“ byudjet hisobi va g’aznachilik” fakulteti “elektron tijorat va raqamli iqtisod” kafedrasi

Talaba portfoliosini baholash mezonlari
 
Talaba  o’z-o’zini  baholashda  o’z  faoliyatiga  tanqid  nuqtai  nazaridan  qarashi,  nima  uchun 
aynan  ushbu  bo’lim  yoki  mavzularni  tanlaganligini  o’zi  mantiqan  bilishi,  bu  uning  ushbu  fan 
bo’yicha  umumiy  bilimida  qanday  rol  o’ynashi  mumkinligini  ifoda  etishi  kerak.  «portfolio» 
yaratishdagi  eng  murakkab  masala  -  taqdimotga  loyiq  materiallarni  tanlash,  ushbu  materiallarga 
tushunarli  tilda,  ravon,  mantiqan  mazmunga  boy  va  qisqa  izoh  yozish  hisoblanadi.  Materiallarni 
to’g’ri tanlash, ularga izoh yozish hamda uni ob’yokiv baholashda quyidagi savollardan foydalanish 
mumkin:
 

---

218 
 
Talaba faoliyati bo’yicha savollar:
 
-“Portfolio”ga material tanlashda siz qanday ishlarni amalga oshirdingiz? Nimaga erishdingiz, 
nimalarda qiynaldingiz?
 
-“Portfolio”da siz qiynalgan biror material bormi?
 
-Sizda  “portfolio”  yaratish  bo’yicha  mos  namuna  bormi?  Axborotlarni  qanday  tashkil 
qildingiz?
 
-Muammolarni qaytadan yorita olasizmi (topshiriqni yanada oddiyroq so’zlar bilan)?
 
-Qaysi so’zlar, iboralar bu erda ahamiyatlliroq bo’ldi, nima uchun? 
 
-Muammoni qayta yoritish qanchalik ratsional bo’ldi?
 
-Bu  masala,  muammo qanday savollarni keltirib chiqarishi mumkin?
 
-Siz ushbu savollarga yaqinroq savollar tuza olasizmi?
 
-Ushbu masalani yoki muammoni hal etishda siz uchun nimalar eng qiyin kechdi?
 
-Ushbu masalani, muammoni echish  bilan siz qanday yangi bilimlarga  erishdingiz?
 
-Hayotda ushbu masala, muammoga o’xshash  holatlar bo’lishi mumkinmi?
 
-Siz tavsiya etga  javob ushbu muammo echimining yagona yo’limi?
 
-Guruhiy  ishlashga  qanday  munosabat  bildirasiz?  Mashg’ulotda  sizga    nimalar  yoqadi, 
nimalar yoqmaydi?
 
-Ushbu masala sizning fan bo’yicha bilimlaringizni yanada ortdirishda foydali bo’ladimi?
 
-Ota-onalar yoki taqrizchilarga savollar bera olasizmi?
 
-“Portfolio”dan sizning birinchi taasurotingiz qanday?
 
O’qituvchi faoliyati bo’yicha savollar:
 
-Talabaning  “portfolio”  materiallarini  taqdimot  qilishida  sizni  nimalar  hayron  qoldirdi,  siz 
kutmagan holatlar bormi?
 
-O’z ishingizdan faxrlanish hissi bormi?
 
-O’z   talabangizga kelajakda yordam berish uchun nimalar qilmoqchisiz?
 
-“portfolio” materiali qanchalik aniq va mantiqan to’g’ri tashkil etilgan?
 
-Talaba o’z portfoliosini qanchalik mustaqil yaratdi?
 
-“Portfolio”ni to’zishda sizdan tez-tez maslahat oldimi?
 
-“Portfolio”ni to’zishda o’zi mustaqil qanday materiallar va texnologiyalardan foydalangan?
 
Talaba  portfoliosini  ota-onalar  va  taqrizchi  tomonidan  baholashda  yuqorida  keltirilgan 
savollardan asos sifatida foydalanish mumkin.
 
Yuqorida  ta’kidlanganidek,talaba  portfoliosini  yaratishning  turli  xil  yo’llari  va  usullari 
mavjud. U albatta ta’lim  yo’nalishi  yoki fanning  xususiyatiga hamda portfolioning davomiyligiga 
(boshlanish va tugash vaqtiga) bog’’liq bo’ladi.
 
Eng  muhim  va  asosiy  maqsad,  talabani  o’zining  shaxsiy  ishlarini,  yutuq  va  kamchiliklarini 
o’zi ob’ektiv tahlil qila olishga, imkoniyat va qobiliyatlarini ko’ra olishga, qiyinchiliklarni engish 
va  yanada  yuqoriroq  yutuqlarga  erishish  yo’llarini  mustaqil  aniqlay  olishga  o’rgatishdan  iborat. 
Bunday  holda  talabaning  o’quv  jarayondagi  o’z  faoliyatiga  mas’uliyati  yanada  ongli  ravishda 
kechadi. Bu erda ota-onalar va xolis taqrizchilarning faol ishtirok etishlari juda muhim hisoblanadi. 
Natijada talabaning ma’lum soha bo’yicha ta’lim olishdagi ob’ektiv rivojlanishi o’qituvchiga ham, 
talabaning  o’ziga  ham  yaqqol  namoyon  bo’ladi.  Talabaning  fan  bo’yicha  bilimini,  qobiliyatini, 
intilishlarini  va  kelajakdagi  rejalarini  xolisona  va  to’g’ri  baholash  sharoiti  yaratiladi.  Talabada 
o’ziga ishonch yuzaga keladi.
 
“Talaba portfoliosi” turlari
 
Rivojlangan  davlatlarda  «portfolio»  texnologiyasi  keyingi  yillarda  ta’lim  tizimining  barcha 

---

219 
 
bo’g’inlarida  keng  qo’llanilmoqda.  Rossiyada  talaba  yoki  talaba  portfoliosi  2003  yildan  e’tiboran 
turli modellarda ta’lim tizimining barcha bo’g’inlarida tadbiq etilmoqda.
 
“Talaba portfolio”sini yaratishda uning quyidagi turlaridan foydalanish mumkin:
 
1.