Замонавий иқтисодиётнинг бош масаласи ва доимий муаммоси:{ =нима, қандай, қанча ва ким учун ишлаб чиқариш

Замонавий иқтисодиётнинг бош масаласи ва доимий муаммоси:{
=нима, қандай, қанча ва ким учун ишлаб чиқариш;
~ишлабчиқариш ҳажминиоширишучун қанчаишчикучисарфлашкерак;
~давлатнинг миллий даромадини қандай ошириш мумкин;
~тўғри жавоб йўқ.}

Замонавий иқтисодиёт фанининг предмети нимадан иборат?{

=ижтимоий муносабатларни ўрганиш;
~иқтисодий муносабатларни ва ижтимоий хўжаликларни самарали юритишнинг иқтисодий қонун-қоидаларини ўрганиш;
~ҳуқуқий муносабатларни ўрганиш;
~табиий жараён ва ҳодисаларни ўрганиш.}

Эҳтиёж - бу........{

=талаб;
~ҳаётий воситаларга бўлган зарурият;
~истеъмол жараёнида қўлланилиши мумкин бўлган восита;
~тўғри жавоб йўқ}.

Ишлаб чиқаришнинг асосий омиллари:{

=хом-ашё ва ишлаб чиқариш технологияси;
~меҳнат ва ишлаб чиқариш ресурслари;
~ишчи кучи, капитал, ер ва тадбиркорлик қобилияти;
~ҳамма жавоблар тўғри.}

Ишлаб чиқаришнинг иқтисодий самарадорлиги қандай аниқланади?{

=ишлаб чиқариш натижалари капитал сарфлари билан таққосланади;
~ишлаб чиқариш натижалари умумий сарф-харажатлар билан таққосланади;
~ишлаб чиқариш натижалари айланма маблағлар билан таққосланади;
~барча жавоблар тўғри.}

Давлат мулкини хусусийлаштиришнинг дастлабки босқичида қандай вазифа амалга оширилади?{

=oммавий хусусийлаштириш амалга оширилади;
~кичик хусусийлаштириш амалга оширилади;
~кўп укладли замонавий иқтисодиёт реал шаклланади;
~хусусий мулк ҳукмрон шаклга айланади.}

Товар қиймати қандай меҳнат сарфларини ифодалайди?{

=зарурий;
~қўшимча;
~ижтимоий-зарурий;
~умумий.}

Пулнинг қайси вазифаси нархнинг шаклланиши билан боғлиқ?{

=муомала воситаси;
~қиймат ўлчови;
~жамғарма воситаси;
~жаҳон пули.}

Меҳнат унумдорлиги қандай аниқланади?{

=маҳсулот миқдорини уни ишлаб чиқаришга кетган иш вақтига нисбати билан;
~маҳсулот миқдорини асосий капиталга таққослаш йўли билан;
~маҳсулот миқдорини айланма капиталга таққослаш йўли билан;
~юқоридаги барча усулларда.}

Монополлашган бозор деганда:{

=олигополистик бозор тушунилади;
~соф монополия бозори тушунилади;
~озчилик сотувчилар билан харидорлар ҳукмрон бўлган бозор тушунилади;
~нотўғри жавоб йўқ.}

Бозор регулятори амал қилиши учун:{

~олигополияга йўл бериш керак;
=эркин бозор рақобатига йўл берилиши зарур;
~монополияга имкон бериш лозим;
~нотўғри жавоб йўқ.}

Бозор конъюнктураси деганда:{

=бозордаги талаб ва таклифнинг миқдоран ва таркибан бир-бирига мувофиқ келиши тушунилади;
~мазкур бозорнинг таркибида амал қилувчи бўғинлар тушунилади;
~бозорда мувозанатнинг мавжудлиги ёки бузилганлиги тушунилади;
~нотўғри жавоб йўқ.

