   Marketing nazorati
   
4. 
   Marketing dasturi
   

# Rejalashtirish jarayoni qanday elementlardan tashkil topadi?

1. 
   Tahlil, rejalashtirish, realizatsiya va nazorat
   
2. 
   Rejalashtirish, reja, strategiya va nazorat
   
3. 
   Bozor tadqiqi, reja, strategiya va nazorat
   
4. 
   Iste’molchi va bozor tadqiqi, nazorat
   

# Korxonaning keng istiqbolini qamrab oladi va korxona imkoniyatlari (potensiali) va atrof-muhit (bozor)ning tez o‘zgarib turuvchi sharoitlari o‘rtasida qulay nisbatni saqlab turish va mustahkamlash uchun qo‘llanadi. Ushbu fikrlar nima haqida bormoqda?

1. 
   Taktik reja
   
2. 
   Marketingni rejalashtirish
   
3. 
   Marketing rejasi
   
4. 
   Strategik reja
   

# Marketing xizmatining asosiy vazifalariga nimalar kiradi?

1. 
   Bozorlar va ularning rivojlanish istiqbollarini kompleks o‘rganish
   
2. 
   Mahsulot ishlab chiqarish, iste’molchilar, baho, reklama, sotish va boshqa faoliyatiga asosiy yo‘nalish aniqlaydi, har bir bo‘limi maqsadini belgilaydi va ular ishini muvofiklashtiradi
   
3. 
   Strategik va marketing rejalarining bajarilish natijalarini o‘lchash, tahlil qilish va ularga zaruriy o‘zgartirishlar kiritish jarayoni
   
4. 
   Korxonaning strategik rejasini ishlab chiqish va naxzorat qilish
   

# Marketingda bozor konyunkturasi deganda nima tushiniladi?

1. 
   Muayyan vaqtda maqsadli bozorda vujudga keladigan iqtisodiy shart-sharoitlar majmuasi
   
2. 
   Ma’lum davrdagi bozor vaziyati va korxona imkoniyatlarining mos kelishi
   
3. 
   Bozorning sig‘imi, segmentlanishi va talab qayishqoqligini muayyan vaqt oralig‘ida o‘zgarishi
   
4. 
   Bozordagi omillarning kompleks o‘zgarishi
   

# Konyunktura axborotnomasi - ...

1. 
   Bu bozor konyunkturasining hozirgi holati va uning asosiy xususiyatlarini aks ettiruvchi hujjatdir
   
2. 
   Bozorning sig‘imi, segmentlanishi va talab qayishqoqligini muayyan vaqt oralig‘ida o‘zgarishini rasmiylashtiradigan hujjat
   
3. 
   Bozordagi holatni ma’lum davr ichida oldindan ko‘rish va uning asosiy parametrlarini aniqlashni o‘z ichiga oladigan hujjat hisoblanadi
   
4. 
   Konyunkturani mavjud holatga keltirgan omillarning tahlilini o‘z ichiga oladigan hujjat hisoblanadi
   

# Bozor sig‘imi deb nimaga aytiladi?

1. 
   Ma’lum bozorda va vaqtda aniq tovarni sotish mumkin bo‘lgan eng katta miqdori, ya’ni tovarga bo‘lgan talab miqdori
   
2. 
   Bozorning talab va taklif mutanosibligidan kelib chiqadigan ma’lum paytdagi harakatchan holati
   
3. 
   Bozorda talab bilan taklifning o‘zaro to‘la mutanosib bo‘lgan vaziyati
   
4. 
   Iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
   

# Bozor diversifikatsiyasi - ... .

1. 
   Mavjud bozorni kengaytirish, yangi bozorlarga chiqishga mo‘ljallangan marketing strategiyalari
   
2. 
   Iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
   
3. 
   Bozor ob’ektiv qonunlarining o‘zaro ta’sir va bog‘liqlikda amal qilish shakli
   
4. 
   Bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
   

# Bozor kon’yunkturasiga ta’sir qiluvchi mikroiqtisodiy omillar keltirilgan qatorni toping.

1. 
   Talab, taklif, raqobat, narx.
   
2. 
   Investitsiyalar va iste’mol darajasi
   
3. 
   Yalpi milliy mahsulot va milliy daromad
   
4. 
   Eksport va import hajmi
   

# Bozor muvozanati - ... .

1. 
   Bozorda talab bilan taklifning o‘zaro teng bo‘lgan vaziyati
   
2. 
   Bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
   
3. 
   Bozor ob’ektiv qonunlarining o‘zaro ta’sir va bog‘liqlikda amal qilish shakli
   
4. 
   Iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
   

# Bozor mexanizmi - ... .

1. 
   Bozor ob’ektiv qonunlarining o‘zaro ta’sir va bog‘liqlikda amal qilish shakli
   
2. 
   Bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
   
3. 
   Bozorda talab bilan taklifning o‘zaro teng bo‘lgan vaziyati
   
4. 
   Iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
   

# Konyunktura prognozi nima?

1. 
   Bozordagi holatni ma’lum davr ichida oldindan ko‘rish va uning asosiy parametrlarini aniqlashni o‘z ichiga oladigan hujjat hisoblanadi
   
2. 
   Konyunkturani mavjud holatga keltirgan omillarning tahlilini o‘z ichiga oladigan hujjat hisoblanadi
   
3. 
   Bozorning sig‘imi, segmentlanishi va talab qayishqoqligini muayyan vaqt oralig‘ida o‘zgarishini rasmiylashtiradigan hujjat
   
4. 
   Bu bozor konyunkturasining hozirgi holati va uning asosiy xususiyatlarini aks ettiruvchi hujjatdir
   

# Bozor kon’yunkturasiga ta’sir qiluvchi mаkroiqtisodiy omillar keltirilgan qatorni toping.

1. 
   Aholi bandligi, milliy daromad, iste’mol darajasi
   
2. 
   Talab va taklif, investitsiyalar va iste’mol darajasi
   
3. 
   Talab, taklif, raqobat, narx
   
4. 
   Eksport va import hajmi, raqobat
   

# Bozor kon’yunkturasini prognoz qilishda foydalaniladigan trend modeli prognoz qilishning qaysi uslubida qo‘llaniladi?

1. 
   Ekstrapolyatsiya uslubi
   
2. 
   Faktografik uslubi
   
3. 
   Ekspertlar uslubi
   
4. 
   Ekonometrik modellar
   

# Bozor segmenti deb nimaga aytiladi?

1. 
   Talab-istaklari, bozordagi xatti-harakatlari, marketing vositalari ta’siriga javoblari bir xil, o‘xshash bo‘lgan iste’molchilar guruhi
   
2. 
   Iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
   
3. 
   Bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
   
4. 
   Qandaydir talablari qondirilmay qolgan iste’molchilar guruhi
   

# “Bozor segmentatsiyasi” atamasi ilk bor qachon va kim tomonidan qo‘llanildi?

1. 
   1950 yil, Uendell Smit
   
2. 
   1965 yil, Tyodor Levitt
   
3. 
   1950 yil, Peter Drukker
   
4. 
   1908 yil, Flipp Kotler
   

# Bozor ulushi deb nimaga aytiladi?

1. 
   Korxonaning bir xil yoki o‘xshash tovarlar sotishdagi hissasi
   
2. 
   Iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilanadigan tovar sotish imkoniyatlari
   
3. 
   Bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan qismi
   
4. 
   Talab-istaklari, bozordagi xatti-harakatlari, marketing vositalari ta’siriga javoblari bir xil, o‘xshash bo‘lgan iste’molchilar guruhi
   

# Bozorni segmentlashdan asosiy maqsad nima?

1. 
   Iste’molchilarni nimaga ehtiyoji borligi to‘g‘risida kengroq ma’lumot to‘plash
   
2. 
   Raqobatchilarni bozorga ta’sir etish borasida amalga oshirayotgan ishlarini kengroq bilish
   
3. 
   Iste’molchilarni yaxshiroq bilish
   
4. 
   Bozorda ko‘proq tovar sotish
   

# Bozorni iste’molchilarning jinsi, yoshi, oilaning kattaligi, oila hayotining bosqichlari kabi belgilari bo‘yicha segmentlash qaysi segmentatsiya belgisi asosida amalga oshiriladi?

