``` `1Kirish

Fdisk va Format dasturlarining kamchiliklari. Fdisk dasturidan foydalanilganda, qattiq diskning avvalgi tuzilishi - bo‘limlari va mantiqiy disklari buziladi. Shunday qilib, ushbu dasturni ishga tushirishdan avval diskda mavjud bo‘lgan hamma ma’lumotlarning zaxiraviy nusxalarini tayyorlab olish kerak.
Quyida Fdisk va Format dasturlarining asosiy kamchiliklari keltirilgan:
- Fdisk dasturi disk harfining “do‘stona” usulda o‘zgarishini ta’minlamaydi.
- Diskni bo‘limlarga taqsimlagandan so‘ng Format dasturini ishga tushirish lozim.
- Bu dasturlar multiyuklanuvchi diskni tuzish imkonini bermaydi.
- Bu dasturlar ma’lumotlarni yangi diskka ko‘chirish vositalarini ta’minlamaydi.
Fdisk va Format dasturlarining cheklanishlari bu bilan tugamaydi. Bu ro‘yxatni davom ettiraverish mumkin. Qattiq disk ishlab chiqaruvchilarning ayrimlari yangi diskni avtomatik ravishda o’rnatiuvchi maxsus dasturni yaratdilar. Bu dasturlarda Fdisk va Format dasturlarining sanab o‘tilgan kamchiliklari yo‘q. (Masalan, Ontrack firmasining Disk Manager, StorageSoft firmasining EZ Drive va Drive Pro, Seagate firmasining Disk Wizard, Max Blast dasturlari).
Savol va topshiriqlar
1. Qаttiq disk nimа?
2. Vаttiq disk konfigurаtsiyasi qаndаy bo’lаdi?
3. Master vа Slavening fаrqi nimа?
4. Qаttiq disk qаndаy fоrmаtlаnаdi?
5. Formаtlаsh nimа uchun kеrаk?
6. Qаndаy fаyl tizimlаri mаvjud?
13 - Mavzu: Turli operatsion sistemalarda qattiq diskning shikastlanishi
Reja.
1. FDISK dasturini ishga tushirish.
2. Diskning bo‘limlarini Partition Magic dasturi
yordamida yaratish.
3. Yuqori darajali formatlash.
Qattiq diskdan foydalanishning qulayligi uning barqarorligi bilan bog'liq. Disk bir marotaba formatlanganidan so'ng, undan uzoq vaqt mobaynida qo'shimcha sozlashlarsiz foydalaniladi. Agar vaqt o'tishi bilan qattiq diskning holati qoniqtirmasa, diskning ma'lumotlar zaxirasi nusxasini yaratish va uni qaytadan formatlash mumkin. Har doim ham diskni to'liq qayta formatlashning imkoni bo'lmaydi. Bu zaxira nusxa yaratish uchun mos keladigan jamlagichning yo'qligi, kompyuterga «moslashib ketgan» dasturlarning ko'pchiligini qayta o'rnatish imkonining yo'qligi yoki boshqa sabablar bilan bog'liqdir.
Windows operatsion tizimining standart vositalari diskning man-tiqiy tarkibini uni qayta formatlamasdan o'zgartirish imkoniyati va mavjud ma'lumotlanii yo'qotishlarsiz taqdim etmaydi. Biroq umuman olganda bunday operatsiyani amalga oshirish imkoni bor. Xususan bunday turdagi harakatni Partition Magic (http://www.powerquest. com/) dasturi bajarishga imkon beradi. Bu dastur o'rnatilganidan so'ng foydalanuvchi kompyuterning mantiqiy disklar ko'rsatkichlari dinamik boshqaruvni qo'lga oladi.

Eng qulayi kerakli operatsiyalarni ustalar yordamida bajarish. Bunga oynaning chap qismida joylashgan tugmalar imkon beradi. Ular yordamida quyidagilarni bajarish mumkin: