Umumiy kimyo mundarija

Ergashev Husniddin Telegram: @ICC_KIMYO

UMUMIY KIMYO
Mundarija

Mavzu nomi	Beti
1) Kimyoning asosiy tushunchalari	2
2) Anorganik birikmalarning eng muhim sinflari	25
3) Kimyoning asosiy miqdori qonunlari. Gazlar	50
4) Atom tuzilishi. Yadro reaksiyalari. Kvant sonlar	76
5) Davriy sistema. Atomlarning davriy bo'lgan xossalari	95
6) Kimyoviy bog'lanish va uning turlari	106
7) Gibridlanish va kristall panjara turlari	120
8) Eritma va eruvchanlik. Konsentratsiyalar	132
9) Kimyoviy reaksiya tezligi	214
10) Kimyoviy muvozanat	231
11) Elektrolitik dissotsiyalanish. pH	254
12) Gidroliz	267
13) Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari	275
14) Elektroliz	301
15) Aralash masalalar	331

Assalom alaykum bu qo'llanmada 5000 dan ziyod 1-2-3-darajali masalalar jamlangan. 1-2-darajali masalalar DTMdarajasidagi masalalar bo'lib, 3-daraja DTM darajasidan murakkabroq. E'tibor beriladigan bo'lsa, mavzularda 1- darsdan 21-darsgacha berilgan. Bular mavzu darslar hisoblanadi. Va ularning videodarslari@ICC_KIMYO telegram kanalimizda mavjud. Ya'nishu asosda 1­21 deb nomlangan. Qo'llanma sizga foydali bo'ladi degan umiddamiz.

1. 
   Mavzu: 1-2-3 dars + 2-darajali masalalar + 3-darajali murakkab masalalar
   

1. 
   dars.Kimyoning asosiy tushunchalari
   

1. 
   Quyidagi kimyoviy elementlarning belgisini yozing: litiy, geliy, kremniy, xlor, platina, uran, ksenon.
   
2. 
   Quyidagi kimyoviy elementlarni nomlang: He, Br, B, C, N, Zn, S, Fe, Pa.
   
3. 
   Elementlarni yozing va ularning atomlaridagi proton, elektron, neytronlar yig'indisini toping: vodorod, kislorod, alyuminiy, temir, kaliy, natriy, kalsiy, bariy, magniy berilliy, litiy, azot, uglerod, oltingugurt, fosfor, kremniy, xlor, brom, yod, geliy, ftor.
   
4. 
   Tartib raqami 15 bo'lgan element nisbiy atom massasi 31 bo'lsa, a)uning yadrosida nechta neytron o'ladi? b)neytron yadroni necha foizini tashkil etadi? c)neytron zarrachalarning necha foizini tashkil etadi? d)nuklonlar yig'indisi nechaga teng? e)nuklonlar atomning necha % i ni tashkil etadi?
   
5. 
   Tartib raqami 14 bo'lgan element nisbiy atom massasi 28 bo'lsa, a)uning yadrosida nechta neytron bo'ladi? b)neytron yadroni necha foizini tashkil etadi? c)neytron zarrachalarning necha foizini tashkil etadi? d)nuklonlar yig'indisi nechaga teng? e)nuklonlar atomning necha % i ni tashkil etadi?
   
6. 
   Tartib raqami 13 bo'lgan element nisbiy atom massasi 27 bo'lsa, a)uning yadrosida nechta neytron bo'ladi? b)neytron yadroni necha foizini tashkil etadi? c)neytron zarrachalarning necha foizini tashkil etadi? d)nuklonlar yig'indisi nechaga teng? e)nuklonlar atomning necha % i ni tashkil etadi?
   
7. 
   Tartib raqami 49 bo'lgan element nisbiy atom massasi 115 bo'lsa, a)uning yadrosida nechta neytron bo'ladi? b)neytron yadroni necha foizini tashkil etadi? c)neytron zarrachalarning necha foizini tashkil etadi? d)nuklonlar yig'indisi nechaga teng? e)nuklonlar atomning necha % i ni tashkil etadi?
   
8. 
   Tartib raqami 56 bo'lgan element nisbiy atom massasi 137 bo'lsa, a)uning yadrosida nechta neytron bo'ladi? b)neytron yadroni necha foizini tashkil etadi? c)neytron zarrachalarning necha foizini tashkil etadi? d)nuklonlar yig'indisi nechaga teng? e)nuklonlar atomning necha % i ni tashkil etadi?
   
9. 
   H2S, N2 va HNO3 molekulasidagi proton, neytron va elektronlar sonini aniqlang.
   
10. 
    Fosfor, oltin va xrom atomlarini absolut massasini (g) aniqlang.
    
11. 
    Absolyut massasi 5,312 *10^-23 gr bo'lgan element atomini massasini va elementni aniqlang?
    
12. 
    Absolyut massasi 7.968*10^-23 gr bo'lgan element atomini massasini va elementni aniqlang?
    
13. 
    Absolyut massasi 3.984*10^-23 gr bo'lgan element atomini massasini va elementni aniqlang?
    
14. 
    Absolyut massasi 4.648*10^-23 gr bo'lgan element atomini massasini va elementni aniqlang?
    
15. 
    Absolyut massasi 6,64*10^-23 gr bo'lgan element atomini massasini va elementni aniqlang?
    
16. 
    Kislorod atomining absolyut massasini aniqlang?
    
17. 
    Ftor atomining absolyut massasini aniqlang?
    
18. 
    Ittiriy atomining absolyut massasini aniqlang?
    
19. 
    Vanadiy atomining absolyut massasini aniqlang?
    
20. 
    Bor atomining absolyut massasini aniqlang?
    
21. 
    Absolyut massasi 5.312*10^-23 gr bo'lgan molekulani massasini va formulasini aniqlang?
    
22. 
    Absolyut massasi 2.998*10^-23 gr bo'lgan molekulani massasini va formulasini aniqlang?
    
23. 
    Absolyut massasi 4.648*10^-23 gr bo'lgan molekulani massasini va formulasini aniqlang?
    
24. 
    Kislorod molekulasini absolyut massasini aniqlang?
    
25. 
    Vodorod molekulasining absolyut massasini aniqlang?
    
26. 
    Ammiak(NH3) molekulasining absolyut massasini aniqlang?
    
27. 
    H2O molekulasini nisbiy molekulyar massasini, absolyut massasini va molyar massasini toping.
    
28. 
    H2SO4 molekulasini nisbiy molekulyar massasini, absolyut massasini va molyar massasini toping.
    
29. 
    Ca(OH)2 molekulasini nisbiy molekulyar massasini, absolyut massasini va molyar massasini toping.
    
30. 
    H4P2O7 molekulasini nisbiy molekulyar massasini, absolyut massasini va molyar massasini toping.
    
31. 
    CuSO4*5H2O molekulasini nisbiy molekulyar massasini, absolyut massasini va molyar massasini toping.
    
32. 
    Izoelektron (elektronlar soni teng) molekulalarni juftlab yozing. 1)H2O; 2)N2 3)CH4
    

4)C2H2

33. 
    2,24 g N2 necha mol bo’lishini aniqlang.
    
34. 
    19,6 g H2SO4 necha mol bo’lishini aniqlang.
    
35. 
    0,3 mol CO2 gazi necha gramm bo’ladi?
    
36. 
    0,9 mol H3PO4 necha gramm bo’ladi?
    
37. 
    0,3 mol moddaning massasi 19,2 g bo’lsa, uning molyar massasini aniqlang.
    
38. 
    2,5 mol moddaning massasi 265 g bo’lsa, uning molyar massasini aniqlang.
    
39. 
    Bitta xlor molekulasi(Cl2), ikkita temir atomi(Fe), uchta azot molekulasini(N2) massasini (gr) hisoblang.
    
40. 
    Nechta xlor molekulasi 14,2 g bo’ladi?
    
41. 
    !!!Eslatma Modda miqdori deb aytilsa (mol), massasi deb yozilgan bo'lsa (g), soni deb yozilsa(ta) topiladi. 1mol=6,02*10²³ taga teng.
    
42. 
    1000ta vodorod molekulasini massasini toping.
    
43. 
    1000ta vodorod atomi saqlagan vodorod molekulasini massasini aniqlang.
    
44. 
    0,75 mol H2O ning a)massasini, b)molekulalar sonini, c)atomlar sonini toping d)kislorod atomlar molini e) vodorod atomlar sonini toping?
    