1. 
   Demografik segmentatsiya
   
2. 
   Geografik segmentatsiya
   
3. 
   Psixografik segmentatsiya
   
4. 
   Iste’molchi xatti-harakati segmentatsiyasi
   

# Ommaviy marketingga xos xususiyat keltirilgan qatorni toping.

1. 
   Hamma iste’molchilarning umumiy ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rastish
   
2. 
   Ayrim olingan segmentlarning muayan vaqtda ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rsatish
   
3. 
   Alohida iste’molchilar segmentlarining o‘ziga xos talablarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rsatish
   
4. 
   Aniqlangan maqsadli bozorda keng ko‘lamli faoliyat olib borish
   

# Konsentrlashgan marketingga xos xususiyat keltirilgan qatorni toping.

1. 
   Alohida iste’molchilar segmentlarining o‘ziga xos talablarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rsatish
   
2. 
   Ayrim olingan segmentlarning muayan vaqtda ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rsatish
   
3. 
   Hamma iste’molchilarning umumiy ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rastish
   
4. 
   Aniqlangan maqsadli bozorda keng ko‘lamli faoliyat olib borish
   

# Iste’mol tovarlari bozorini segmentlashda quyidagi ko‘rsatkichlardan qaysi birining ahamiyati muhim emas?

1. 
   Fiziologik
   
2. 
   Demografik
   
3. 
   Geografik segmentatsiya
   
4. 
   Psixografik segmentatsiya
   

# Maqsadli bozor nima?

1. 
   Bu aniq bozor, unda firma marketing imkoniyatlarini to‘laroq ro‘yobga chiqarish uchun o‘zining faoliyatini tashkil etadi.
   
2. 
   Korxona imkoniyatlariga mos keladigan va raqobat muhiti shakllanmagan bozor
   
3. 
   Bu bir nechta segmentlar tanlab olingan, monopol bozordir
   
4. 
   Bu korxonaning o‘z iste’molchilari, raqobatchilarga mos kelmaydigan bozor
   

# Differensiallashgan marketingga xos xususiyatlar keltirilgan javobni toping.

1. 
   Ayrim olingan segmentlarning muayan vaqtda ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rsatish
   
2. 
   Hamma iste’molchilarning umumiy ehtiyojlarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rastish
   
3. 
   Aniqlangan maqsadli bozorda keng ko‘lamli faoliyat olib borish
   
4. 
   Alohida iste’molchilar segmentlarining o‘ziga xos talablarini hisobga olgan holda faoliyat ko‘rsatish
   

# Marketing nuqtai nazaridan tovar tushunchasiga to‘g‘ri ta’rif berilgan qatorni toping.

1. 
   Ehtiyojlarni qondirish uchun yaratilgan va e’tiborni jalb qilish, sotib olish, foydalanish yoki iste’mol qilish maqsadida bozorda taklif etiladigan mahsuldir
   
2. 
   Bozorga taklif etilgan, omborda saqlanayotgan, ishlab chiqarilishi rejalashtirilayotgan moddiy ne’mat
   
3. 
   Ehtiyoj uchun yaratilgan, saqlanayotgan, bozorga chiqarilishi rejalashtirilayotgan mehnat mahsulidir
   
4. 
   Sotish, sotib olish va sotilgan mahsulot
   

# Iste’molchilar tomonidan jiddiy tanlov asosida harid qilinadigan iste’mol tovarlariga qanday tovarlar kiradi?

1. 
   Kiyim-kechaklar, mebel, elektr tovarlar
   
2. 
   Oziq-ovqatlar, gugurt, tuz, xo‘jalik mayda-chuydalari
   
3. 
   Alohida ahamiyatga ega noyob tovarlar, qimmatbaho taqinchoqlar
   
4. 
   Mashhur firma markasi bilan bog‘liq tovarlar
   

# Tovar assortimenti deb nimaga aytiladi?

1. 
   Bir belgi bilan birlashgan bir nechta tovarlar guruhining yig‘indisi
   
2. 
   Ishlab chiqarish va sotishda mavjud bo‘lgan tovarlar guruhi
   
3. 
   Tovar nomenklaturasini tashkil etuvchi tovarlar yig‘indisi
   
4. 
   Tovar modifikatsiyalari, tovar innovatsiyalari yig‘indisi
   

# Bevosita insonlarning shaxsiy ehtiyojlarini qondirishga mo‘ljallangan tovarlar qanday tovarlar hisoblanadi?

1. 
   Iste’mol tovarlari
   
2. 
   Ishlab chiqarishga mo‘ljallangan tovarlar
   
3. 
   Kundalik ehtiyoj tovarlari
   
4. 
   Sanoat tovarlari
   

# Ko‘p o‘ylamasdan, o‘zaro taqqoslashga harakat qilmasdan, tez-tez harid qilinadigan tovarlar qanday tovarlar hisoblanadi?

1. 
   Kundalik ehtiyoj tovarlari
   
2. 
   Iste’mol tovarlari
   
3. 
   Ishlab chiqarishga mo‘ljallangan tovarlar
   
4. 
   Sanoat tovarlari
   

# Iste’molchi o‘ziga kerakli tovarlarni topish uchun ma’lum kuch sarf qiladigan, sotib olish vaqtida sifati, narxi, tashqi ko‘rinishi o‘xshash tovarlar bilan solishtiriladigan tovarlar qanday tovarlar hisoblanadi?

1. 
   Jiddiy tanlov tovarlari
   
2. 
   Obro‘-e’tiborli tovarlar
   
3. 
   Kundalik ehtiyoj tovarlari
   
4. 
   Ishlab chiqarishga mo‘ljallangan tovarlar
   

# Tovar modifikatsiyalari, bitta tovar guruhi doirasida tovarlarning variantlari, ya’ni ehtiyojlarni qondirishning har xil darajalariga mo‘ljallangan tovarlarning soni nima deyiladi?

1. 
   Tovar assortimentining chuqurligi
   
2. 
   Tovar nomenklaturasi
   
3. 
   Tovar assortimentining kengligi
   
4. 
   Tovar assortimenti
   

# Iste’molchilarning ijtimoiy strukturasi, ishlab chiqarishning tashkil etilishidagi milliy xususiyalar, sotish, reklamaning hisobga olinishi tovar raqobatbardoshligining qaysi ko‘rsatkichi hisoblanadi?

1. 
   Ijtimoiy-tashkiliy ko‘rsatkichlar
   
2. 
   Texnik ko‘rsatkichlar
   
3. 
   Iqtisodiy ko‘rsatkichlar
   
4. 
   Funksional ko‘rsatkichlar
   

# Tovar sifati, tovar standartlariga mosligi kabilar tovar raqobatbardoshligining qaysi ko‘rsatkichi hisoblanadi?

1. 
   Texnik ko‘rsatkichlar
   
2. 
   Iqtisodiy ko‘rsatkichlar
   
3. 
   Funksional ko‘rsatkichlar
   
4. 
   Ijtimoiy-tashkiliy ko‘rsatkichlar
   

# Tovarlarni ishlab chiqarish harajatlari miqdori, uning narxi, transportirovka harajatlari, o‘rnatish, tuzatish, ishlatish, texnik xizmat ko‘rsatish, xodimlarni o‘rgatish harajatlari tovar raqobatbardoshligining qaysi ko‘rsatkichi hisoblanadi?