Бозорни тартибга солиш механизми:{

=талаб, таклиф, баҳо, рақобат;
~монополия, олигополия, монопсония;
~тадбиркорлик, бизнес, фойда;
~тўғри жавоб йўқ.}

Бозор инфратузилмаси- бу:{

=монополия, олигополия, талаб, таклиф;
~айирбошлаш муносабатларига хизмат қилувчи муассасавий тузилма;
~бозорга жалб этилган товар ва хизматлар;
~ҳаммаси тўғри.}

Бозор замонавий иқтисодиётига ўтишнинг қандай моделлари мавжуд?{

~Осиёча модел;
~Собиқ социолистик мамлакатлар модели;
~Африка ва лотин Америкаси мамлакатлари модели;
=барча жавоблар тўғри.}

Бир тизимдан иккинчи бир тизимга ўтишнинг қандай йўллари мавжуд?{

=индуктив ва дедуктив;
~эволюцион ва инқилобий;
~«карах қилиб даволаш»;
~барча жавоблар тўғри.}

Ўзбекистонда бозор замонавий иқтисодиётига ўтиш қайси йўл билан боряпти?{

~Туркия модели асосида;
~ «карахт килиб даволаш», йўли билан;
=эволюцион йўл билан;
~барча жавоблар тўғри.}

Талаб- бу...........{

~эҳтиёж;
~пул билан таъминланган эҳтиёж;
=товар қийматининг пулдаги ифодаси;
~ҳаммаси тўғри.}

Талабга қуйидаги омиллар таъсир этади:{

=товарларнинг нархи ва миқдори, истеъмочилар сони ва даромади;
~биржадаги товарлар ва хизматлар нархи ва акциялар курси;
~сотувчи ва харидорларнинг миқдори;
~ресурслар нархи ва ишлаб чиқариш технологияси.}

Талаб қонуни- бу..........{

=нарх ошган сари талаб камаяди ва аксинча;
~нархнинг пасайиши билан талаб камаяди;
~нархнинг ўзгариши талабга таъсир этмайди;
~тўғри жавоб йўқ.}

Таклиф- бу...............{

=истеъмолчи сотиб олишга қодир бўлган товарлар ва хизматлар миқдори;
~ишлаб чиқарувчи бозорга сотишга чиқарадиган товарлар ва хизматлар миқдори;
~товар ва хизматларнинг сотувидан олинадиган даромад;
~тўғри жавоб йўқ.}

Таклифга қуйидаги омиллар таъсир этади:{

=сотувчилар ва харидорларнинг миқдори;
~товар ва ресурсларнинг нархи, талаб ва рақобат;
~бозордаги монополистлар ва монополистик рақобат;
~ҳамма жавоблар тўғри.}

Таклиф қонуни- бу................{

=нарх ошиши билан таклиф ҳам ошади ва аксинча;
~нарх ошиши билан таклиф камаяди ва аксинча;
~нарх пасайиши билан таклиф ошади ва аксинча;
~тўғри жавоб йўқ.}

Бозор мувозанати- бу...............{

=талаб ва таклиф миқдорининг тенглиги;
~талабнинг таклифдан ортда қолиши;
~ҳаддан ташкари кўп ишлаб чиқариш;
~нарх билан товарлар миқдори ўртасидаги бевосита ёки тўғридан-тўғри боғлиқлик.}

Товар ва хизматларнинг нафлиги нима?{

~баҳога эга бўлиши;
=эҳтиёжни қондириш лаёқати;
~истеъмол хусусиятига эга бўлиши;
~барча жавоблар тўғри.}

Рақобат турлари:{

=соф (эркин) рақобат, монополистик, олигополия ва монополия;
~фирмалараро, бозорлараро ва соф монополия;
~минтақавий, концернлараро, функционал ва яширин;
~тўғри жавоб йўқ.}

Монополия нима?{

~бозорда ишлаб чиқарувчилар сони жуда кўп бўлиб, харидорларга хизмат қиладилар;
=бозорда битта ишлаб чиқарувчи кўпчилик харидорларга хизмат кўрсатади;
~кўп сонли кичик фирмаларнинг рақобатлашуви;
~ҳамма жавоблар тўғри.}

Монопсония- бу..............................{

~тармоқда у қадар кўп бўлмаган корхоналарнинг ҳукмронлик қилиши;
~бозорда у қадар кўп бўлмаган истеъмолчиларнинг ҳукмронлиги;
=танҳо истеъмолчининг ҳукмронлиги;
~тўғри жавоб йўқ.}

