Yunon fors urushlari sababi Fors podsholigini kengayish boylik ortirish butun sharqiy O’rta yer uchun kurashni anglatadi.Chunki Yunoniston va Forsni yashash tarzidagi farqlar diniy etiqod.Bu urush ikki dunyo urtasidagi urush edi
Forslarning ulkan qushini,behisob potensiali Bolqon yunonistoniga yurish qilishiva imkon berdi. Bu urush uz davrida 5ta bosqichga bulib davrlashtiriladi harbiy yurishlari.
Forslar maydoni jihatdan katta bulgani uchun og’ir soliqlar emas yer maydonini kupaytiradi.Dastlab Naksos orolida aristokratiyasi shaxardan haydaladi Aristagor esa Yordam berishini aytadi va forslar bilan birgalikda Naksos orolini bosib olmoqchi buladi ammo uddalay olmaydi.
Aristagor keyin forslarga qarshi qozg’olon kutarish uchun yordam surab Bolqonga murojat qiladi Afina 20 marta kema Evbeyadagi Erityera esa 5 ta kema beradi. Qozg’olon Bostiriladi mil avv 494 yili Milet va Ioniya egallanadi
Mil avv 492 yil 600 kema 30 ming kishilik qushun Bilan Mardoniy yurish qiladi.Afon burnida buron buladi 300 kema va 20 ming odam bualdi.Keyingi harbiy yurishga qatiroq tayorlanadi.
Mil avv 490 yili Datis va Artafen boshchiligida yurish buladi.Gippiy ham bor edi ular bilan .Ular marafon tekisligiga keladi.
6ming fors askari va uunon 192 kisho uladiForslar aylanib kelmoqchi bulmadi uxshamaydi Miltiad galba qiladi.Galabani aytishga 42 km 192 metr yul yuriladi
Mil avv 480 yil Kserks yangi urushga tayorlanadi 150-200 minglik qoshun yigadi.Gerodot esa urushni 5,283,220 kishi deydi Fessaliya egallagandan sung Fermopilda jang qilib mudofa qiladi300 spartalik 1000 periek bilan keladi jami 14000 ming kishi buladi.
O’rta yunonistonga borib Afina zabt etiladi. Lekin Salamin bog’ozida bulgan jangda fors kemalarini yunon triyeralari qulay joyga chiqarib tormor qiladi
Mil avv 479 yili forslar mardoniy boshchiligida yurish qiladi shu yerda tormor qilinadi Huddi shu kuni Kichik Osiyodagi Fors qushinlari ham tor mor qilinadi
Misrda qozgolon buladi Afina bunga yordam beradi lekin qozgolon bostiriladi Inar boshchiligida qozgolon buladi80 ta kema yotdsmga keladii
Bu urush goh bu tomonni goh bu tomon galabasi bilan 449 yilgacha davo etadi.Kaliy sulhi buladi Kiprda imzolanadi bunga kura Fors davlati Kichik Osiyodagi yunon polislarini mustaqilligini tan oladi,Bolqonga yurish qilmaydi,Yunoniston Sharqiy orta yerda Forslafni tan oladi.