1. 
   Iqtisodiy ko‘rsatkichlar
   
2. 
   Funksional ko‘rsatkichlar
   
3. 
   Ijtimoiy-tashkiliy ko‘rsatkichlar
   
4. 
   Texnik ko‘rsatkichlar
   

# Tovar hayotiy davri deb nimaga aytiladi?

1. 
   Tovarning yaratilishidan boshlab, unga talab qolmay bozordan chiqib ketgungacha bo‘lgan davr
   
2. 
   Tovarni ishlab chiqarish davri
   
3. 
   Tovarni loyihalash, ishlab chiqarish va bozorga chiqarish oraliqdagi vaqt
   
4. 
   Tovarni bozorda sotish davri
   

# Tovar hayotiy davrining qaysi bosqichida potensial iste’molchilar va maqsadli bozor o‘rganiladi?

1. 
   Tadqiqotlar va ishlanmalar bosqichi
   
2. 
   Bozorga kirish bosqichi
   
3. 
   O‘sish bosqichi
   
4. 
   Yetuklik bosqichi
   

# Tovar hayotiy davrining “bozordan chiqib ketish” bosqichi nima bilan tavsiflanadi?

1. 
   Sotishning tushib ketishi va foydaning keskin kamayishi
   
2. 
   Qo‘shimcha bozorlarni izlash
   
3. 
   Potensial haridorlarni haqiqiy haridorlarga aylantirish
   
4. 
   Bozorning yangi segmentlarini o‘zlashtirish
   

# Tovarning hayotiy davri konsepsiyasi birinchi bor qachon va kim tomonidan ta’riflangan?

1. 
   1965 yil, T.Levitt
   
2. 
   1920 yil, F.kotler
   
3. 
   1950 yil, U.Smit
   
4. 
   1960 yil, P.Drukker
   

# Tovar hayotiy davrining qaysi bosqichida korxonaning foydasi maksimal darajaga yetadi?

1. 
   O‘sish
   
2. 
   Chiqish
   
3. 
   Bozorga kirish
   
4. 
   Yetuklik
   

# Tovar hayotiy davrining qaysi bosqichida korxona tovar, bozor va marketing kompleksini modifikatsiyalash usullarini izlashi kerak?

1. 
   Yetuklik
   
2. 
   O‘sish
   
3. 
   Chiqish
   
4. 
   Bozorga kirish
   

# Tovar hayotiy davrining qaysi bosqichida sotishni rag‘batlantirish usullari kengroq qo‘llaniladi?

1. 
   Bozorga kirish
   
2. 
   Yetuklik
   
3. 
   O‘sish
   
4. 
   Chiqish
   

# Yangi tovar ishlab chiqarish jarayoni bosqichlari ketma-ketligi to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping.

1. 
   Yangi tovarlar g‘oyalarini izlash va tanlash, yangi tovar konsepsiyasini aniqlash, tovarni ishlab chiqarish, yangi tovarni bozorga chiqarish.
   
2. 
   Yangi tovar konsepsiyasini aniqlash, g‘oyani shakllantirish, yangi tovarni ishlab chiqarish, yangi tovarni bozorga chiqarish
   
3. 
   Yangi tovarlar g‘oyalarini izlash va tanlash, tovarni ishlab chiqarish, yangi tovar konsepsiyasini aniqlash, yangi tovarni bozorga chiqarish
   
4. 
   Yangi tovarni bozorga chiqarish, yangi tovar konsepsiyasini shakllantirish, yangi tovarni ishlab chiqarish
   

# Tovar hayotiy davrining bir bosqichdan ikkinchi bosqichga o‘tish chegarasini aniqlash uchun marketing xizmati qaysi ko‘rsatkichlarni kuzatib borishlari lozim?

1. 
   Sotish va foyda ko‘rsatkichlarini
   
2. 
   Harajatlar va rentabellikni
   
3. 
   Bozor sig‘imi va rentabellikni
   
4. 
   Mehnat unumdorligini
   

# Yangi tovarni yaratish jarayonining dastlabki bosqichi qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

1. 
   G‘oyani izlash
   
2. 
   Tovarni loyihalashtirish
   
3. 
   Boshqaruv tahlili
   
4. 
   Yangi tovar ko‘rinishini yaratish
   

# Narxning pasayish sababini aniqlang?

1. 
   Taklifning talabdan oshib ketishi
   
2. 
   Talabning taklifdan oshib ketishi
   
3. 
   Ish haqining o‘sish darajasi mehnat unumdorligining o‘sish darajasidan oshib ketishi
   
4. 
   Tovarlarga bo‘lgan cheksiz talabning paydo bo‘lishi
   

# Qayishqoq narxlar deb nimaga aytiladi?

1. 
   Iste’molchilarga harid vaqtida savdolashish imkonini beradigan narxlar
   
2. 
   Bitta tovar assortimenti chegaralaridagi narxlar
   
3. 
   Uzoq vaqt davomida o‘zgarmay turadigan narxlar
   
4. 
   Hamma iste’molchilar uchun bir xil bo‘lgan narxlar
   

# Korxonalar qachon eng yuqori narxda tovar sotadilar?

1. 
   Tovarga talab yuqori bo‘lganda
   
2. 
   Monopol bo‘lganda.
   
3. 
   Raqobatchilar kam bo‘lganda
   
4. 
   Taklif kam bo‘lganda
   

# Narxlashtirish usullari to‘g‘ri keltirilgan qatorni toping?

1. 
   Harajatlarga asoslangan narx belgilash, talab va raqobatga asoslangan narx belgilash
   
2. 
   Harajatlarga asoslangan narx belgilash, shartnoma asosida narx belgilash
   
3. 
   Tender asosida narx belgilash, foyda asosida narx belgilash
   
4. 
   Talab va taklif asosida, tender asosida
   

# Narx siyosati - ... .

1. 
   Narx masalalarini korxonaning maqsadi, mo‘ljallangan bozori, mavqei, siymosi, marketing kompleksi bilan muvofiqlashtirilgan tizim
   
2. 
   Tovarlar narxlari, xizmatlar tariflari, to‘lovlar, kreditlar, sug‘urta foizlari va narxning boshqa ko‘rinishlari hamda ularning harakatlari
   
3. 
   Korxona tovar va xizmatlariga narx belgilash jarayoni
   
4. 
   Ulgurji va chakana narxlar, narx ustamalari hamda chegirmalarini belgilash jarayoni
   

# Narx belgilashning harajatlarni hisoblashga asoslangan usulining mohiyati to‘g‘ri keltirilgan qatorni toping?

1. 
   Mahsulot tannarxiga sotishni tashkil etish bilan bog‘liq jami harajatlarni va korxona ko‘zlayotgan foydani qo‘shish orqali hisoblanadi
   
2. 
   Bozor yetakchisini narxlarini hisobga olgan holda narxni belgilash
   
3. 
   Talab hajmini prognoz qilish asosida narx belgilash
   
4. 
   Korxonaning doimiy va o‘zgaruvchan harajatlarini hisob-kitob qilish va korxonaning aylanma mablag‘lari asosida narx belgilash
   

# Narx — bu ...

1. 
   Raqobat, resurslarni qayta taqsimlash, kapital harakatining vositasi
   
2. 
   Maksimal iste’molga erishish va iste’molchi ehtiyojini maksimal qondirish vositasi
   
3. 
   Yuqori foyda olishning manbasi
   
4. 
   Harajatlarni qoplash va yuqori foyda olish manbasi
   

# Sotuvchi uchun sotmoqchi bo‘lgan narx — bu ...

1. 
   Uning harajatlari plyus olishni ko‘zlayotgan foyda o‘lchovidir
   
2. 
   Uning ehtiyoji, ya’ni u kutayotgan qoniqishning darajasi va tabiatining o‘lchovidir
   
3. 
   Yuqori foyda olishning manbasi
   
4. 
   Raqobat, resurslarni qayta taqsimlash, kapital harakatining vositasi
   

# Narx siyosatining shakllanishi necha bosqichni o‘z ichiga oladi.

1. 
   6
   
2. 
   5
   
3. 
   7
   
4. 
   4
   

# Talabning narxga bog‘liq holdagi elastikligi — bu ...

1. 
   Tovarning narxi bir foiz o‘zgarishi natijasida ularning sotish hajmi o‘zgarishining foizlarda ifodalanishi
   
2. 
   Ma’lum bir bozorda belgilangan vaqt davomida narxning har xil darajasida qancha mahsulot sotilishi
   
3. 
   Tovarni talabning eng yuqori darajasiga bog‘liq holda o‘zgarishi
   
4. 
   Tovar va xizmatlarga talabning yuqoriligi
   

# Korxona o‘zining yangi tovarini o‘ziga xos noyob xususiyatlarini ko‘rsata olsa, sotishning va ishlatishning yuqoriroq servisini ta’minlasa, bu holda qaysi narx strategiyasidan foydalanishi mumkin?

