” fanidan kurs ishi mavzu: ishsizlik, ularning turlari va darajasi bajardi

Sanab o'tilgan asosiy ishsizlik turlariga qo'shimcha ravishda, boshqa bir qator turlari mavjud:

– yashirin (yashirin) ishsizlik  - bu (Rossiyada) to'liq bo'lmagan ishchilarni yoki majburiy (ma'muriy) ta'tilda bo'lganlarni o'z ichiga oladi. Boshqa bir talqinda, bu fond birjasida ro'yxatdan o'tmagan, ammo mustaqil ravishda ish izlayotgan ishsizlarni o'z ichiga olishi kerak. Ba'zi talqinlarda u iqtisodiy faol bo'lmagan aholini ish qidirayotgan, ammo ish topishni istagan qismini o'z ichiga oladi; ishlaydigan, lekin daromadlari tirikchilik darajasidan past (deyarli ishlamay turib); haddan tashqari band bo'lganlar ("ish joyidagi ishsizlik", ya'ni rasmiy ravishda ishlaydigan ishchining ishlab chiqarish funktsiyalarining haqiqiy etishmasligi);

– turg'un ishsizlik  - bu uzoq vaqt (odatda bir yildan ortiq) ish topolmaydigan ishsizlarni o'z ichiga oladi. Odamlar ruhiy tushkunlik tufayli ruhiy tushkunlikka tushib, og'irlashadi;

– institutsional ishsizlik  - mehnat bozori samaradorligi va moslashuvchanligini pasaytiradigan har qanday qonuniy va tashkiliy sabablar tufayli yuzaga kelgan (xususan, bu uning infratuzilmasining rivojlanmaganligi, aholining ayrim toifalari uchun ish topishda qiyinchiliklar va boshqalar bilan bog'liq);

– ishsizlik kutishlari  - bu ish haqi qattiqligi ta'sirida ishlay olmaydiganlarni o'z ichiga oladi (narxlar va ish haqining qisqa muddatli qat'iyligi 3-bobda qarang), bu ishchi kuchi taklifining qoziqlarga bo'lgan talabdan oshib ketishiga olib keladi va shu sharoitda yuzaga keladi. ishning etishmasligi;

– mavsumiy ishsizlik  - bu ishlab chiqarishning o'ziga xos xususiyati mehnatning mavsumiy tabiati bilan bog'liq (birinchi navbatda qishloq xo'jaligi);

– "soxta" ishsizlik  - ishlamoqchi bo'lmagan va ishsizlik nafaqasi uchun hayotdan qoniqqan ro'yxatdan o'tgan ishsizlarni o'z ichiga oladi.

XULOSA.

 Yuqorida  ko’rib  o’tganimizdek  ishsizlik  ham  insoniyat  oldida  turgan

katta muammolardan biridir. O’zbekistonda, yuqorida  aytib  o’tganimizdek, istiqloldan    so’ng  o’zimizda  rivojlanmagan  ko’pgina  sohalar  rivojlantirildi. Bu   esa  albatta   yangi  loyihalarga  inson  mehnati  resurslari  jalb  etilgani  va  
bunda ishsizlikning kamayishini ko’rdik.

Ammo ishlab chiqarish sohasi bir maromda tekis ketavermaydi.Tadbirkorlik  har   doim  yangiliklar  va  yangi  texnikalarga  ehtiyoj  sezadi. Ishlab  chiqarishda  samarali  bo’lgan   texnologiyalar  esa  ish  unumdorligini  

oshirgan   holda  ishsizlikni  ortishiga  ham  olib  keladi. Shu  sababdan  yuqorida  aytilgan  olimlarning  fikri,ya’ni  aholini  to’liqligicha
ish  bilan  ta’minlashning  iloji  yo’qligi  to’g’ridir.

Har  bir   inson  hozirgi  kunda  biror  faoliyatni   amalga  oshirishni  o’ylashi  yoki  o’zi  yoqtirgan  kasbni  kuchli  mutaxassisi   bo’lish  haqida     aniq  maqsad  bilan  harakat   qilishi  lozim.Shundagina  ishsizlikning  oldi  olinadi.Yurtimizda

hozirgi    kunda  yoshlarga  ilm  olishi  va  yangi  g’oyalarini  amalga  oshirishi
uchun keng imkon yaratilgan. Agar  biz  imkoniyatlarimizdan  qo’limizdan  kelgancha  foydalanib O’zbekiston ravnaqi yo’lida harakat qilsak,o’ylaymanki  kelajakda   yurtimizda  ishsizlik
muammosi  bo’lmaydi.

FOYDALANILGAN  ADABIYOTLAR.

Курс иши усубий кўрсатмасида баён қилинганидек, ёзиш керак.