45. 
    1,2 mol H2SO4 ning a)massasini, b)molekulalar molini , c)atomlar sonini toping d)kislorod atomlar molini e) vodorod atomlar sonini f)protonlar sonini g)elektronlar molini toping?
    
46. 
    2,5 mol K2CO3 ning a)massasini b)molekulalar sonini c)atomlar molini d)uglerod atomlari molini e)kislorod atomlar sonini f)kaliy atomining massasini toping?
    
47. 
    4,4 g CO2 ning a)molini b)molekulalar sonini c)atomlar sonini d)kislorod atomlar sonini e)nuklonlar molini f)neytonlar molini toping?
    
48. 
    4,9 g H3PO4 ning a)molini b)molekulalar sonini c)atomlar sonini d)kislorod atomlar sonini e)nuklonlar sonini f)neytonlar molini toping?
    
49. 
    94 g HNO2 a)molini b)molekulalar sonini c)atomlar sonini d)kislorod atomlar sonini
    

5. 
   nuklonlar molini f)neytonlar molini toping?
   

50. 
    12,04*10²³ ta molekula saqlagan CaO ning a)molini b)massasini c) kislorod atomlar sonini
    

4. 
   protonlar molini e)neytronlar sonini toping?
   

51. 
    18,06*10²² ta atom saqlagan Ah(SO4)3 ning a)molini b)massasini c) oltingugurt atomlar sonini d)protonlar sonini e)neytronlar molini toping?
    
52. 
    4,816*10²³ ta neytron saqlagan H2O ning a)massasini b)molini c)kislorod atomlar sonini
    

4. 
   protonlar molini toping?
   

2. 
   dars. Oddiy va murakkab moddalar. Kimyoviy formula va undan kelib chiqadigan xulosalar. Valentlik. Indekslar haqida tushuncha.
   

1. 
   Metallarni belgilang: O, N, C, Al, Mg, P, Cl, Ti,V, Ge, As, Sn,Sr,Tl,Pb, Br, I, F, He, Ne, Ar, Th, Pa
   
2. 
   Metallmaslarni belgilang: O, N, C, Al, Mg, P, Cl, Ti, V, Ge, As, Sn, Sr, Tl, Pb, Br, I, F, He,
   

Ne, Ar, Th, Pa

3. 
   Qaysi metallmaslar har doim molekulyar holda yoziladi: H, He, C, B, N, O, F, Cl, Ne, S, P, Si, Br, I, Te, Se ?
   
4. 
   Oddiy moddalarni tanlang: H2, P4 , H2O, CaO, Na2O, Ch ,C60, H2SO4, HCl, HNO3, O3, O2, NaBr, NaJ, F2 ?
   
5. 
   Murakkab moddalarni tanlang: H2, P4, H2O, CaO, Na2O, Cl2, C60, H2SO4, HCl, HNO3, O3, O2, NaBr, NaJ, F2 ?
   
6. 
   Allotropiya deb nimaga aytiladi?
   
7. 
   Allotropiya hodisasining mohiyati nimada?
   

1) atom yadrosidagi neytronlar soni turlicha bo’lishi; 2) molekuladagi atomlar soni turlicha bo’lishi;
3) kristal tuzulishining turlicha bo’lishi; 4) molekulada kimyoviy bog’larning turlicha bo’lishi;

5. 
   moddaning turli agregat holatlarda bo’lishi.
   

8. 
   Allotropik shakllarga ega bo’lgan elementlarga misol keltiring.
   
9. 
   Quyidagi alomatlarning qaysilari moddaga ta’luqli?
   

1) fosfor uch xil allotropik shakllarga ega; 2) fosfor to’rt atomdan tashkil topgan tetraedr shaklini hosil qiladi;
3) fosfor bug’ining zichligi havoga nisbatan 4,28 ga teng;

10. 
    Quyidagi alomatlarning qaysilari elementga ta’luqli?
    

1) kislorod havoga nisbatan og’irroq; 2) kislorod molekulasida ikkita atom bor;
3) kislorodning tarkibi massalari 16, 17 va 18 m.a.b. ga teng; 4) kislorod II davr VI guruhida joylashgan.

11. 
    Quyidagi hukmlarning qaysilarida kislorod molekulasi haqida gap boradi.
    

1) suvda kislorod mavjud; 2) baliq suvdagi kislorod bilan nafas oladi; 3) kislorod ko’pdan- ko’p minerallar tarkibiga kiradi; 4) ko’pchilik moddalar kislorodda yonadi; 5) kislorod ikkita atomdan iborat;

12. 
    Kimyoviy elementga tegishli bo’lgan xossalarni aniqlang.
    

1) atom massa; 2) zichlik; 3) elektron qavat; 4) rang; 5) yadro zaryadi;

5. 
   qaynash va suyuqlanish temperaturasi; 7) izotoplar.
   

13. 
    Oddiy moddaga tegishli bo’lgan xossalarni aniqlang.
    

1) yadro zaryadi; 2) zichlik; 3) elektron qavatlar; 4) atom massa; 5) izotoplar;
6) rang; 7) qaynash va suyuqlanish temperaturasi.

14. 
    Quyidagi jumlalarning qaysilarida oddiy modda haqida fikr yuritilayotganligini ko’rsating. 1) inson organizmida kaltsiy va uglerod bor; 2) tirik organizmlar kislorod bilan nafas oladi; 3) vodorod davriy jadvalda I davr I guruhda joylashgan; 4) uglerod qattiq modda;
    

5) uglerodda ikkita elektron qavat mavjud.

15. 
    Quyidagi fikrlarning qaysilarida kimyoviy element haqida fikr yuritilayotganini aniqlang.
    

1) temir suvda erimaydi; 2) soch tarkibida oltin bor;
3) borning yadro zaryadi +5 ga teng; 4) qon tarkibida temir bor; 5) ko’pchilik moddalar kisorodda yonadi.

16. 
    Quyidagi hollarning qaysi birida kislorod molekulasi haqida gap boradi.
    

1) kislorod simob (II) oksidi tarkibiga kiradi; 2) kislorod havo tarkibiga kiradi;
3) gazometrga kislorod yig’ilgan; 4) kislorod suvda yomon eriydi; 5) suv gazi tarkibiga kislorod kiradi.

17. 
    Qaysi ifoda(lar)da kislorod molekulasi haqida so’z boradi.
    

1) kaliy permanganat parchalanganda kislorod ajraladi; 2) havo tarkibida 20 % kislorod bor;

3. 
   gazometrda kislorod yig’ilgan bo’ladi; 4) kislorod suvda yomon eriydi;
   

5. 
   malaxit tarkibida kislorod bor.
   

18. 
    Moddaga tegishli bo’lmagan xossalarni aniqlang.
    

1) yadro zaryadi; 2) zichlik; 3) elektron qavatlar; 4) atom massa; 5) izotoplar;

5. 
   rang; 7) qaynash va suyuqlanish temperaturasi; 8) agregat holat.
   

19. 
    Quyidagi berilgan ifodalardan noto’g’rilarini tanlang.
    

1) kislorod atomi; 2) sirka kislota atomi; 3) malaxit atomi; 4) olmos uglerod atomlaridan tashkil topgan; 5) vodorod peroksid(H2O2) vodorod va kislorod molekulalaridan tashkil topgan; 6) osh tuzi natriy va xlor molekulalaridan tashkil topgan.

20. 
    Quyidagilarning qaysilari fizik hodisa?
    

1) mis idishning havoda qorayishi; 2) suvning muzlashi; 3) kislotaga asos ta’sir ettirish; 4) qumning sement bilan aralashtirish; 5) havoni sovutib kislorod olish; 6) metallning havoda oksidlanishi.

21. 
    Kimyoviy hodisalarga kirmaydigan jarayonni ko’rsating.
    

1) uzum sharbatining bijg’ishi; 2) benzinning yonishi; 3) yog’ning sovuqda qotishi; 4) ohakning so’ndirilishi; 5) temir mixning zanglashi.

22. 
    Quyidagi hodisalarning qaysilari kimyoviy jarayonga ta’luqli.
    

1) suvning qaynashi; 2) simob(II) oksidining parchalanishi; 3) suvning muzlashi; 4) qo’rg’oshinning suyuqlanishi; 5) temirning xlorlanishi; 6) kaltsiy karbonatning parchalanishi.

23. 
    Quyidagi hodisalarning qaysilari kimyoviy jarayonga ta’luqli.
    

1) kislorodning ozonga aylanishi; 2) kislorodni suyultirilgan havodan olish;

3. 
   simob(II) oksiddan kislorod olish; 4) kislorodni kaliy permanganatni parchalab olish.
   