Олигопсония- бу..................................{

~эркин рақобат;
=бозорда кўплаб сотувчилар ўз маҳсулотларини таклиф қиладилар;
~ҳаммаси тўғри;
~тўғри жавоб йўқ.}

Нарх-..............:{

олди-сотди воситаси;
~ишчи кучининг баҳоси;
=қийматнинг ва нафлилиликнинг пулдаги ифодаси;
~қўшимча қиймат.}

Баҳолар оралиғидаги фарқларнинг пулдаги миқдорий ифодаси қандай ном билан аталади?{

~баҳо кўрсаткичи;
=баҳо диапазони;
~баҳо чегараси;
~юқоридаги барча ном билан.}

Баҳо шаклланишига қандай омиллар таъсир кўрсатади?{

~иқтисодий харажатлар;
~товарнинг нафлилиги;
~рақобат ва давлат сиёсати;
=юқоридагиларнинг барчаси.}

Тадбиркорлик фаолияти...........{

=фойда олиш мақсадида таваккалчилик билан амалга ошириладиган фаолият;
~бозор субъектлари ўртасидаги юқори фойда ва кўпроқ таваккалчиликка эга бўлиш учун курашни англатади;
~асосий капитални кенгайтириш ва уни такрор ишлаб чиқаришга қилинадиган сарфлар;
~замонавий иқтисодиётда туб ўзгаришларни амалга оширишга қаратилган тадбирлар.}

Бизнес фаолият тури сифатида қуйидагилардан қайси бирини ўз ичига олади?{

=ишлаб чиқариш ва уни ташкил этишни (режалаштириш ва таъминот ҳам ўз ичига олган);
~маркетинг фаолиятини (реклама ва баҳо сиёсати билан бирг;
~молиявий таъминлашни;
~юқоридагиларнинг барчасини.}

Тадбиркорлик капитали қандай шаклларда мавжуд бўлади?{

=пул ва унга тенглаштирилган қимматли қоғозлар шаклида;
~унумли капитал ёки ишлаб чиқариш воситалари шаклида;
~тугалланмаган ишлаб чиқариш ва эҳтиёт фондлари шаклида;
~юқоридагиларнинг барчаси.}

Акциянинг даромад келтиришига кўра қандай турлари мавжуд?{

=оддий ва имтиёзли;
~ютуқли ва ютуқсиз;
~бирламчи ва иккиламчи;
~тўғри жавоб йўқ.}

Дивиденд - .........{

=акционер жамияти соф фойдасининг акционерларга тегадиган бир қисми;
~қимматли қоғоз;
~иқтисодий ёрдам;
~тўғри жавоб йўқ.}

Ишлаб чиқариш харажатлари - бу.....................{

=товар ва хизматларни ишлаб чиқариш ва истеъмолчиларга етказиб беришга қилинадиган барча сарфлар;
~ялпи пул тушумидан барча харажатлар чиқариб ташлангандан кейин қолган қисми;
~асосий капитални кенгайтириш ва уни такрор ишлаб чиқаришга килинадиган сарфлар;
~тўғри жавоб йўқ.}

Ўртача харажатлар нима?{

=бир бирлик маҳсулотни ишлаб чиқариш харажатлари;
~бир бирлик маҳсулотни ишлаб чиқариш учун кетган доимий харажатлар;
~бир бирлик маҳсулотни ишлаб чиқариш учун кетган ўзгарувчан харажатлар;
~ҳамма жавоблар тўғри.}

Доимий харажатлар 72 минг сўм, ўзгарувчан харажатлар 188 минг сўм бўлганда 520 дона маҳсулот ишлаб чиқарилса, маҳсулот бирлигига тўғри келадиган умумий харажатлар неча сўмни ташкил қилади?{

=5000 сўм;
~500 сўм;
~5 сўм;
~550 сўм.}

Корхонада ойига 1500 дона маҳсулот ишлаб чиқарилади. Маҳсулот бирлигининг баҳоси 500 сўм, ишлаб чиқариш харажатлари 350 сўм бўлса, корхонанинг ялпи фойдаси неча сўмни ташкил қилади?{