1. 
   “Qaymoqni olish” strategiyasi
   
2. 
   “Yorib o‘tish” strategiyasi
   
3. 
   Kirib borish strategiyasi
   
4. 
   Yetakchi orqasidan o‘rish strategiyasi
   

# “Yorib o‘tish” strategiyasi qanday vaziyatda qo‘llaniladi?

1. 
   Korxona ommaviy iste’molni ko‘zlaydigan yangi mahsulotni kiritganda
   
2. 
   Korxona bir nechta segment bilan ishlayotganda
   
3. 
   Yangi bozorlarga tez kirib borish uchun
   
4. 
   Tovar noyob xususiyatlarga ega bo‘lganda
   

# Korxona yangi tovarni bozorga kiritish bosqichida agar sotiladigan tovar hajmi kam bo‘lsa, qaysi narx strategiyasidan foydalanadi?

1. 
   Batamom foydalanish strategiyasi
   
2. 
   “Yorib o‘tish” strategiyasi
   
3. 
   Kirib borish strategiyasi
   
4. 
   Yetakchi orqasidan o‘rish strategiyasi
   

# Narxlashtirish sohasidagi qarorlar va tadbirlarning kompleksi nima deb ataladi?

1. 
   Narx strategiyasi
   
2. 
   Narxli raqobat
   
3. 
   Narx qayishqoqligi
   
4. 
   Narx siyosati
   

# Qaysi narx strategiya past narxlar orqali yangi bozorga tez kirib borish uchun ishlatiladi?

1. 
   Kirib borish strategiyasi
   
2. 
   “Qaymoqni olish” strategiyasi
   
3. 
   “Yorib o‘tish” strategiyasi
   
4. 
   Batamom foydalanish strategiyasi
   

# Qaysi narx strategiyasini korxona raqobatchilarga nisbatan katta hajmdagi mahsulotni bozorga kiritishi mumkin bo‘lgan hollarda qo‘llash maqsadga muvofiq hisoblanadi?

1. 
   “Yorib o‘tish” strategiyasi
   
2. 
   Yetakchi orqasidan yurish strategiyasi
   
3. 
   Kirib borish strategiyasi
   
4. 
   Batamom foydalanish strategiyasi
   

# Qaysi narx strategiyasi korxona yangi tovar ishlab chiqarish va bu tovarni bozorga kiritish bilan bog‘liq bo‘lgan harajatlarini iloji boricha tezroq qoplash zarur bo‘lgan hollarda qo‘llaniladi?

1. 
   “Qaymoqni olish” strategiyasi
   
2. 
   “Yorib o‘tish” strategiyasi
   
3. 
   Kirib borish strategiyasi
   
4. 
   Yetakchi orqasidan o‘rish strategiyasi
   

# Qaysi narx strategiyasida maqsad daromadlarni oshirish va korxonaning takror ishlab chiqarish, shuningdek, investitsion imkoniyatlarini ham kengaytirishdan iboratdir?

1. 
   Foydani maksimallashtirish, rentabillikni oshirish
   
2. 
   “Yorib o‘tish” strategiyasi
   
3. 
   Kirib borish strategiyasi
   
4. 
   Yetakchi orqasidan o‘rish strategiyasi
   

# Korxona faoliyatining rentabelligi va boshqa ko‘rsatkichlari yetarlicha qoniqarli bo‘lganda qaysi narx strategiyasi qo‘llaniladi?

1. 
   Bozorda barqaror vaziyatni saqlash
   
2. 
   Foydani maksimallashtirish, rentabillikni oshirish
   
3. 
   “Yorib o‘tish” strategiyasi
   
4. 
   Kirib borish strategiyasi
   

# Korxonaning narx strategiyasini yaratish jarayoni necha bosqichni o‘z ichiga oladi?

1. 
   4
   
2. 
   2
   
3. 
   5
   
4. 
   3
   

# Tovar harakati deb nimaga aytiladi?

1. 
   Tovarlarning ishlab chiqarilgan joydan iste’mol qilinadigan joygacha jismoniy harakati bo‘lib, ularni joylashtirish, saqlash, jo‘natish, tashish, yuklash, tushirish, zahiralarini shakllantirish jarayonidir
   
2. 
   Ishlab chiqarilgan tovarlarni iste’molchilarga yetkazib berish faoliyatidir
   
3. 
   Tovarlarni ishlab chiqaruvchidan iste’molchilarga bo‘lgan makon va zamonda tovar harakatini amalga oshirish va mulk huquqini o‘z zimmasiga oladigan tashkilotlar, korxonalar, shaxslar to‘plami
   
4. 
   Tovar haqidagi ma’lumotlarni iste’molchilarga yetkazish va singdirish, iste’molchilar bilan aloqa o‘rnatish faoliyatidir
   

# Tovar harakati tizimining boshlang‘ich bosqichi nima hisoblanadi?

1. 
   Buyurtmalarga ishlov berish
   
2. 
   Tovar zahirasi hosil qilish
   
3. 
   Tovarlarni omborlashtirish
   
4. 
   Tovarlarni tashish
   

# Mahsulot transportirovkasida pirovard iste’molchi uchun eng qulay bo‘lgan transport vositasi qaysi?

1. 
   Avtomobil transporti
   
2. 
   Suv transporti
   
3. 
   Temir yo‘l transporti
   
4. 
   Havo transporti
   

# Ulgurji savdoning vazifalarini tanlang.

1. 
   Chakana savdoga ishlab chiqarish korxonalarining tor assortimentini kengaytirib taklif etadi
   
2. 
   Ishlab chiqaruvchi va chakana sotuvchilarga logistik servis ko‘rsatish
   
3. 
   Aholiga keng assortimentdagi tovarlarni taklif etish va savdo xizmati ko‘rsatish
   
4. 
   Ishlab chiqarishni uzluksizligini ta’minlash
   

# Chakana savdo deb nimaga aytiladi?

1. 
   Iste’molchilarning pul daromadlariga ayirboshlash yo‘li bilan tovar sotish va xizmat ko‘rsatishdagi oxirgi bo‘g‘in
   
2. 
   Tovarlarni sotib oladigan, saqlaydigan, ularni savdoga chiqaradigan yoki boshqa korxonalarga sotadigan faoliyat turi
   
3. 
   Tovarlarni sotishga, bitim tuzishga ko‘maklashadigan vositachilik turi
   
4. 
   Iste’mol tovarlarini davlat muassasalari, tashkilot va korxonalarga sotadigan faoliyat turi
   

# Sotishni rag‘batlantirishning vazifasi nimadan iborat?

1. 
   Mazkur tovarning keyingi harid qilinishiga, katta partiyalarni sotib olishga, firma va haridor o‘rtasida muntazam tijorat aloqalarini rag‘batlantirishga qaratilgan
   
2. 
   Tovar sotish hajmini oshirish, foydani ko‘paytirish, tovar aylanishini tezlashtirish, korxona brendining mashhurligini oshirish
   
3. 
   Tovar ishlab chiqarishni rivojlantirish, sotishni tezlashtirish, mijozlarga kafolatlar berish orqali servis ko‘rsatishni tashkil qilish
   
4. 
   Korxonaning bozor ulushini oshirish, bozorni keng qamrab olish, tovar sotishni oshirish, tovar aylanishini tezlashtirish
   

# Sotishni rag‘batlantirish odatda kimlarga yo‘naltirilgan bo‘ladi?

1. 
   Haridorlarga, vositachilarga, savdo xodimlariga
   
2. 
   Ishlab chiqaruvchilarga, haridorlarga, vositachilarga
   
3. 
   Savdo xodimlariga, tijorat vositachilariga, moliyaviy hamkorlarga
   
4. 
   Savdo agentlariga, marketing bo‘limi xodimlariga
   

# Sotuvdan keyingi servis qachon ko‘rsatiladi?

1. 
   Kafolat davrida va kafolat davridan keyin
   
2. 
   Tovarning butun hayoti davrida
   
3. 
   Kafolat davrida
   
4. 
   Sotuv jarayonida, kafolat davrida
   

# Pul mukofoti, qo‘shimcha ta’til va firma hisobidan dam olish uchun yo‘llanmalar kabilar kimlarga mo‘ljallangan sotishni rag‘batlantirish tadbirlari hisoblanadi?