24. 
    Quyidagilardan fizik jarayonlarni aniqlang.
    

1. 
   qirovning hosil bo’lishi; 2) shamning yonishi; 3) qizdirilgan shakarning qorayishi;
   

3. 
   temirning zanglashi; 5) misning qizdirilganda qorayishi.
   

25. 
    Quyidagilardan kimyoviy hodisalarni aniqlang. 1) azotning suyuqlanishi; 2) havodan kislorod olish; 3) qalayning suyuqlanishi; 4) qatiqning ivishi; 5) havoni suyuqlanishi.
    
26. 
    Kimyoviy hodisaga kirmaydigan jarayonni aniqlang. 1) benzinning yonishi; 2) uzum sharbatining bijg’ishi; 3) ohakning so’ndirilishi; 4) yog’ning sovuqda qotishi.
    
27. 
    Kimyoviy xodisalarni belgilang: a)qirovning hosil bo'lishi b)havoni suyuqlantirib(sovutib) kislorod olish c)shamning yonishi d)shamning erishi e)qizdirilgan shakarning qorayishi
    

5. 
   temirning zanglashi g)mis qizdirilganda qorayishi h)qalayning suyuqlanishi i)sutning achishi j)kalsiy karbonatning parchalanishi k)yodning sublimatsiyalanishi l)suvning muzlashi.
   

28. 
    Fizik xodisalarni belgilang: a)ko'mirning yonishi b)mis simning bukilishi c)qo'rg'oshinning erib suyuq holatga o'tishi d)temirning zanglashi e)suvning qaynashi f)spirtning bug'lanishi
    

5. 
   bertole tuzini parchalab kislorod olish h)havoni suyultirib azot olish i)qog'ozning yonishi j)alyuminiy simining qizdirilganda qorayishi k)suvning muzlashi l)temirning magnitga tortilish m)sutning achishi n)oltingugurtning suyuqlanishi o)oltingugurtning yonishi p)shisha pishirish q)shishani maydalash r)shakarning erishi s) shakarning ko'mirlanishi t)uzum sharbatining bijg'ishi u) yog'ning sovuqda qotishi.
   

29. 
    Valentlik tushunchasiga ta’rif bering.
    
30. 
    O’zgaruvchan va o’zgarmas valentli elementlarga misol keltiring.
    
31. 
    Mg (II) va N (III) bo’lgan birikmaning formulasini tuzing. Qavs ichida elementning valentligi ko’rsatilgan.
    
32. 
    Al (III) va N (III) bo’lgan birikmaning formulasini tuzing. Qavs ichida elementning valentligi ko’rsatilgan.
    
33. 
    P (V) va O (II) bo’lgan birikmaning formulasini tuzing. Qavs ichida elementning valentligi ko’rsatilgan.
    
34. 
    C (IV) va Cl (I) bo’lgan birikmaning formulasini tuzing. Qavs ichida elementning valentligi ko’rsatilgan.
    
35. 
    S (VI) va O (II) bo’lgan birikmaning formulasini tuzing. Qavs ichida elementning valentligi ko’rsatilgan.
    
36. 
    Quyida valentligi ko’rsatilgan elementlar vodorod bilan birikma hosil qiladi: Cl (I); S (II); N (III); C (IV). Berilgan elementlarni vodorodli birikmalari formulasini tuzing.
    
37. 
    Quyida valentligi ko’rsatilgan elementlar vodorod bilan birikma hosil qiladi: Br (I); Se (II);
    

P (III); Si (IV). Berilgan elementlarni vodorodli birikmalari formulasini tuzing.

38. 
    Quyida valentligi ko’rsatilgan elementlar vodorod bilan birikma hosil qiladi: J (I); Te (II); As (III); Mg (II). Berilgan elementlarni vodorodli birikmalari formulasini tuzing.
    
39. 
    Quyida valentligi ko’rsatilgan elementlar kislorod bilan birikma hosil qiladi: Cl (III); S (VI); N (V); C (III). Berilgan elementlarni kislorodli birikmalari formulasini tuzing.
    
40. 
    Quyida valentligi ko’rsatilgan elementlar kislorod bilan birikma hosil qiladi: F (I); Se (IV); P (V); Mn (VII). Berilgan elementlarni kislorodli birikmalari formulasini tuzing.
    
41. 
    AlCl3 birikmasi tarkibidagi alyuminiy valentligini aniqlang. Xlorning valentligi (I) ga teng.
    
42. 
    ZnBr2 birikmasi tarkibidagi rux valentligini aniqlang. Bromning valentligi (I) ga teng.
    
43. 
    MgF2 birikmasi tarkibidagi magniy valentligini aniqlang. Ftorning valentligi (I) ga teng.
    
44. 
    CuI2 birikmasi tarkibidagi mis valentligini aniqlang. Yodning valentligi (I) ga teng.
    
45. 
    H2Cr2O7 birikmasi tarkibidagi elementlarning valentliklarini aniqlang.
    
46. 
    Kimyoviy formulalardagi atomlarning valentliklarini aniqlang: PH3; CH4; SO3; Cl2O7
    
47. 
    Ca3(PO4)2 birikmasi tarkibidagi elementlarning valentliklarini aniqlang.
    
48. 
    Al2(SO4)3 birikmasi tarkibidagi elementlarning valentliklarini aniqlang.
    
49. 
    FeSO4 tarkibidagi har bir elementni massa ulushini (%) hisoblang.
    
50. 
    Zn(OH)2 tarkibidagi har bir elementni massa ulushini (%) hisoblang.
    
51. 
    K2HPO4 tarkibidagi har bir elementni massa ulushini (%) hisoblang.
    
52. 
    NH4NO3 tarkibidagi har bir elementni massa ulushini (%) hisoblang.
    
53. 
    Fe2(SO4)3 tarkibidagi har bir elementni massa ulushini (%) hisoblang.
    
54. 
    CuSO4'5H2O tarkibidagi har bir elementni massa ulushini (%) hisoblang.
    
55. 
    Birikma tarkibida massa ulushi Fe - 28%, S - 24% va O - 48% bo’lsa, birikmani formulasini aniqlang.
    
56. 
    Birikma tarkibida massa ulushi Cu - 65,3 %, O - 32,65 %, H - 2,04 % bo’lsa, birikmani formulasini aniqlang
    
57. 
    Birikma tarkibida massa ulushi K - 24,68 %, Mn - 34,8 %, O - 40,5 % bo’lsa, birikmani formulasini aniqlang
    
58. 
    Birikma tarkibida massa ulushi Mn - 36,4 %, S - 21,2 %, O - 42,38 % bo’lsa, birikmani formulasini aniqlang
    
59. 
    Birikma tarkibida massa ulushi Na - 37,7 %, Si - 23 %, O - 39,34 % bo’lsa, birikmani formulasini aniqlang
    
60. 
    Birikma tarkibida massa ulushi Ca - 29,4 %, H - 0,735 %, P - 22,8 %, O - 47,065 % bo’lsa, birikmani formulasini aniqlang
    
61. 
    Birikma tarkibida massa ulushi Fe - 72,4 %, O - 27,6 % bo’lsa, birikmani formulasini aniqlang
    
62. 
    Fosfor oksidlaridan birida kislorodning 40 og’irlik qismiga fosforning 31 og’irlik qismi to’g’ri keladi. Fosforning nisbiy atom massasi 31 ga teng bo’lsa, bu birikmaning formulasi va unda fosforning valentligi qanday bo’ladi?
    
63. 
    Tarkibida massa ulushi 40 % kislorod bo’lgan ikki valentli metall oksididagi metallning molyar massasini hisoblang.
    
64. 
    Beshinchi guruh elementining eng yuqori oksidi tarkibida massa ulushi 34,8 % kislorod bo’lsa, bu qaysi element ekanligini toping.
    
65. 
    Tarkibida massa ulushi 50,45 % kislorod bo’lgan yetti valentli metall oksidining formulasini aniqlang.
    
66. 
    Noma’lum olti valentli element oksidida kislorodning massa ulushi 60 % bo’lsa, shu elementni vodorodli birikmasidagi massa ulushini aniqlang.
    

3. 
   dars. Kimyoviy reaksiyalarning sodir bo'lishi. Kimyoviy reaksiya tenglamalari.
   

1. 
   Kimyoviy tenglama deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Kimyoviy reaksiyaning qanday turlari bor?
   