=275000;
~225000;
~235000;
~215000.}

Асосий капитал нима?{

=ишлаб чиқариш (хизмат кўрсатиш) жараёнида бир қатор доиравий айланишлар давомида қатнашиб ўзининг қийматини тайёрланаётган маҳсулотга (хизматг бўлиб-бўлиб ўтказиб боради;
~ишчи кучини ёллаш, рента ва фоиз тўловлари;
~бу унумли капиталнинг бир доиравий айланиш давомидаги ишлаб чиқариш жараёнида тўлиқ истеъмол қилинадиган ўз қийматини яратилган маҳсулотга ўтказадиган ва ашёвий буюм шаклини ҳам йўқотадиган қисми;
~ҳамма жавоблар тўғри.

Айланма капитал нима?{

=ишлаб чиқариш ( хизмат кўрсатиш) жараёнида бир қатор доиравий айланишлар давомида қатнашиб ўзининг қийматини тайёрланаётган маҳсулотга хизматг бўлиб-бўлиб ўтказиб боради;
~ишчи кучини ёллаш, рента ва фоиз тўловлари;
~бу унумли капиталнинг бир доиравий айланиш давомидаги ишлаб чиқариш жараёнида тўлиқ истеъмол қилинадиган ўз қийматини яратилган маҳсулотга ўтказадиган ва ашёвий буюм шаклини ҳам йўқотадиган қисми;
~ҳамма жавоблар тўғри.}

Амортизация қандай жараённи акс эттиради?{

=асосий капиталнинг жисмоний эскиришини;
~асосий капиталнинг эскиришига мувофиқ уларнинг маҳсулотга кўчган қийматини пул шаклида ҳисоблаб боришини ва ўрнини қоплаш ~мақсадида пул фондлари жамғариш жараёнини;
~асосий капиталнинг жисмоний ва маънавий эскириш жараёнини;
~юқоридагиларнинг барчасини.}

Фойда нима?{

=ялпи даромад минус ялпи харажатлар;
~ялпи даромад- ўзгарувчан харажатлар;
~ялпи даромаднинг нархга нисбати;
~маҳсулотнинг бир бирлигидан олинадиган даромад.}

Иш ҳақи нима?{

=Ишчи ва хизматчилар меҳнатининг миқдори, сифати ва унумдорлигига қараб, миллий маҳсулотдан оладиган улушининг пулдаги ифодасидир;
~иш ҳақи иқтисодий ресурс ҳисобланган меҳнатнинг баҳоси;
~барча жавоблар тўғри;
~тўғри жавоб йўқ.}

Мамлакатда иш ҳақининг умумий даражасига қандай омиллар таъсир кўрсатади?{

=фойдаланилган умумий капитал миқдори;
~фойдаланилган табииий ресурслар миқдори;
~меҳнат унумдорлиги;
~юқоридагиларнинг барчаси.}

Меҳнат шартномасида нималар акс этади?{

=иш ҳақи даражаси, ортиқча бажарилган ишлар учун ставка;
~дам олиш кунлари, танаффуслар;
~баҳолар ўзгарганда иш ҳақини тартибга солиш тизими;
~юқоридагиларнинг барчаси.}

Касаба уюшмалари иш ҳақи даражасини оширишга қандай йўллар билан эришиши мумкин?{

=ишчи кучига талабни ошириш орқали;
~ишчи кучи таклифини қисқартириш орқали;
~меҳнат унумдорлигини ошириш орқали;
~юқоридаги барча йўллар билан.}

Аграр муносабатлар нима?{

=қишлоқ хўжалигида ва ишлаб чиқариш жараёнида кишилар ўртасидаги иқтисодий алоқа ва муносабатлар;
~ерга эгалик қилиш, тасарруф этиш ва ундан фойдаланиш билан боғлиқ бўлган барча муносабатлар;
~иқтисодий қонунларнинг табиат қонунлари билан боғланиб кетиши;
~барча жавоблар тўғри.}