1. 
   Savdo xodimlariga
   
2. 
   Servis markazi mutaxassislariga
   
3. 
   Vositachilarga
   
4. 
   Haridorlarga
   

# ... - tovarlar aylanmasi va nomenklaturasining hajmi katta, narxlar darajasi past va savdo maydonlari 5—10 ming kv.m va undan ko‘p bo‘lgan o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish korxonasidir.

1. 
   Supermarket
   
2. 
   Unvermag
   
3. 
   Gipermarket
   
4. 
   Minimarket
   

# Tovar tarqatish kanali deb nimaga aytiladi?

1. 
   Tovarlarni ishlab chiqaruvchidan iste’molchilarga bo‘lgan makon va zamonda tovar harakatini amalga oshirish va mulk huquqini o‘z zimmasiga oladigan tashkilotlar, korxonalar, shaxslar to‘plami
   
2. 
   Tovarlarning ishlab chiqarilgan joydan iste’mol qilinadigan joygacha jismoniy harakati bo‘lib, ularni joylashtirish, saqlash, jo‘natish, tashish, yuklash, tushirish, zahiralarini shakllantirish jarayonidir
   
3. 
   Ishlab chiqarilgan tovarlarni iste’molchilarga yetkazib berish faoliyatidir
   
4. 
   Tovar haqidagi ma’lumotlarni iste’molchilarga yetkazish va singdirish, iste’molchilar bilan aloqa o‘rnatish faoliyatidir
   

# An’anaviy tovar tarqatish kanaliga xos xususiyat qaysi qatorda to‘g‘ri keltirilgan?

1. 
   Tovar tarqatish ishtirokchilarining to‘la mustaqilligiga asoslangan kanal
   
2. 
   Bir korxona tovarlarini yoki bir xil tovarlarni iste’molchilarga bir necha kanal orqali yetkazib berish tizimi
   
3. 
   Bir kanal ishtirokchilarining ularning biri rahbarligi yoki nazorati ostida birlashishi natijasida hosil bo‘lgan tovar tarqatish tizimi
   
4. 
   Kanalning bir pog‘onasida faoliyat ko‘rsatadigan korxonalarning birlashishi natijasida hosil bo‘lgan tovar tarqatish tizimi
   

# Vertikal marketing tizimi deb nimaga aytiladi?

1. 
   Bir kanal ishtirokchilarining ularning biri rahbarligi yoki nazorati ostida birlashishi natijasida hosil bo‘lgan tovar tarqatish tizimi
   
2. 
   Tovar tarqatish ishtirokchilarining to‘la mustaqilligiga asoslangan kanal
   
3. 
   Bir korxona tovarlarini yoki bir xil tovarlarni iste’molchilarga bir necha kanal orqali yetkazib berish tizimi
   
4. 
   Kanalning bir pog‘onasida faoliyat ko‘rsatadigan korxonalarning birlashishi natijasida hosil bo‘lgan tovar tarqatish tizimi
   

# Gorizontal marketing tizimi deb nimaga aytiladi?

1. 
   Kanalning bir pog‘onasida faoliyat ko‘rsatadigan korxonalarning birlashishi natijasida hosil bo‘lgan tovar tarqatish tizimi
   
2. 
   Bir kanal ishtirokchilarining ularning biri rahbarligi yoki nazorati ostida birlashishi natijasida hosil bo‘lgan tovar tarqatish tizimi
   
3. 
   Tovar tarqatish ishtirokchilarining to‘la mustaqilligiga asoslangan kanal
   
4. 
   Bir korxona tovarlarini yoki bir xil tovarlarni iste’molchilarga bir necha kanal orqali yetkazib berish tizimi
   

# Bevosita tovar tarqatish kanaliga xos xususiyat qaysi qatorda to‘g‘ri keltirilgan?

1. 
   Tovar tarqatishda vositachi ishtirok etmaydigan kanal
   
2. 
   Bir kanal ishtirokchilarining ularning biri rahbarligi yoki nazorati ostida birlashishi natijasida hosil bo‘lgan tovar tarqatish tizimi
   
3. 
   Tovar tarqatish ishtirokchilarining to‘la mustaqilligiga asoslangan kanal
   
4. 
   Bir korxona tovarlarini yoki bir xil tovarlarni iste’molchilarga bir necha kanal orqali yetkazib berish tizimi
   

# Ko‘p kanalli marketing tizimiga xos xususiyat qaysi qatorda to‘g‘ri keltirilgan?

1. 
   Bir korxona tovarlarini yoki bir xil tovarlarni iste’molchilarga bir necha kanal orqali yetkazib berish tizimi
   
2. 
   Tovar tarqatishda vositachi ishtirok etmaydigan kanal
   
3. 
   Bir kanal ishtirokchilarining ularning biri rahbarligi yoki nazorati ostida birlashishi natijasida hosil bo‘lgan tovar tarqatish tizimi
   
4. 
   Tovar tarqatish ishtirokchilarining to‘la mustaqilligiga asoslangan kanal
   

# Tovar tarqatish kanalining uzunligi va kengligini aniqlash uchun qanday mezonlardan foydalaniladi?

1. 
   Daromadlar mezoni
   
2. 
   Tezkorlik mezoni
   
3. 
   Tovar aylanish tezligi mezoni
   
4. 
   Mehnat unumdorligi mezoni
   

# Ishlab chiqarishning diversifikatsiyasi, bozorni kengroq egallab olish maqsadlarini amalga oshirishda qaysi tovar tarqatish kanalining shaklidan foydalaniladi?

1. 
   Birgalikdagi tovar tarqatish kanali
   
2. 
   Vertikal tovar tarqatish kanali
   
3. 
   An’anaviy tovar tarqatish kanali
   
4. 
   Gorizontal tovar tarqatish kanali
   

# Tovar harakatidagi bajariladigan ishlarning nazoratga olinishi, harakatlarning muvofiqlashishi va integratsiyasi qaysi tovar tarqatish kanalining shakliga xos?

1. 
   Vertikal tovar tarqatish kanali
   
2. 
   An’anaviy tovar tarqatish kanali
   
3. 
   Gorizontal tovar tarqatish kanali
   
4. 
   Birgalikdagi tovar tarqatish kanali
   

# Iste’molchi bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqa o‘rnatish, ya’ni tovar sotish va siljitish jarayoni nima deb ataladi?