3. 
   Quyidagi reaksiya tenglamalarini reaksiya turlariga ajrating, tenglashtiring.
   

1. 
   Na+O2=Na2O; 2) N2+H2=NH3; 3) K+H2=KH; 4) S+O2=SO2 ;
   

3. 
   CaCO3=CaO+CO2 ; 6) KHCO3=K2CO3+CO2+H2O; 7) Ca+H2=CaH2;
   

8. 
   CuCO3Cu(OH)2=CuO+CO2+H2O;
   
9. 
   Zn+HCl=ZnCl2+H2; 10) Ca+H2SO4=CaSO4+H2;
   

2. 
   N aOH+H2 SO4=Na2 SO4+H2O;
   

12) Fe+CuSO4=FeSO4+Cu; 13) KMnO4=K2MnO4+MnO2+O2;

14. 
    BaCl2+H2SO4=BaSO4+HCl;
    
15. 
    H2+Cl2=HCl; 16) Fe+S=FeS; 17) Al+S=AhS3; 18) NaNO3=NaNO2+O2;
    

19) Cu(NO3)2=CuO+NO2+O2

4. 
   Na+O2=Na2O; Li+O2=...; K+O2=...; Rb+O2=...; Cs+O2=. ..
   
5. 
   Be+O2=BeO; Mg+O2=...; Ca+O2=...; Sr+O2=...; Ba+O2=. ..
   
6. 
   B+O2=B2O3; Al+O2=.; Ga+O2=.; In+O2=.; Tl+O2=..
   
7. 
   C+O2=CO2; Si+O2=.; Ge+O2=...; Sn+O2=...; Pb+O2=...
   
8. 
   P+O2=P2O5; As+O2=.; Sb+O2=...; Bi+O2=...
   
9. 
   S+O2=SO2; Se+O2=.; Te+O2=...; Po+O2=...
   
10. 
    CaCO3=CaO+CO2; MgCOs=.; BeCOs=.; BaCO3= ...
    
11. 
    LiHCO3=Li2CO3+CO2+H2O; NaHCOs=.; KHCOs=.;RbHCOs=..
    
12. 
    20 gr temir mis(II)sulfat bilan reaksiyaga kirishganda ajralib chiqqan misning massasini aniqlang? Fe+CuSO4=FeSO4+Cu
    
13. 
    2 mol temir(III) gidroksid vodorod bromid bilan reaksiyaga kirishganda ajralgan temir(III)bromidning massasini aniqlang? Fe(OH)3+HBr=FeBr3+H2O
    
14. 
    10 gr temir xlorid kislota bilan reaksiyasidan ajralib chiqqan gazning molini aniqlang? Fe+HCl=FeCl2+H2
    
15. 
    3,0Ы0²² ta kaliy gidrokarbonat parchalanganda hosil bo'lgan karbonat angidridning massasini aniqlang? KHCO3=K2CO3+CO2+H2O
    
16. 
    Azot va vodorod reaksiyasi natijasida 34 gr ammiak hosil bo'lgan bo'lsa, reaksiyaga kirishgan vodorodning massasini va azotning molini toping? N2+H2=NH3
    
17. 
    2 mol bariy sulfat olish uchun necha gramm bariy xlorid sulfat kislota kislota bilan reaksiyaga kirishishi kerak? BaCh+H2SO4=BaSO4+HCl
    
18. 
    410 g aluminiy nitrid qizdirilgan suv bug’lari bilan reaksiyaga kirishganda, necha gramm ammiak olish mumkin? AlN+H2O=Al(OH)3+NH3
    
19. 
    168g kaliy gidroksiddan qancha massada (g) bertole tuzi olinishini hisoblang. 6KOH+3Cl2=5KCl+KClO3+3H2O; KClO3 - bertole tuzi.
    
20. 
    4 g vodorod hosil qilish uchun necha gr. kaliy gidrid suv bilan reaksiyaga kirishishi kerak? KH+H2O=KOH+H2
    
21. 
    Vodorod sulfid bilan oltingugurt (IV)oksid reaksiyasi natijasida 96 g qattiq modda hosil bo’lgan. Bu reaksiyada oltingugurt(IV) oksidning qancha moli qatnashgan?
    

H2S+SO2=S+H2O

22. 
    20 g natriy gidroksidni to’la neytrallash uchun massasi qancha bo’lgan vodorod xlorid talab etiladi? NaOH+HCl=NaCl+H2O
    
23. 
    Massasi 36,4 g bo’lgan kalsiy fosfiddan olingan fosforning to’la yonishidan hosil bo’lgan fosfor(V) oksid massasini aniqlang. Ca3P2=Ca+P P+O2=P2O5
    
24. 
    62 g fosforning yonishi natijasida hosil bo’lgan P2O5 dan qancha massa ortofosfat kislata olish mumkin. P+O2=P2O5 P2O5+H2O=HaPO4
    
25. 
    7,2 g uglerodning yonishidan hosil bo’lgan karbonat angidriddan qancha massa karbonat kislota olish mumkin. C+O2=CO2 CO2+H2O=H2CO3
    
26. 
    Massasi 4,6 g bo’lgan natriyning suv bilan o’zaro ta’siridan ajralib chiqqan vodoroddan necha gramm vodorod sulfid olish mumkin. Na+H2O=NaOH+H2 H2+S=H2S
    
27. 
    Massasi 75g bo’lgan ohaktoshning parchalanishidan hosil bo’lgan karbonat angidrid qancha massa o’yuvchi natriy bilan reaksiyaga kirishib o’rta tuz hosil qiladi. CaCO3=CaO+CO2; CO2+NaOH=Na2CO3+H2O
    
28. 
    Massasi 12,25 g bo’lgan bertole tuzining katalizator ishtirokida parchalanishidan ajralib chiqqan kaliy xlorid tarkibidagi atomlar sonini toping? KClO3=KCl+O2
    
29. 
    Massasi 3,16 gr bo'lgan kaliy permanganatning parchalanishidan ajralib chiqqan K2MnO4 tarkibidagi kislorod atomlarini molini toping?
    

KMnO4=K2MnO4+MnO2+O2

30. 
    24 gr CuO olish uchun tarkibida nechta atom saqlagan malaxit kerak bo'ladi? CuCO3-Cu(OH)2=CuO+CO2+H2O
    
31. 
    8 g misni ajratib olish uchun tarkibida necha mol mis saqlagan mis(II) sulfat bilan temirni o’zaro ta’sir ettirish kerak? CuSO4+Fe=FeSO4+Cu
    
32. 
    Tarkibida 18 mol atom saqlagan kaliy permanganat parchalangan vaqtda necha mol kislorod ajralib chiqadi? KMnO4=K2MnO4+MnO2+O2
    
33. 
    31,6 g KMnO4 parchalanishidan 2,56 g kislorod ajralgan bo’lsa, reaksiya unumini hisoblang.
    
34. 
    98 g KClO3 parchalanishidan 32,64 g kislorod ajralgan bo’lsa ,reaksiya unumini hisoblang.
    
35. 
    8,08 g KNO3 parchalanishidan 0,96 g kislorod ajralgan bo’lsa, reaksiya unumini hisoblang.
    
36. 
    25 g CaCO3 parchalanishidan 7,7 g karbonat angidrid ajralgan bo’lsa, reaksiya unumini hisoblang.
    
37. 
    31,6 g KmnO4 parchalanishidan necha gramm kislorod hosil bo’ladi? Reaksiya unumi 60%.
    
38. 
    98 g KClO3 parchalanishidan necha gramm kislorod hosil bo’ladi? Reaksiya unumi 75%.
    
39. 
    8,08 g KNO3 parchalanishidan necha gramm kislorod hosil bo’ladi? Reaksiya unumi 65%.
    
40. 
    25 g CaCO3 parchalanishidan necha gramm karbonat angidrid hosil bo’ladi?
    

Reaksiya unumi 80%.

41. 
    KMnO4 parchalanishidan 2,56 g kislorod ajralgan bo’lsa, dastlab reaksiya uchun necha gramm KMnO4 olingan. Reaksiya unumi 70%.
    
42. 
    KNO3 parchalanishidan 4,48 g kislorod ajralgan bo’lsa, dastlab reaksiya uchun necha gramm KNO3 olingan. Reaksiya unumi 70%.
    
43. 
    NaClO3 parchalanishidan 8,16 g kislorod ajralgan bo’lsa, dastlab reaksiya uchun necha gramm NaClO3 olingan. Reaksiya unumi 85%.
    
