Чигитларни саралаш машиналари конструкциялари ва иш жараёни таҳлили
Ушбу илмий маколада пахта тозалаш корхоналарида ишлатилаетган саралаш машиналари келтирилган чигит саралаш машиналари кенг урганилиб камчиликлари мухокама килинган хамда камчиликларини бартараф килиш максадида чигитларнинг колган калта толалари ва пахта тозалаш корхоналарида чигит чиқиши бўйича саралаш машиналарида тажрибалар асосида келтирилган.
Калит сўзлар: пахта, чигит, калта тола, тўрли юза, шнек, бункер, вентилятор, ҳаво.
Республикамиз хўжалик юритишнинг янги шаклига ўтиши муносабати билан ишлаб чиқарилаётган маҳсулот сифатига талаб ошди. Бу эса пахта тозалаш саноати ишчи-ходимлари ва олимлар зиммасига янги вазифаларни юклади. Яъни, пахтанинг сифати ёмонлашиши, хом ашёнинг йўқотилиши содир бўлаётган жараёнларни аниқлаб, уларни бартараф этиш устида илмий изланишлар олиб бориш лозим бўлмоқда.
Кўплаб илмий тадқиқотчилар томонидан аниқланишича, тола чиқишини ошириш имкониятини пахтани қайта ишлаш жараёнида жинлашдан чиққан чигитларни тукдорлиги бўйича саралаб, йигиришга яроқли толаси бор чигитларни ажратиб олиш орқали ҳам ҳосил қилиш мумкин экан. Пахта чигитини тозалаш ва саралашга бағишланган илмий тадқиқот ишларини таҳлил қилиш натижасида мазкур маколада жинланган чигитларнинг ҳолатини, момиқ ва чигитнинг сифат бузилиши сабаблари ўрганиб чиқилди. Пахта тозалаш корхонасидаги жинлаш жараёнидан сўнг пахта чигитлари турли ифлосликлардан тозалаш, линтерлаш, делинтерлаш каби жараёнларга юборилади. Экиш учун мўлжалланган уруғлик чигитлар эса, саралаш жараёнига юборилади
Жинлаш жараёнидан чиқган чигитларни саралаш машиналари ишлаш жараёни ва конструкцияси кўра 3 та турга бўлинади
1. Ҳаво оқими ёрдамида ажратиш усул.
2. Механик мосламаларда ажратиш усул.
3. Материал юзасининг тўрли хоссалари бўйича ажратиш.
1-расм. Чигит саралаш усули
Кўплаб олиб борилган илмий-тадқиқот ишларида аниқланишича, тола чиқишини ошириш имконияти пахтани қайта ишлаш технологик жараёнида жинлашдан чиққан чигитларни тукдорлиги бўйича саралаб, йигиришга яроқли толаси бор чигитларни ажратиб олиш йўли билан амалга ошириш мумкин экан.
Бугунги кунда пахта тозалаш корхоналарининг технологик жараёнида жин машинасидан кейин толаси бор чигитларни ушлаб қоладиган РНС маркали регенератор ўрнатилган.
Толадор чигитларни ажратиб олиш учун қўлланиланилаётган машиналардан бири РНС регенераторидир (2-расм). Бу қурилманинг вазифаси аррали ишчи органи ёрдамида чигитли массадан летучкаларни (яхши жинланмаган чигитларни) ажратиб олади. Регенераторда линтерга келаётган чигитли масса таркибидаги яхши жинланмаган чигитларни ажратиш аррали барабан ёрдамида амалга оширилади. Регенераторда ажратиб олинган толадор чигитлар қайта жинга юборилиб, жинлаш орқали йигиришга яроқли тола олиш имконияти яратилади. Қурилманинг юқори самарадорликда ишлашига қарамай унда чигит таркибида мавжуд бўлган турли майда ифлосликларни тозаланмайди ҳамда аррали ишчи орган ёрдамида регенерация қилиш даврида арра тишлари таъсирида чигитнинг шикастланишига сабаб бўлади.
1
2
3
5
4
Do'stlaringiz bilan baham: |