Рента тушунчаси қайси бандда тўғри кўрсатилган?{

=ердан фойдаланганлик учун унинг эгасига тўланадиган ҳақ;
~ер баҳосининг ўзгариши;
~ерга бўлган талаб ва таклифнинг ўзгариши;
~барча жавоблар тўғри.}

Ер рентаси даражасини белгилаб берувчи асосий омилни аниқланг?{

=ерга бўлган талаб;
~шу ерда етиштириладиган маҳсулот баҳоси;
~қўлланиладиган бошка ресурслар баҳоси;
~юқоридагиларнинг барчаси.}

Агросаноат интеграцияси нима?{

=қишлоқ хўжалик маҳсулотларини етиштириш, уни қайта ишлаш ва истеъмолчиларга етказиб бериш билан шуғулланувчи замонавий иқтисодиёт тармоқлари мажмуаси;
~ишлаб чиқаришнинг тўпланиши ва капиталнинг марказлашиши;
~қишлоқ хўжалиги билан унга хизмат қилувчи ва маҳсулотини истеъмолчига етказиб берувчи туташ тармоқлар ўртасида иқтисодий алоқаларнинг кучайиши ҳамда уларнинг узвий бирикиб бориш жараёни;
~юқоридагиларнинг барчаси.}

Аграр сиёсатнинг муҳим масаласи - негизи нимада?{

=ернинг ҳосилдорлигини кўтариш;
~фермер хўжалигини ривожлантириш;
~ирригация-мелиорация ишларини яхшилаш;
~ижара тўғрисидаги қонунни қабул қилиш.}

Макро иқтисодиёт қайси даражадаги замонавий иқтисодиёт?{

=бутун халқ хўжалиги даражасидаги замонавий иқтисодиёт;
~замонавий иқтисодиётнинг давлат сектори;
~замонавий иқтисодиётнинг хусусий сектори;
~бутун миллий ва жаҳон замонавий иқтисодиёти.}

Ялпи миллий маҳсулот тушунчаси:{

=йил давомида моддий ишлаб чикариш соҳаларида яратилган барча маҳсулотлар қиймати;
~оралиқ маҳсулотлар қиймати;
~бир йил давомида ишлаб чиқарилган пировард маҳсулот ва кўрсатилган хизматларнинг бозор баҳосида ҳисобланган ҳажми;
~инвестицион ва истеъмол товарлари қиймати.}

Пировард маҳсулот тушунчаси:{

=қайта ишланадиган маҳсулот;
~сотиш мақсадида харид қилинадиган товарлар;
~истеъмол учун тайёр бўлган, сотилган ёки сотиладиган товар ва хизматларнинг бозор баҳосидаги ҳажми;
~истеъмол қилинган маҳсулот.}

Номинал ЯММ нима?{

=ЯММнинг ишлаб чиқариш, тақсимлаш ва ундан фойдаланишнинг расмий ҳисоб-китоблардан яширин қисми;
~ишлаб бериш, қайта ишлаш ва қайта сотиш мақсадларида сотиб олинган маҳсулотлар;
~жорий баҳоларда ҳисобланган ЯММ;
~баҳоларнинг ўзгаришини ҳисобга олиб доимий баҳоларда ҳисобланган ЯММ.}

Реал ЯММ нима?{

=баҳоларнинг ўзгаришини ҳисобга олиб доимий баҳоларда ҳисобланган ЯММ;
~ишлаб чиқарилган маҳсулот қийматидан сотиб олинган ва унумли истеъмол қилинган хом-ашё ва материаллар қиймати чиқариб ташлангандан кейин қолган қисмининг бозор қиймати;
~жорий бозор нархларида ҳисобланган ЯММ;
~улгуржи нархларда ҳисобланган ЯММ.}

Ялпи ички маҳсулот қийматини аниқлашда қандай усул қўлланилади?{

=харажатлар усули;
~қўшилган қиймат усули, харажатлар усули, максимумлар усули;
~даромадлар усули, харажатлар усули, қўшилган қиймат усули;
~даромадлар усули, харажатлар усули, қўшилган қиймат усули, максимумлар усули.}