``` `1Kirish

VGA standarti
Monitorga raqamli signallarni uzatuvchi eskirgan videostandartlardan farqli ravishda,VGA da analog signallarni uzatishdan foydalaniladi.Boshqa elektronika raqamli texnikaga o‘tayotganda,nima uchun aynan analog signal tanlandi?
Buning sababi rangni qanday uzatishda ekan. PS/2 gacha chiqarilgan kompyuterlarning monitorlarining aksariyati raqamli signallarni qabul qilar edi. RGB signallari rangli tasvirlarni chiqarishda elektron nurlarni elektron-nurli naychaning elektron to‘pidan qizil, yashil va ko‘k ranglarda yoqib – o‘chiradi. Shunday qilib, ekrandagi tasvirda sakkizta raqamgacha qatnashar edi( 23). IBM ning monitor va adapterlarda rangli kombinatsiyalar miqdori, har bir rang bo‘yicha ravshanlashtiradigan qo‘shimcha signal hisobiga ko‘payar edi. Ularni ishlab chiqish texnologiyasi etarlicha sodda va yaxshi o‘zlashtirilgan bo‘lib, turli rusumlar orasidagi ranglar moslashuvchandir. PS/2 IBM da tasvirlash tizimida analog sxemotexnikaga o‘tiladi. Analog monitor raqamliga o‘xshash tamoyilda ishlaydi, ya’ni RGB –boshqarish signallari uch asosiy signalda uzatiladi, biroq har bir signal ravshanlikning bir nechta bosqichiga ega (VGA — 64standartda). Natijada mumkin bo‘lgan kombinatsiyalar (ranglar)soni 262 144 (64^3) gacha ortadi. Kompyuter grafikasining real tasvirini yaratish uchun rang yo‘qori kengaytkichdan muhimroq turadi, chunki insonning ko‘zi rasmdagi haqiqiy ranglardagiga qaraganda ko‘proq qabul qiladi.
Hozirgi vaqtda 16-ta rangli va 640x480 kengaytkichli adapter VGA ning asosiy adapteri hisoblanadi. Bu parametrlar Windows operatsyon tizim boshqaruvida ishlaydigan barcha adapterlar tomonidan qo‘llanilishi kerak. Agar tizimni yuklashda muammo tug‘ilsa, u o‘rnatilgan bo‘yicha 16 rangli, 640Ч480 rejimdagi,VGA adapteri foydalaniladi.
SVGA standarti
1989 yilning oktyabrida VESA birlashmasi, chiqarilayotgan SVGA platalarning ko‘plab modifikatsiyalarini dasturlash murakkabligini e’tiborga olib, shu platalar bilan yagona dasturiy interfeysi uchun standartni taklif qildi. Bu birlashmaga SHK uchun asbob uskuna va shu bilan birga tasvirlash asbob uskunalarini ishlab chiqaruvchi ko‘pchilik kompaniyalarning vakillari a’zo bo‘ldilar.
Yangi standart VESA BIOS Extension deb nomlangan. Agar videoadapter bu standartni qanoatlantirsa dasturiy yo‘l bilan uning hususiyatlarining mosligini aniqlash mumkin va uni keyinchalik foydalanish mumkin. VESA BIOS ning afzalligi shunda ediki, SVGA ning ixtiyoriy adapteri bilan ishlashda dasturchi yagona drayver ishlatishi mumkin.Turli ishlab chiqaruvchilarning turli rusumdagi adapterlari bilan yagona VESA dasturiy interfeysi orqali aloqada bo‘lishi mumkin..
Hozirgi vaqtda SVGA chiqarayotgan ko‘pchilik adapterlar VESA BIOS Extension hususiyatini qo‘llaydi. Bu qo‘llash, asosan, Windows dan farqli operatsyo‘n tizimlar va real rejimdagi DOS-ilovalar uchun zarur. Windows 9x va Windows NT/2000 operatsyo‘n tizimlarning foydalanuvchilari uchun BIOS ning bu kengaytkichlarikerak emas, chunki uning ishlashi uchun o‘rnatilgan videoadapterning videodrayveri foydalaniladi. SVGA platasiga mavjud bo‘lgan VESA standarti, barcha, 16 777 216 ranglardagi 1280X1024 piksel kengaytkichgacha bo‘lgan keng tarqalgan ranglarni kodlash va tasvirlash formatlarining variantlaridan foydalanishni ko‘zlaydi. Ba’zi videoadapterlar 1880X1440 kengaytkichni qo‘llaydi..