1. 
   Direktmarketing
   
2. 
   Merchendayzing
   
3. 
   Franchayzing
   
4. 
   Benchmarketing
   

# Tovarni siljitish deb nimaga aytiladi?

1. 
   Tovar haqidagi ma’lumotlarni iste’molchilarga yetkazish va singdirish, iste’molchilar bilan aloqa o‘rnatish faoliyatidir
   
2. 
   Tovarlarning ishlab chiqarilgan joydan iste’mol qilinadigan joygacha jismoniy harakati bo‘lib, ularni joylashtirish, saqlash, jo‘natish, tashish, yuklash, tushirish, zahiralarini shakllantirish jarayonidir
   
3. 
   Ishlab chiqarilgan tovarlarni iste’molchilarga yetkazib berish faoliyatidir
   
4. 
   Tovarlarni ishlab chiqaruvchidan iste’molchilarga bo‘lgan makon va zamonda tovar harakatini amalga oshirish va mulk huquqini o‘z zimmasiga oladigan tashkilotlar, korxonalar, shaxslar to‘plami
   

# Marketing kommunikatsiyalari vositalari to‘g‘ri keltirilgan qatorni toping?

1. 
   Reklama, shaxsiy sotuv, sotishni rag‘batlantirish, jamoatchilik bilan aloqalar.
   
2. 
   Reklama, dilerlar faoliyati, birja savdolari
   
3. 
   Reklama, elektron tijorat, katologlar bo‘yicha sotish, personal faoliyati
   
4. 
   Shaxsiy sotuv, interaktiv xizmat, taqdimotlar
   

# “Pablik-rileyshne” deb nimaga aytiladi?

1. 
   Jamoatchilik bilan aloqa o‘rnatish va jamaotchilik fikrini uyushtirish, korxona va uning tovarlariga yaxshi munosabat shakllantirish
   
2. 
   Tovarni potensial mijozlarga ular bilan bevosita muloqot qilish vaziyatida taqdim etish va sotish hamda ular bilan uzoq muddatli aloqalarni o‘rnatish maqsadini ko‘zlaydigan jarayon
   
3. 
   Aniq maqsadga yo‘naltirilgan, ma’lum va nomi aniq manba tomonidan haqi to‘langan joyda tarqaladigan axborot
   
4. 
   U yoki bu tovarlarni harid qilishni rag‘batlantirishga imkon beradigan undovchi chora-tadbirlar kompleksi
   

# Shaxsiy sotuv deb nimaga aytiladi?

1. 
   Tovarni potensial mijozlarga ular bilan bevosita muloqot qilish vaziyatida taqdim etish va sotish hamda ular bilan uzoq muddatli aloqalarni o‘rnatish maqsadini ko‘zlaydigan jarayon
   
2. 
   U yoki bu tovarlarni harid qilishni rag‘batlantirishga imkon beradigan undovchi chora-tadbirlar kompleksi
   
3. 
   Aniq maqsadga yo‘naltirilgan, ma’lum va nomi aniq manba tomonidan haqi to‘langan joyda tarqaladigan axborot
   
4. 
   Jamoatchilik bilan aloqa o‘rnatish va jamaotchilik fikrini uyushtirish, korxona va uning tovarlariga yaxshi munosabat shakllantirish
   

# Pablik rileyshnzni tashkil etishning asosiy yo‘nalishlari keltirilgan qatorni toping.

1. 
   Brifing, press-konferensiya tashkil etish, taqdimot, ko‘ngil ochar tadbirlar uyushtirish
   
2. 
   Katologlar chop etish, homiylik qilish, elektron tijorat, dilerlar xizmatidan foydalanish
   
3. 
   Tashqi reklamani shakllantirish, jurnallar chop ettirish, internet xizmatidan foydalanish
   
4. 
   Tele-radio reklama, telemarket xizmatidan foydalanish
   

# Sotishni rag‘batlantirish – bu ...

1. 
   Ma’lum bir muddatda sotish hajmini oshirish maqsadida turli rag‘batlantirish vositalaridan foydalanish hisoblanadi
   
2. 
   Iste’molchilarga tovar sotishni tezlashtirish uchun qo‘shimcha servis, sotuvdan keyingi servisni tashkil etish
   
3. 
   Yilning turli mavsumiy vaqtlarida tashkil etiladigan maxsus tadbirlar majmui
   
4. 
   Tovar sotishni tezlashtirish uchun tashkil etiladigan maxsus ko‘rgazma va yarmarkalar
   

# Siljitish tizimida marketing kommunikatsiyalarini amalga oshirish turlari qaysi javobda to‘g‘ri keltirilgan?

1. 
   Shaxsiy va noshaxsiy
   
2. 
   To‘g‘ridan-to‘g‘ri va bilvosita
   
3. 
   Bilvosita, shaxsiy
   
4. 
   To‘g‘ridan-to‘g‘ri
   

# PRning asosiy maqsadi nimadan iborat?

1. 
   Jamoatchilik bilan aloqalarni yo‘lga qo‘yish
   
2. 
   Sotishni tashkil etish
   
3. 
   Tovar va xizmatlar haqida axborot berish
   
4. 
   Ommani yig‘ish va fikrini o‘rganish
   

# PRda seminarlar va simpozumlar, auksionlar, prezentatsiyalar, ochiq eshiklar kuni, rassomchilik ko‘rgazmalari, bayramlar, yubileylar, modalar namoyishi, konsert dasturlari qanday amalga oshiriladi?

1. 
   Maqsadli auditoriyalar orqali
   
2. 
   Davlat organlari orqali
   
3. 
   Jamoatchilik tashkilotlari orqali
   
4. 
   Ommaviy axborot vositalari orqali
   

# PRda brifinglar, press-konferensiyalar o‘tkazish, prezentatsiyalar tashkil qilish qanday amalga oshiriladi?

1. 
   Ommaviy axborot vositalari orqali
   
2. 
   Maqsadli auditoriyalar orqali
   
3. 
   Davlat organlari orqali
   
4. 
   Jamoatchilik tashkilotlari orqali
   

# Reklama beruvchi kim?

1. 
   Reklamani tayyorlash va tarqatish uchun unga buyurtmachi bo‘lgan shaxs
   
2. 
   Reklama vositalari orqali reklama tarqatishni amalga oshiruvchi shaxs
   
3. 
   Reklama tayyorlashni to‘liq yoki qisman amalga oshiruvchi shaxs
   
4. 
   Reklama yo‘naltirilgan shaxs yoki shaxslar guruhi
   

# Reklama tarqatuvchi - ... .

1. 
   Reklama vositalari orqali reklama tarqatishni amalga oshiruvchi shaxs
   
2. 
   Reklamani tayyorlash va tarqatish uchun unga buyurtmachi bo‘lgan shaxs
   
3. 
   Reklama tayyorlashni to‘liq yoki qisman amalga oshiruvchi shaxs
   
4. 
   Reklama yo‘naltirilgan shaxs yoki shaxslar guruhi
   

# Reklamani noto‘g‘ri deb topish to‘g‘risidagi qarorni qaysi valolatli organ qabul qiladi?

1. 
   O‘zbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi
   
2. 
   Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi
   
3. 
   Iste’molchilar huquqini himoya qilish jamiyati
   
4. 
   O‘zbekiston Respublikasining savdo-sanoat palatasi
   

# Dori vositalari reklamasida nimalar taqiqlanadi?

1. 
   Faqat shifokorning ko‘rsatmasi (resepti) bo‘yicha beriladigan dori vositalari va tarkibida giyohvandlik vositalari yoki psixotrop moddalari bo‘lgan dori vositalarini reklama qilish
   
2. 
   Davolash seanslari, gipnozdan va ruhiy yoki bioenergetik ta’sirning boshqa usullaridan foydalanib amalga oshiriladigan shunga o‘xshash tadbirlar
   
3. 
   Voyaga yetmaganlarga mo‘ljallangan dori vositalari
   
4. 
   Tibbiy yo‘sindagi buyumlar, tibbiy texnika, gigiyena vositalari
   

# Reklama byudjeti nima?

1. 
   Reklama kompaniyasini o‘tkazish uchun mo‘ljallangan umumiy mablag‘ summasi
   
2. 
   Korxonalarda tovarlarni ishlab chiqarish uchun ajratilgan mablag‘ summasi
   
3. 
   Reklama uchun ajratilgan mablag‘ning ma’lum vaqtga mo‘ljallangan qismi
   
4. 
   Korxonalarda reklama uchun mo‘ljallangan umumiy mablag‘ summasi
   

# Marketingda reklamaning vazifasi nimadan iborat?

1. 
   Majud bozor segmentini mustahkamlash, yangi haridorlarn jalb qilish, yangi bozorlar tashkil qilish, mahsulot xaqida axborot berish
   
2. 
   Haridor va tovar o‘rtasidagi munosabatni o‘rganish
   
3. 
   Tovar realizatsiyasini intensivlashtirish
   
4. 
   Tovarni xayotiylik davrini oshirish
   

# Dastavval aholining keng qatlamlari tomonidan afishalar, shitlar, transparantlar, elektron tablolar, xizmat ko‘rsatuvchi xodimlarning maxsus kiyimi ko‘rinishidagi reklama murojaatlarining qabul qilinishiga muljallangan. Qaysi reklama vositasi haqida gap ketmoqda?

1. 
   Tashqi reklama
   
2. 
   Internet reklama
   
3. 
   Telereklama
   
4. 
   Audio-vizual
   

# Tashqi reklama qanday tamoyillar asosida tashkil etiladi?

1. 
   Oson o‘qilish, o‘ziga jalb qilish, ko‘zga tez-tez tushish
   
2. 
   Takrorlanish, tezlik, samaradorlik
   
3. 
   Takrorlanish, tushunarli
   
4. 
   Tezlik, takrorlanish, ko‘zga tez-tez tushish
   

# Reklama samaradorligi qanday ko‘rsatkichlar orqali aniqlanadi?

1. 
   Psixologik va iqtisodiy
   
2. 
   Ijtimoiy-madaniy, iqtisodiy
   
3. 
   Ijtimoiy va madaniy
   
4. 
   Ijtimoiy va psixologik
   

# Reklama vositalarini tanlash necha bosqichni o‘z ichiga oladi?

1. 
   4
   
2. 
   3
   
3. 
   5
   
4. 
   6
   

# Raqobat – bu ...

1. 
   Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning (raqobatchilarning) musobaqalashuvi bo‘lib, bunda ularning mustaqil harakatlari ulardan har birining tovar yoki moliya bozoridagi tovar muomalasining umumiy shart-sharoitlariga bir tomonlama tartibda ta’sir ko‘rsatish imkoniyatini istisno etadi yoki cheklaydi
   
2. 
   Xo‘jalik yurituvchi sub’ektning yoki shaxslar guruhining ustunligiga olib keladigan, tovar yoki moliya bozoridagi raqobatning holatiga ta’sir ko‘rsatadigan bitimlar tuzish va (yoki) boshqa harakatlarni sodir etish
   
3. 
   Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar harakatlarini bunday xo‘jalik yurituvchi sub’ektlardan birortasi bilan ham bir shaxslar guruhiga kirmaydigan yuridik yoki jismoniy shaxs bilan kelishib olish
   
4. 
   Xo‘jalik yurituvchi sub’ektning yoki shaxslar guruhining iqtisodiy faoliyatni amalga oshirishda afzalliklarga ega bo‘lishga qaratilgan, qonun hujjatlariga, ish muomalasi odatlariga zid bo‘lgan hamda boshqa xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarga (raqobatchilarga) zarar yetkazadigan yoki zarar yetkazishi mumkin bo‘lgan yoxud ularning ishchanlik obro‘siga putur yetkazadigan yoki putur yetkazishi mumkin bo‘lgan harakatlari
   

# Insofsiz raqobat - ...

1. 
   Xo‘jalik yurituvchi sub’ektning yoki shaxslar guruhining iqtisodiy faoliyatni amalga oshirishda afzalliklarga ega bo‘lishga qaratilgan, qonun hujjatlariga, ish muomalasi odatlariga zid bo‘lgan hamda boshqa xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarga (raqobatchilarga) zarar yetkazadigan yoki zarar yetkazishi mumkin bo‘lgan yoxud ularning ishchanlik obro‘siga putur yetkazadigan yoki putur yetkazishi mumkin bo‘lgan harakatlari
   
2. 
   Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarning (raqobatchilarning) musobaqalashuvi bo‘lib, bunda ularning mustaqil harakatlari ulardan har birining tovar yoki moliya bozoridagi tovar muomalasining umumiy shart-sharoitlariga bir tomonlama tartibda ta’sir ko‘rsatish imkoniyatini istisno etadi yoki cheklaydi
   
3. 
   Xo‘jalik yurituvchi sub’ektning yoki shaxslar guruhining ustunligiga olib keladigan, tovar yoki moliya bozoridagi raqobatning holatiga ta’sir ko‘rsatadigan bitimlar tuzish va (yoki) boshqa harakatlarni sodir etish
   
4. 
   Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar harakatlarini bunday xo‘jalik yurituvchi sub’ektlardan birortasi bilan ham bir shaxslar guruhiga kirmaydigan yuridik yoki jismoniy shaxs bilan kelishib olish
   

# Raqobatni cheklaydigan kelishib olingan harakatlar va bitimlarni aniqlash tartibi qaysi davlat organi tomonidan belgilanadi?

1. 
   O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi
   
2. 
   O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyot vazirligi
   
3. 
   O‘zbekiston Respublikasi markaziy banki
   
4. 
   Davlat mulk qo‘mitasi
   

# Tovar raqobatbardoshligi qanday ko‘rsatkichlar orqali aniqlanadi?

1. 
   Texnik, iqtisodiy, tashkiliy-ijtimoiy
   
2. 
   Iqtisodiy, ijtimoyi, siyosiy
   
3. 
   Moliyaviy, tashkiliy, madaniy
   
4. 
   Texnik, moliyaviy, iqtisodiy
   

# Tovarning inson organizmi va uning psixikasiga qanchalik to‘g‘ri kelishini aks ettiruvchi ergonomik ko‘rsatkichlar tovar raqobatbardoshligining qaysi ko‘rsatkichi tarkibiga kiradi?

1. 
   Texnik
   
2. 
   Iqtisodiy
   
3. 
   Tashkiliy-ijtimoiy
   
4. 
   Psixologik
   

# Firmaning raqobatbardoshligi nima bilan tavsiflanadi?

1. 
   Bozor raqobatlari sharoitlariga moslashish imkoniyatlarini va dinamikasi bilan tavsiflanadi
   
2. 
   Bozorni keng qamrab olish, bozor sig‘imini oshishi, bozor ulushining hajmi bilan tavsiflanadi
   
3. 
   Iste’molchilarning ijtimoiy strukturasi, ishlab chiqarishning tashkil etilishidagi milliy xususiyalar, sotish, reklama bilan tavsiflanadi
   
4. 
   Tovarlarni ishlab chiqarish harajatlari miqdori, uning narxi, transportirovka harajatlari, o‘rnatish, tuzatish, ishlatish, texnik xizmat ko‘rsatish, xodimlarni o‘rgatish harajatlari bilan tavsiflanadi
   

# Tovar raqobatbardoshligining iqtisodiy ko‘rsatkichlari nima bilan tavsiflanadi?

1. 
   Tovarlarni ishlab chiqarish harajatlari miqdori, uning narxi, transportirovka harajatlari, o‘rnatish, tuzatish, ishlatish, texnik xizmat ko‘rsatish, xodimlarni o‘rgatish harajatlari bilan tavsiflanadi
   
2. 
   Bozorni keng qamrab olish, bozor sig‘imini oshishi, bozor ulushining hajmi bilan tavsiflanadi
   
3. 
   Bozor raqobatlari sharoitlariga moslashish imkoniyatlarini va dinamikasi bilan tavsiflanadi
   
4. 
   Iste’molchilarning ijtimoiy strukturasi, ishlab chiqarishning tashkil etilishidagi milliy xususiyalar, sotish, reklama bilan tavsiflanadi
   

# Tovar raqobatbardoshligining ijtimoiy-tashkiliy ko‘rsatkichlari nima bilan tavsiflanadi?

1. 
   Iste’molchilarning ijtimoiy strukturasi, ishlab chiqarishning tashkil etilishidagi milliy xususiyalar, sotish, reklama bilan tavsiflanadi
   
2. 
   Tovarlarni ishlab chiqarish harajatlari miqdori, uning narxi, transportirovka harajatlari, o‘rnatish, tuzatish, ishlatish, texnik xizmat ko‘rsatish, xodimlarni o‘rgatish harajatlari bilan tavsiflanadi
   
3. 
   Bozorni keng qamrab olish, bozor sig‘imini oshishi, bozor ulushining hajmi bilan tavsiflanadi
   
4. 
   Bozor raqobatlari sharoitlariga moslashish imkoniyatlarini va dinamikasi bilan tavsiflanadi
   

# Tovar bozorida sotuvchi yoki sotib oluvchi sifatida ustun mavqeni egallab turgan xo‘jalik yurituvchi sub’ekt tomonidan tovarning tannarxidan past darajada va ushbu tovarni sotishdan zarar keltiradigan darajada belgilanadigan, natijada raqobatning cheklanishiga olib keladigan narx qanday narx hisoblanadi?