44. 
    NaNO3 parchalanishidan 8,96 g kislorod ajralgan bo’lsa, dastlab reaksiya uchun necha gramm NaNO3 olingan. Reaksiya unumi 70%.
    
45. 
    19,5 g rux metali bilan 3,2 g kislorod reaksiyaga kirishib necha gramm oksid hosil qiladi?
    
46. 
    19,2 g mis metali bilan 4,48 g kislorod reaksiyaga kirishib necha gramm mis (II) oksid hosil qiladi?
    
47. 
    10,35 g qo’rg’oshin metali bilan 1,6 g kislorod reaksiyaga kirishib necha gramm qo’rg’oshin (II) oksid hosil qiladi?
    
48. 
    19,2 g mis metali bilan 3,2 g kislorod reaksiyaga kirishdi. Bunda qaysi moddadan necha gramm ortib qolgan.
    
49. 
    89,6 g kadmiy metali bilan 11,2 g kislorod reaksiyaga kirishdi. Bunda qaysi moddadan necha gramm ortib qolgan.
    
50. 
    16,2 g alyuminiy metali bilan 9,6 g kislorod reaksiyaga kirishdi. Bunda qaysi moddadan necha gramm ortib qolgan.
    
51. 
    Tarkibida 10% qo’shimchasi bo’lgan 50 g ohaktoshdan necha gramm karbonat angidrid olish mumkin?
    
52. 
    Tarkibida qo’shimchaning massa ulushi 0,15 bo’lgan 200 g ohaktoshning yuqori temperaturada qizdirilganda qancha massa (g) CO2 olish mumkin?
    
53. 
    Tarkibida 88% sof alyuminiy karbid bo’lgan 20 g texnik namunaga mo’l miqdorda suv ta’sir ettirilgan. Reaksiya unumi 85% ni tashkil etsa, hosil bo’lgan gazning massasini toping.
    
54. 
    Tarkibida 15% qo’shimchasi bo’lgan 25 g texnik kalsiy karbiddan reaksiya unumi 0,71 bo’lganda qancha massa (g) asetilen olish mumkin?
    
55. 
    Tarkibida 20% qo’shimchasi bo’lgan texnik ohaktoshning 45 g miqdoridan, reaksiya unumi
    

1. 
   75 ni tashkil etganda necha gramm CO2 olish mumkin?
   

56. 
    Tarkibida 75% sof malaxit bo’lgan 200 g mineraldan qancha massa (g) mis (II) oksid olish mumkin? Reaksiya unumi 0,9 ga teng.
    
57. 
    Na2CO3'^H2O kristallogidratdagi suvning massa ulushi 62,94% ni tashkil etadi. n ni toping.
    
58. 
    Na2CO3' nH2O kristallogidratdagi natriyning massa ulushi 16,084% ni tashkil etadi. n ni toping.
    
59. 
    Na2SO4' nH2O kristallogidratdagi oltingugurtning massa ulushi 11,94% ni tashkil etadi. n ni toping.
    
60. 
    Na2SO4' nH2O kristallogidratdagi suvning massa ulushi 47,0149% ni tashkil etadi. n ni toping.
    
61. 
    Fe2(SO4)3' nH2O kristallogidratdagi temir bilan oltingugurtning massa ulushi 37,0% ni tashkil etadi. n ni toping.
    
62. 
    Al(NO3)3' nH2O kristallogidratdagi azotning massa ulushi 0,1239 ni tashkil etadi. n ni toping.
    
63. 
    Na2B4O7- nH2O kristallogidratdagi borning massa ulushi 0,1606 ni tashkil etadi. n ni toping.
    
64. 
    Na2CO3' nH2O kristallogidratdagi vodorodning massa ulushi 6,993% ni tashkil etadi. n ni toping.
    
65. 
    Na2CO3' nH2O kristallogidratdagi kislorodning massa ulushi 72,727% ni tashkil etadi. n ni toping.
    
66. 
    Fe2(SO4)3' nH2O kristallogidratdagi kislorodning massa ulushi 62,3376% ni tashkil etadi. n ni toping.
    
67. 
    Davriy sistemaning IV guruh elementi hosil qilgan yuqori valentli xloridi va oksidining molekulyar massalari 17:6. Bu qaysi element?
    
68. 
    Davriy sistemaning IV guruh elementi hosil qilgan yuqori valentli sulfidi va bromidining molekulyar massalari 23:87. Bu qaysi element?
    

1. 
   mavzu yuzasidan 2-darajali masalalar.
   

1. 
   Tarkibida 40% kislorod saqlagan ikki valentli metall oksididagi metallning molyar massasini hisoblang: A) 40 B) 24 C) 16 D) 64
   
2. 
   NxOy birikmasining 1 molida N atomlarining massasi, nisbiy atom massasidan 2 marta katta,
   

O atomlari soni esa N atomlari sonidan Avagadro sonicha kam bo'lsa, birikma formulasini aniqlang: A) N2O B) NO C) N2O3 D) N2O5

3. 
   X
   
4. 
   X va Y atomlaridan hosil bo'lgan X2Y3 va X2Y5 birikmalarining 0,01 moldan olinganda massalari mos ravishda 1,98 gr va 2,3 gr bo'lsa, X va Y ning nisbiy atom massalarini aniqlang.
   

A) x=75; y=22 B) x=75; y=16 C) x=58; y=44 D) x=64; y=62

5. 
   Qanday moddalar o'zgaruvchan tarkibli bo'ladi?
   

A) past molekulyar B) kristall panjara tugunlarida molekula saqlagan

100. 
     gazsimon
     

4. 
   yuqori molekulali moddalar va kristall panjarasida atomlar tutgan moddalar.
   

6. 
   Quyidagi birikmalarda bir xil massadagi azotga kislorod massalarining nisbati qanday o'zgaradi? N2O, NO, N2O3, NO2, N2O5
   

A) 2;1;2;1;2 B) 1:2:3:4:5 C) 1:1:3:2:5 D) 16:16:48:32:80

7. 
   Agar nisbiy atom massa birligi qiymati sifatida uglerod izotopi - 12 massasining 1/12 qismi emas, 1 atom uglerod massasi 12 ni qabul qilsak, moddaning 1 mol miqdorining massasi o'zgaradimi?
   

A) o'zgarmaydi B) 12 marta kattalashadi C) 12 marta kamayadi D) Sharoitga qarab.

8. 
   Quyidagi oksidlarning qaysi birida elementlarning massa nisbatlari 1:8 bo'ladi?
   

A) SO2 B)SO3 C) H2O D) N2O5

9. 
   Qaysi j avobda noto'g' ri ma'lumot berilgan?
   

1. 
   12 gr uglerodda nechta atom bo'lsa, shuncha atom, molekula yoki boshqa struktur birliklar tutgan modda miqdoriga mol deyiladi.
   
2. 
   Ayni modda molekula massasining uglerod atomi massasining 1/12 qismiga nisbati shu moddaning nisbiy molekulyar massasi deyiladi.
   
3. 
   Element atomlarining boshqa elementlarning muayyan sondagi atomlarini biriktirib olish xususiyatiga valentlik deyiladi.
   
4. 
   Turli gazlarning teng hajmlarida bir xil sharoitda molekulalar soni teng bo'lmaydi.
   

10. 
    Tarkibida 1,44 tonna oltingugurt bo'lgan temir kolchedanidan qancha temir olish mumkin?
    

A) 2,04 B)1,26 C) 2,1 D) 2,52

11. 
    1. XnY va 2. XYn birikmalarida teng miqdordagi X ga birikkan Y atomlari miqdori 1/9 nisbatda bo'lsa, birinchi va ikkinchi birikma formulalarini aniqlang.
    

A) 1 - XY; 2- XY B) 1-X2Y; 2-XY2 C) 1-X3Y; 2-XY3 D) 1-X4Y; 2-XY4

12. 
    FexOy birikmasining 1 molida Fe atomlarining massasi, nisbiy atom massasidan 3 marta katta, O atomlari soni esa Fe atomlari sonidan Avagadro sonicha ko'p bo'lsa, birikma formulasini aniqlang. A) Fe2O3 B) Fe3O4 C) FeO D) FeO2
    
13. 
    Allotropik o'zgarish shakllari har doim...
    

1. 
   molekulyar tuzilishga ega B) oddiy moddalar qatoriga kiradi
   

C) elementning nomiga to'g'ri keladi D) nomolekulyar tuzilishga ega.

