Ҳ. А. АрFинбоев, Ҳ. У. Абдуллаев, А. М



Download 10,78 Mb.
bet57/217
Sana07.07.2022
Hajmi10,78 Mb.
#754934
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   217
Bog'liq
Агрометеорология1

Иссиқлик сиғими


солиштирма кал/(г·С)

ҳажмий кал/(см3·С)

Кварцли қум

0,196

0,517

Лой

0,233

0,577

Торф

0,477

0,611

Сув

1,000

1,000

Кварц

0,198

0,534

Юқоридаги 4.1-жадвалдан кўринадики, сувнинг иссиқлик сиғими тупроқдаги минерал ва органик моддаларникидан катта. Амалиётда тупроқнинг ҳажмий иссиқлик сиғимини аниқлаш кенг қўлланилади. Ҳажмий иссиқлик сиғим эса тупроқ ғовакларининг сув ёки ҳаво билан тўлиши даражасига боғлиқ. Ҳавонинг ҳажмий иссиқлик сиғими 0,0003 кал/(см3·С) га, сувнинг ҳажмий иссиқлик сиғими эса 1 кал/(см3∙С) га тенг. Демак, сувнинг ҳажмий иссиқлик сиғими ҳавоникидан 3000 марта катта.


Шунинг учун тупроқда сувнинг борлиги унинг ҳажмий иссиқлик сиғимини орттиради ёки тупроқ намлиги ортиши билан унинг ҳажмий иссиқлик сиғими ҳам кучаяди.
Тупроқда ҳаво қанча кўп бўлса, унинг ҳажмий иссиқлик сиғими шунча оз бўлади. Шунинг учун нам тупроқ қуруқ тупроққа қараганда секин қизийди ва секин совийди. Қуруқ тупроқ тез исийди ва тез совийди.
Сув исишда кўп иссиқлик ютади ва совишда эса кўп иссиқлик ажратади. Шунинг учун ҳам қишда уйлар ва ҳимоя қилинган тупроқ иншоотларини иссиқ сув билан иситилади.
Баҳор охирларида қора совуқлар тушиш хавфи бўлганда деҳқонлар экинларни суғорадилар. Сув совишида ажралган иссиқлик ҳисобига экинлар ораси ва тепасидаги ҳаво 1-2С га исиб, экинларни қисқа муддатли қора совуқлардан ҳимоя қилиши мумкин.

Download 10,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   217




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish