" " dagi sonli qarori bilan tasdiqlangan "Strategik menejment" fani dasturi asosida ishlab chiqilgan

4.Ta’lim tizimini strategik boshqarishda rivojlangan mamlakatlar tajribasi. Hozirgi kunda xorijiy mamlakatlarning oliy ta’lim sohasidagi olib borayotgan davlat siyosatlari quyidagi jihatlari bilan xarakterlanadi:

• 
  Xususiy oliy o‘quv yurtlarini tashkil qilish, ularni rivojlantirish borasidagi amaliy ishlar davlatlar tomonidan qo‘llab quvvatlamoqda (chunki bu sohaga davlat va mahalliy byudjet ko‘magidan yashqari, yirik xususiy sarmoyalarni ham jalb qilish imkonini beradi) Bunday yondoshuv ayniqsa AQSH,Yaponiyava Fransiyada ko‘zga yaqqol tashlanadi.
  
• 
  Oliy o‘quv yurtlari davlat tasarrufida bo‘lgan davlatlar alohida ajralib turadi (Germaniya,Avstriya,Daniya,Gretsiya). Bu davlatlarda xususiy oliy o‘quv yurtlari cherkov tasarrufida bo‘lib, ular 2-3 foizni tashkil qiladi.
  
• 
  Xususiy oliy o‘quv yurtlar tizimi keng rivojlanayotgan mamlakatlar (AQSH,Yaponiya,Fransiya). Ularning mavjudligi davlat tasarrufidagi oliy o‘quv yurtlari obro‘siga putur yetkazmaydi.
  
• 
  YUqoridagi barcha mamlakatlardagi xususiy oliy o‘quv yurtlar moliyaviy jihatdan davlat tomonidan qo‘llab quvvatlanadi.
  
• 
  Xususiy oliy o‘quv yurtini tashkil qilish – bu ko‘p sarmoya talab qiladigan tadbirdir. Bu borada to‘plangan tajribalarning dalolat berishicha, faqat iqtisodiy baquvvat firmalar (alohida shaxslar) yoki baquvvat ijtimoiy tashkilotgina o‘rta darajadagi xususiy oliy ta’lim maktabi faoliyatini tashkil qila oladi.
  

Xususiy va davlat tasarrufidagi oliy ta’limni tashkil qilish borasidagi tamoyillarni alohida mamlakatlar misolida aniq tahlil qilaylik.

AQSH

Bu yerda oliy o‘quv yurtlarining 1870 tasi xususiy sektor tomonidan nazorat qilinadi (qiyoslang: davlat sektorida 1520 ta ). SHunga qaramasdan 77 foiz talaba davlat sektotiga tegishli oliy o‘quv yurtlarida o‘qiydilar. Bunday ko‘rsatkich tobora ortib borayotganligi kuzatilmoqda. Bu xususiy oliy ta’lim maktabkarida o‘qish juda qimmatligi bilan izohlanadi. Buning natijasida jamiyatning o‘rta qatlam vakillarining farzandlari bunday oliy maktabga kirib o‘qishga qiynalmoqdalar.

AQSH da xususiy oliy o‘quv yurtini ochish huquqiy jihatdan biron qiyinchilik tug‘dirmaydi (u talabgorlar miqdoriga bog‘liq). Bu boradagi qiyinchiliklar, asosan diplomlarning tan olinishi va xususiy oliy o‘quv yurti tomonidan beriladigan malaka bilan bog‘liq. Bu muammolarning yechilishida turli mintaqaviy va professional agentliklarning fikrlari ustuvorlik qiladi.