14. 
    Yuqori oksidi EO3 formulaga ega bo'lgan va vodorod bilan 2,47% vodorodli birkma hosil qiladigan element nomini toping: A) Se B) S C) Po D) Te
    
15. 
    Massasi 1.8 gr suvni elektroliz toki ta'sirida parchalanishidan hosil bo'lgan vodoroddan necha gramm vodorod xlorid olish mumkin? A) 13,6 B) 14,6 C) 36,5 D) 7,3
    
16. 
    10,2 gr E2O3 tarkibli element oksidi 0,6 mol HCl bilan to'liq reaksiyaga kirishishi ma'lum bo'lsa, oksidni aniqlang. A) B2O3 B) Fe2O3 C) &2O3 D) AhO3
    
17. 
    Kimyo nimani o'rganishi qaysi javobda to'liqroq yoritib berilgan?
    

1) kimyoviy xodisalar; 2) kimyoviy reaksiyalar; 3) moddalar, ularning tuzilishi, xossalari va o'zgarishi; 4) atom tuzilishi.
A) 1 B) 4 C) 2 D) 3

18. 
    Quyidagi qaysi oksid(lar)da kislorodning massa ulushi 36,36% ga teng?
    

1) SiO 2) F2O 3) CO2 4) N2O A) 1,4 B) 2 C) 1 D) 2,3

19. 
    5,5 gr kalsiy fosfiddan olingan fosforning to'la yonishidan hosil bo'lgan P2O5 massasini (g) aniqlang ( reaksiya unumi 60%): A) 35,5 B) 28,4 C) 21,3 D) 71 E) 2,556
    
20. 
    Kimyoviy xodisalarga kirmaydigan jarayonni ko'rsating.
    

A) benzinning yonishi B) uzum sharbatining bijg'ishi
C) ohakning so'ndirilishi D) yog'ning sovuqda qotishi.

21. 
    Tuz parchalanganda 2,8 gr N2, 17,4 gr EO2 tarkibli qattiq oksid va 7,2 gr suv hosil bo'ldi. E ni aniqlang. A) W B) Fe C) Mn D) P
    
22. 
    NxOy birikmasining 1 molida N atomlarining massasi, nisbiy atom massasidan 2 marta katta,
    

O atomlari soni esa N atomlari sonidan Avagadro sonicha ko'p bo'lsa, birikma formulasini aniqlang: A) N2O B) N2O4 C) N2O3 D) NO2

23. 
    Tarkibida 88% sof alyuminiy karbid bo'lgan 20 gr texnik namunaga mo'l miqdor suv ta'sir ettirilgan. Reaksiya unumi 85% ni tashkil etsa, hosil bo'lgan gazning n.sh dagi hajmi qancha bo'ladi? A) 3,16 B) 6,16 C) 5,16 D) 7.00
    
24. 
    500 mg xrom gidroksosulfat tarkibidagi xrom va oltingugurt massa nisbatini aniqlang?
    

A) 1:2 B) 1:1,625 C) 1:1 D) 1:1,5

25. 
    0,05 mol noma'lum oddiy modda yonganda 67,2 litr (n.sh) gaz ajraldi. Hosil bo'lgan gaz metandan 2,75 marta og'irligi ma'lum bo'lsa, oddiy moddaning formulasinin aniqlang.
    

A) C50 B) C60 C) C70 D) C80

26. 
    Binafsha rangli yod bug'lari sovitilganda idish devorida kristallar hosil bo'ladi. Bu qanday fizik jarayon hisoblanadi?
    

A) sublimatsiyalanish B) depozitsiyalanish C) kondetsatlanish D) kristallanish

27. 
    To'g'ri ifodani tanlang.
    

1. kislorod atomi. 2. Sirka kislota atomi. 3. Malaxit atomi. 4. Olmos molekulasi. 5. Vodorod peroksid vodorod va kislorod molekulalaridan tashkil topgan. 6. Osh tuzi natriy va xlor ionlaridan tashkil topgan.
A) 2,3,4,5,6 B) 1,4,6 C) 1,4,5,6 D) 1

28. 
    Ikki xil atomlardan tashkil topgan birikmalarning tarkibi AxBy formula bilan ifodalanadi. x va y quyidagilarning qaysi biri bilan bog'liq?
    

1. 
   A va B moddalarning atom massalari
   
2. 
   A va B moddalarning nisbiy atom massalari
   
3. 
   A va B atomlarining valentligi
   
4. 
   A va B atomlardagi elektronlar soni
   

29. 
    Etalon massa sifatida C¹² izotopining 1/12 qismining o'rniga, 3/5 qismi olinadigan bo'lsa, kislorodning nisbiy atom massasi nechaga teng bo'ladi.
    

1. 
   2,22 B) 3,16 C) 1,86 D) 2,84
   

30. 
    Valentligi 3 ga teng bo'lgan elementning 19,4 gr oksidini olish uchun (n.sh) 1,4 l O2 sarf bo'ladi. U qaysi element? A) temir B) xrom C) alyuminiy D) vismut
    
31. 
    Mis va Au dan iborat 70 gr qotishmadagi misning massa ulushi 80% bo'lsa, unga necha gramm oltin qo'shilganda Cu3Au tarkibli qotishmaga aylanadi?
    

A) 50,65 B) 43,47 C) 49,35 D) 30,65

32. 
    Oddiy moddalar keltirilgan qatorni aniqlang.
    

1. 
   karbin, silan, arsin.
   
2. 
   grafit, karbin, olmos.
   
3. 
   karbin, arsin, fosfin
   
4. 
   o'yuvchi kaliy, o'yuvchi natriy, o'yuvchi kalsiy
   

33. 
    Tetraetilqo'rg'oshin Pb(C2H5)4 tarkibidagi qo'rg'oshinning massa ulushini aniqlang.
    

A) 0,64 B) 0,76 C) 0,72 D) 0,68

34. 
    Agar molekulaning massasi 44 m.a.b ga teng bo'lsa, uning 1 mol miqdoridagi molekulalar massasini aniqlang.
    

A) 73 B) 6,02-10²³ C) 44 D)3,67

35. 
    Vodorodli birikmasining formulasi HE bo'lgan elementning yuqori oksidi tarkibida 41,17% kislorod bor. Bu qaysi element?
    

A) ftor B) brom C) xlor D) yod

36. 
    Molekulasi beshta atomga ega bo'lgan moddalarni toping.
    

1. HClO4 2. NaClO3 3. AlCb 4. Ca(ClO4)2 5. Mg(ClO)2 6. HClO2 A) 1,5 B) 2,4 C) 3,4 D) 2,5

37. 
    Qaysi moddaning molekulyar massasi eng katta qiymatga ega?
    

A) natriy tellurid B) natriy sulfid C) natriy selenid D) natriy oksid

38. 
    Etalon massa sifatida C¹² izotopining 1/12 qismini o'rniga O¹⁶ ning 2/16 ismi olinadigan bo'lsa, yangi etalon massa qiymati nechag teng bo'ladi?
    

A) 2,24-10^-24 B) 3,32-10^-24 C) 1,86-10^-24 D) 2,84-10^-24

39. 
    Oddiy moddalarni tanlang.
    

1. muz 2. temir 3. Bor 4. Azot 5. Ozon 6. Fosfin 7. Karbin 8. Olmos 9. “quruq muz”

10. 
    Bertole tuzi
    

A) 2,4,5,7,8 B) 1,2,4,5,8 C) 2,4,5,8,10 D) 1,3,5,7,9

40. 
    Tarkibida 0,5 % chet moddalar bo'lgan dolomit mineralining kuydirilish natijasida 5 litr gaz mahsulot olingan. Reaksiya uchun olingan dolomit massasini hisoblang.
    

A) 20,6 B) 22,1 C) 20 D) 19,6

41. 
    Tarkibida allotropik shakl o'zgarishli elementlar bo'lgan moddalarni toping.
    

1) CO2 2) HCl 3) Al2S3 4) NaF 5) PH3 6) NH3 7) K2Se 8) SnCh
A) 2,4,5,7 B) 1,3,4,6,8 C) 3,5,6,7,8 D) 1,3,5,7,8

42. 
    Yer po'stlog'i tarkibidagi kaliy va natriyning foiz miqdori taxminan barobar. Yer po'stlog'ida kaliy atomlari ko'pmi yoki natriy atomlarimi? Taxminan necha marta ko'p?
    

A) K; 1,7 B) Na; 1,7 C) Na; 1,5 D) K; 0,6 ф

43. 
    Fosfor birikmalarining qaysi birida elementning massa ulushi maksimal qiymatga ega bo'ladi? A) Fosfor(III) oksid B) fosfat kislota C) metafosfit kislota D) fosfin
    
44. 
    Etalon massa sifatida C¹² izotopining 1/12 qismining o'rniga, 2/8 qismi olinadigan bo'lsa, kislorodning nisbiy atom massasi nechaga teng bo'ladi?
    

A) 2,32 B) 3,16 C) 5,3 D) 2,84

45. 
    Quyidagi o'zgarishlarning qaysilari kimyoviy jarayonlarga taaluqli?
    

1. kislorodning ozonga aylanishi 2. Kislorodni suyultirilgan havodan olish

3. 
   simob(II) oksiddan kislorodni olish 4. Kaliy permanganatdan kislorod olish A) 2,3,4 B) 1,4 C) 1,3 D)1,3,4
   

46. 
    Hajmi 1000 m³ suv gazini olish uchun tarkibida 0,95 massa ulush uglerod tutgan ko'mir massasini (kg) toping. A) 290 B) 282 C) 262 D) 580
    
47. 
    10,8 gr kalsinirlangan sodaga mo'l miqdorda xlorid kislota ta'sir ettirilganda, n.sh da 2,24 litr gaz ajraldi. Soda tarkibidagi qo'shimchaning massa ulushini (%) aniqlang.
    

A) 0,67 B)1,85 C) 2,76 D) 1,34

48. 
    Odam organizmidagi uchta elementning massa ulushlari quyidagicha:
    

Kislorod - 65% , uglerod - 18% va vodorod - 10%. Organizmdagi element atomlari sonining ortib borish tartibini aniqlang.
A) H,C,O B) C,H,O C) H,O,C D) C,O,H

49. 
    Tabobatda taxir tuz deb nomlangan modda tarkibida 51,22% suv bo'lsa, uning formulasini toping.
    

A) MgC^6H2O B) MgSO4-7H2O C) MgSO4 ^6H2O D) MgSO4^2H2O

50. 
    Davriy sistemaning IV gruppa elementi hosil qilgan sulfidi va bromiding molekulyar massalari nisbati 23:87. Bu qaysi element?
    

A) kremniy B) qalay C) germaniy D) uglerod

51. 
    Quyidagi qaysi moddalar uchun atom va molekula tushunchalari bir xil?
    

1) kislorod; 2) temir; 3) argon; 4) suv; 5) osh tuzi; 6) azot; 7) ozon; 8) kremniy A) 1,2,3,4,8 B) 1,5,6,7,8 C) 1,4,7,8 D) 1,2,3,6,8 E) 2,3,8

52. 
    0,06 mol XCl3 birikmasi 8,25 gr bo'lsa, X elementning atom massasini toping.
    

A) 31 B) 12 C) 197 D) 52

53. 
    0,2 mol XO2 birikmasi 9,2 gr kelsa, 1 mol X2O5 necha gramm keladi?
    

A) 46 B) 92 C)197 D) 52 E) 108

54. 
    36 gr uglerod, 4,214-10²⁴ dona vodorod atomi va 2 mol kislorod atomlaridan tashkil topgan moddaning formulasini toping.
    

A) C2H5O2 B) C2H4O C) C3H7O2 D) C3H8O2

55. 
    Tarkibida Ca, Cl va O bo'lgan birikmaning 7 grammida 1,6 gr Ca va 0,08 mol xlor atomi bo'lsa, uning formulasini toping.
    

A) CaCl2 B) Ca(ClO2)2 C) Ca(ClO3)2 D) Ca(ClO)2

56. 
    Qaysi moddaning qizdirilishidan hosil bo'ladigan moddaning boshqa agregat holatga o'tishi fizik bo'lmasdan, u qaytar kimyoviy jarayon bo'ladi?
    

A) yod B) naftalin C) ammoniy xlorid D) oq fosfor

57. 
    Tarkibida massa ulushi 31,84% bo'lgan bir valentli metall, 39,18% kislorod va qolgani xlordan iborat moddaning formulasini toping.
    

A) LiClO3 B) KClO4 C) NaClO2 D) KClO3

58. 
    0,1 mol modda yondirilganda, kislorodning massa ulushi 43,6% bo'lgan 0,1 mol oksid hosil bo'lgan. Bu oksdining havoga nisbatan zichligi 7,5 bo'lgan bo'lsa, oddiy moddaning va oksdining formulalarini toping.
    

A) P4; P4O6 B) P4; P2O5 C) S8; SO3 D) N2; N2O5

59. 
    Birikmalardan qaysi birida xlorning massa ulushi eng kichik?
    

A) xlor(III) oksid B) xlor(I) oksid C) Xlor(VII) oksid D) pexlorat kislota

60. 
    Temir ammoniy achchiqtosh [Fe(NH4)2(SO4)2^6H2O] ning 2,5 mol miqdoridagi kislorod atomlari nisbiy massasini hisoblang.
    

A) 560 B) 224 C) 320 D) 240

61. 
    0,2 mol KCl va 0,3 mol MgCh aralashmasidagi xlorning massa ulushi(%) nechaga teng?
    

A) 33 B) 45 C) 56 D) 65

62. 
    Quyidagi fikrlarning qaysilarida kimyoviy element haqida fikr yuritilayotganini aniqlang.
    

1. temir suvda erimaydi. 2. Soch tarkibida oltin bor. 3. Borning yadro zaryadi + 5 ga
teng. 4. Qon tarkibida temir bor. 5. Ko'pchilik moddalar kislorodda yonadi.
A) 1,2,3 B) 2,4,5 C) 2,3,4 D) 1,2,4

63. 
    Qanday moddalar uchun “molekula” va “atom” tushunchalari teng qiymatlidir?
    

1) vodorod 2) kislorod 3) azot 4) nodir gazlar
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

64. 
    Xona temperaturasida oltingugurt bug'i tarkibidagi bitta molekula Sx ning massasi 4,26-10^-22 ga teng. Oltingugurt atomining massasi 5,32-10^-23 gr ga teng bo'lsa, polioltingugurtdan “x” ning qiymatini toping. A) 6 B) 8 C) 10 D) 12
    
65. 
    Temir bilan oltingugurt 7:4 nisbatda birikadi. Quyidagilardan qaysi biri to'g'ri ifodalangan?
    

1) 7 m.a.b: 4 m.a.b 2) 7gr: 4 gr 3) 7-10²²: 4-10²²
A) 1,2,3 B) 1,2 C) 1 D) 2

66. 
    Tarkibida ikki atom misga bir atom kislorod to'g'ri keladigan modda ma'lum. Ikkala boshlang'ich modda to'liq reaksiyaga kirishishi uchun ularni qanday nisbatda olish kerak?
    

1) 8gr : 1gr 2) 8m.a.b : 1m.a.b 3) 3,76-10²²: 18,840²¹ A) 1,3 B) 1,2 C) 2 D) 1

67. 
    Tarkibida 98% sof AlCb bo'lgan texnik alyuminiy xlorid tarkibidagi xlorning massa ulushini(%) toping.
    

A) 74,5 B) 78,12 C) 80,2 D) 82,7

68. 
    Tarkibida 96% sof MgSO4 bo'lgan texnik magniy sulfatdagi magniyning massa ulushi(%) toping. A) 20,2 B) 19,2 C) 20 D) 30
    
69. 
    Tarkibida 94,12% kislorod va 5,88% vodoroddan iborat bo'lgan moddaning kimyoviy formulasi bilan tarkibi 88,89% kislorod va 11,1 % vodoroddan iborat bo'lgan moddaning kimyoviy formulasi qanday farq qiladi?
    

A) 1 ta vodorod atomiga B) 2 ta vodorod atomiga
C) 1 ta kislorod atomiga D) 1 ta vodorod va 1 ta kislorod atomiga

70. 
    MeSO4^nH2O tarkibli kristallogidrat tarkibida metallning massa ulushi vodorodning massa ulushidan 4 marta, kislorodning massa ulushidan esa 0,333 marta ko'p bo'lsa, kristallogidrat molyar massasini aniqlang. A) 250 B) 260 C) 232 D) 304
    
71. 
    Tarkibida 94% sof MgCO3 bo'lgan 10 kg magnezitni kuydirishdan qancha (kg) karbonat angidrid olish mumkin? A) 2,92 B) 4,92 C) 0,49 D) 9,24
    
72. 
    Vodorod xloridning hosil bo'lish unumi 100% bo'lsa, 365 gr vodorod xlorid olish uchun necha litr (n.sh) xlor va vodorod kerak bo'ladi?
    