1. 
   Tovarning monopol past narxi
   
2. 
   Demping narx
   
3. 
   Monopol narx
   
4. 
   Tovarni erkin bozor narxi
   

# Tovarni ishlab chiqarish va realizatsiya qilish uchun zarur bo‘lgan harajatlar hamda foyda summasidan yuqori narx qanday narx hisoblanadi?

1. 
   Tovarning monopol yuqori narxi
   
2. 
   Tovarning monopol past narxi
   
3. 
   Demping narx
   
4. 
   Monopol narx
   

# Marketing har qanday korxona va tashkilotga berilgan tafakkur va harakatlar tizimidir. Ushbu fikr kim tomonidan aytilgan?

1. 
   Jan-Jak Lamben
   
2. 
   Tyodor Levitt
   
3. 
   Peter Drukker
   
4. 
   Flipp Kotler
   

# Marketing fan sifatida qachondan boshlab o’qitila boshlandi?

1. 
   1902 yildan
   
2. 
   1886 yildan
   
3. 
   1935 yildan
   
4. 
   1950 yildan
   

# Marketingning zamonaviy konsipsiyalari qachondan boshlab qo’llanila boshlandi?

1. 
   1990 yillardan
   
2. 
   2010 yillardan
   
3. 
   1980 yillardan
   
4. 
   1960 yillardan
   

# Marketing kompleksini qaytdan tuzish, yangi bozorlarni topish, tovar modifikasiyasini ishlab chiqish qaysi marketing turida amalga oshiriladi?

1. 
   Remarketing
   
2. 
   Demarketing
   
3. 
   Sinxromarketing
   
4. 
   Rivojlantiruvchi marketing
   

# Talab mavjud imkoniyatlarga mos keladi, vaziyatni saqlab qolish kerak. Qaysi marketing turiga xos xususiyat hisoblanadi?

1. 
   Qo’llab-quvvatlovchi marketing
   
2. 
   Demarketing
   
3. 
   Sinxromarketing
   
4. 
   Rivojlantiruvchi marketing
   

# Yangi tovarlar ishlab chiqarish, tovar sifatini boshqarish marketingni qaysi funksiyasi tomonidan amalga oshiriladi?

1. 
   Ishlab chiqarish
   
2. 
   Sotish
   
3. 
   Analitik
   
4. 
   Boshqarish va nazorat
   

# Birlamchi marketing axborotlarini yig’ishda 90 foizgacha qo’llaniladigan usulni toping.

1. 
   So’rov
   
2. 
   Kuzatish
   
3. 
   Ekspertlar
   
4. 
   Sinov
   

# Sotuvchi bozoriga xos xususiyatlarni aniqlang.

1. 
   Taklifdan talab yuqori
   
2. 
   Talabdan taklif yuqori
   
3. 
   Taklif va talab teng
   
4. 
   Monopol bozor
   

# Xaridor bozoriga xos xususiyatlarni aniqlang.

1. 
   Talabdan taklif yuqori
   
2. 
   Taklif va talab teng
   
3. 
   Monopol bozor
   
4. 
   Taklifdan talab yuqori
   

# Bozorni mamlakatlar, mintaqalar, shahar, tumanlar bo’yicha segmentlash qaysi segmentlash belgisi asosida amalga oshiriladi?

1. 
   Geografik
   
2. 
   Demografik
   
3. 
   Psixografik
   
4. 
   Axloqiy
   

# Tovar sifatini oshirish, yangi bozor segmentlarini o’zlashtirish tovar hayotiy davrining qaysi bosqichida amalga oshiriladi?

1. 
   O’sish
   
2. 
   Etuklik
   
3. 
   Bozorga kirish
   
4. 
   Bozordan chiqish
   

# Foydaning kamayishi va talabning ommaviy bo’lishi tovar hayotiy davrining qaysi bosqichiga xos?

1. 
   Yetuklik
   
2. 
   Bozorga kirish
   
3. 
   Bozordan chiqish
   
4. 
   O’sish
   

# Tovar hayotiy davrining bozorga chiqish bosqichining maqsadi nimadan iborot?

1. 
   Qisqartirish
   
2. 
   Tezlashtirish
   
3. 
   Ko’proq davom ettirish
   
4. 
   Sekinlashtirish
   

# Tovar hayotiy davrining o’sish bosqichining maqsadi nimadan iborot?

1. 
   Tezlashtirish
   
2. 
   Ko’proq davom ettirish
   
3. 
   Sekinlashtirish
   
4. 
   Qisqartirish
   

# Tovar hayotiy davrining yetuklik bosqichining maqsadi nimadan iborot?

1. 
   Ko’proq davom ettirish
   
2. 
   Sekinlashtirish
   
3. 
   Qisqartirish
   
4. 
   Tezlashtirish
   

# Tovar hayotiy davrining bozordan chiqish bosqichining maqsadi nimadan iborot?

1. 
   Sekinlashtirish
   
2. 
   Qisqartirish
   
3. 
   Tezlashtirish
   
4. 
   Ko’proq davom ettirish
   

# …- bu bitta tovar assortimenti chegaralaridagi narxlar diapazoni.

1. 
   Narx chiziqlari
   
2. 
   Narx strategiyalar
   
3. 
   Narx ustamasi
   
4. 
   Narx chegirmasi
   

# Bozor kon’yunkturasi:

1. 
   Bozorning talab va taklif mutanosibligidan kelib chiqadigan ma’lum paytdagi (davrdagi) harakatchan holati
   
2. 
   Iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilaydigan tovar sotish imkoniyatlari
   
3. 
   Ma’lum bozorda va paytda aniq tovarni sotish mumkin bo‘lgan eng katta miqdori; u shu tovarga bo‘lgan talab bilan belgilanadi
   
4. 
   Bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan (egallashi mumkin bo‘lgan) bo‘lagi qismi
   

# Bozor potensiali:

1. 
   Iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilaydigan tovar sotish imkoniyatlari
   
2. 
   Ma’lum bozorda va paytda aniq tovarni sotish mumkin bo‘lgan eng katta miqdori; u shu tovarga bo‘lgan talab bilan belgilanadi
   
3. 
   Bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan (egallashi mumkin bo‘lgan) bo‘lagi qismi
   
4. 
   Bozorning talab va taklif mutanosibligidan kelib chiqadigan ma’lum paytdagi (davrdagi) harakatchan holati
   

# Bozor sig’imi:

1. 
   Ma’lum bozorda va paytda aniq tovarni sotish mumkin bo‘lgan eng katta miqdori; u shu tovarga bo‘lgan talab bilan belgilanadi.
   
2. 
   Bozorning bir yoki bir necha o‘xshash tovar taklif etadigan korxonalar egallagan (egallashi mumkin bo‘lgan) bo‘lagi qismi
   
3. 
   Bozorning talab va taklif mutanosibligidan kelib chiqadigan ma’lum paytdagi (davrdagi) harakatchan holati
   
4. 
   Iste’molchilar harid qobiliyati bilan belgilaydigan tovar sotish imkoniyatlari