A) H2 - 112 l, Cl2 - 112 l B) H2 - 22,4 l, Ch - 22,4 l C) H2 - 5,6 l, Cl2 - 5,6 l d) H2 - 224 l, Ch - 224 l

73. 
    Quyidagi oksidlarning qaysi birida elementlarning massa nisbati 1:1 bo'ladi?
    

A) oltingugurt(IV) oksid B) oltingugurt(VI) oksid C) suv D) azot(V) oksid

74. 
    MeSO4^nH2O kristallogidrat tarkibidagi oltingugurt va kislorodning massalari yig'indisi vodorodning massasidan 14 marta, metall massasidan 3,5 marta ko'p bo'lsa, metallni aniqlang. A) Fe B) Cu C) Zn D) Cd
    
75. 
    Tarkibida 42% oltingugurt bo'lgan 400 t piritdan qancha(t) sulfat kislota olish mumkin?
    

A) 514,5 B) 545,1 C) 145,5 D) 614,8

76. 
    1 t suvsiz sulfat kislota olish uchun tarkibida 45% oltingugurt bo'lgan temir kolchedanidan qancha (kg) kerak? Ishlab chiqarishdagi isrofgachilikni 5% deb hisoblang.
    

A) 576 B) 752 C) 627 D) 762

77. 
    Tarkibi 43,39% natriy, 11,33% uglerod va 45,28% kisloroddan iborat bo'lgan moddadagi atomlar nisbati qanday bo'ladi?
    

A) 2:1:3 B) 1:1:3 C) 2:1:2 D) 1:2:3

78. 
    Kumushning massa ulushi 87% bo'lsa, alyuminiy bilan kumush birikmasining formulasini aniqlang.
    

A) Ag4Al2 B) AgAl2 C) Ag5Al3 D) Ag3Ah

79. 
    Noma'lum element gidridi tarkibida massa jihatdan 17,65% vodorod bo'lsa, noma'lum elementning eng yuqori oksidi tarkibida necha foiz kislorod bor?
    

A) 63,1 B) 69,56 C) 74 D) 78,1

80. 
    Tort valentli element oksidida kislorodning massa ulushi 0,696 deb topilgan. Lekin yangilishib element atom massasi o'rniga uning yadro zaryadi olib ketilgan bo'lsa, kimyoviy elementni toping. A) azot B) kremniy C) titan D) oltingugurt
    
81. 
    0,68 gr murakkab modda yonganda, 1,28 gr sulfit angidrid va 0,36 gr suv hosil bo'ldi. Shu moddaning oddiy formulasini toping.
    

A) H2S B) S C) H2SO3 D) FeS

82. 
    Uglerod(IV) oksidi bitta molekulasining massasini(g) hisoblang.
    

A) 6,02-10^-23 gr B) 44-10^-23 gr C) 14,6-10^-23 gr D) 7,3-10^-23

83. 
    A2B va DB2 tarkibli moddalarning nisbiy molekulyar massalari 44 ga teng. Agar A-D=2 bo'lsa, 1 mol A2B3 necha gramm?
    

A) 110 B) 76 C) 198 D) 70

84. 
    6,39 gr marganes oksidi alyuminotermiya usuli bilan qaytarilganda 1,806-10²² ta alyuminiy oksidi hosil bo'lsa, marganetsning qaysi oksidi qaytarilgan?
    

A) Mn2O3 B) Mn2O7 C) MnO D) Mn3O4

85. 
    MeOH^MeCWMeNO3 Ushbu reaksiya tenglamalari bo'yicha 57,6 gr MeOH dan 267,6 gr MeCl va MeNO3 aralashmasi olingan bo'lsa, Me2SO3 molyar massasini (g/mol) aniqlang.
    

A) 126 B) 94 C) 208 D) 158

86. 
    Mis(II) oksidining X gr miqdorini erkin metallgacha qaytarish uchun necha gr C sarf bo'ladi? A) 12X/5 B) 12X/40 C) X-68 D) 3X/20
    
87. 
    A element kislorod bilan qizdirilganda tarkibida A va O massa ulushlar nisbati 1,5:1 bo'lgan oksid, oltingugurt bilan qizdirilganda esa A va S massa ulushlari nisbati 3:4 bo'lgan sulfid olindi. A modda quyidagilardan qaysi bir(lar)I bo'lishi mumkin? 1) Ca 2) Mg 3) Cr 4) Ti
    

A) 1,3 B) 2,4 C) 2 D) 4

88. 
    Azot(IV) oksidi o'z tarkibidagi kislorod massasiga teng massali kislorod ishtirokida suvda eritilganda olingan eritmani to'la neytrallash uchun 200 gr 32% li NaOH eritmasidan sarflangan bo'lsa, reaksiya uchun olingan kislorod hajmini ( litr, n.sh) aniqlang.
    

A) 35,84 B) 53,76 C) 26,88 D) 8,96

89. 
    0,1 mol AhO3 olish uchun 33,3 gr Ah(SO4V18H2O ga qancha (g) AlCb-6H2O qo'shish kerak bo'ldi?
    

A) 72,45 B) 24,15 C) 26,64 D) 36,2

90. 
    Metall va sulfat ionlaridan o'rta tuz kristallogidrati tarkibida massa jihatdan 4,17% vodorod va 66,67% kislorod bo'lsa, shu kristallogidratning 0,3 mol taribidagi atomlar sonini aniqlang.
    

A) 559,86-10²² B) 216,72-10²² C) 325,08-10²² D) 34,314-10²³

91. 
    5,6 gr metanga teng hajmli (n.sh) kislorod qo'shilsa, aralashma massasi(gr) nimaga teng bo'ladi?
    

A) 11,2 B) 16,8 C) 15,68 D) 19,2

92. 
    Oltingugurt (VI) oksidini nisbatan yuqori temperaturada ushlab turish natijasida uning yarmi oltingugurt(IV) oksid va kislorodga parchalandi. Hosil bo'lgan gazlar aralashmasining o'rtacha molekulyar massasini hisoblang.
    

A) 70 B) 80 C) 60 D) 64

93. 
    17 gr temir(II) sulfid va pirit aralashmasi kuydirilganda 5,04 l (n.sh) gaz ajralgan bo'lsa, dastlabki aralashmadagi temirning massa ulushi qanday bo'lgan?
    

A) 41,17 B) 57,65 C) 16,47 D) 37

94. 
    400 gr gematit minerali tarkibidagi temirning 85% qismi 214,2 gr kelsa, mineral tarkibida necha foiz metall oksidi bor?
    

A) 90 B) 85 C) 80 D) 75

95. 
    3 mol sulfat kislota va 2 mol suv tarkibdagi atomlar sonlarining nisbatini aniqlang.
    

A) 1:1,5 B) 1:2,5 C) 3,5:1 D) 2,33:1

96. 
    Elementni xloridi va xloritlarining molyar massalari nisbati 1:1,43 ga teng. Noma'lum elementni aniqlang. A) Mg B) K C) Sr D) Ba
    
97. 
    Qaysi agregat holat aniq hajmga ega, lekin aniq shaklga ega emas?
    

A) suyuq B) gaz C) qattiq D) plazma

98. 
    A2B2O7 va A2BO4 bo'lgan moddalar tarkibida O ning massa ulushi 38,1% va 33% ga teng (tegishlicha) A va B elementlarni aniqlang.
    

A) K, S B) Li, S C) Li, Cr D) K, Cr

99. 
    0,3 mol kalsiy xlorid va 0,2 mol kaliy xlorid aralashmasi tarkibidagi xlorning massa ulushini(%) aniqlang. A) 37 B) 59 C) 65 D) 33
    
100. 
     Noma'lum elementning bromidi va bromatining molyar massalari nisbati 1:1,48 ga teng. Noma'lum elementni aniqlang. A) Na B) Cs C) Ca D) Mg
     
101. 
     1/7 gr azot oksidi tarkibida 1/15 gr azot borligi ma'lum bo'lsa, oksidning formulasini aniqlang. A) N2O3 B) N2O C) NO D) NO2
     
102. 
     Qandaydir nay orqali 2,5 min ichida 7 gr is gazi o'tadi. Shu nay orqali 1,5 min ichida 6,3 gr boshqa bir gaz o'tadi. Noma'lum gazning nisbiy molekulyar massasini aniqlang.
     

A) 32 B) 42 C) 48 D) 64

103. 
     xCaCO3 ^yCaO + yCO2 + zCaCO3 reaksiyada 5 mol ohaktosh qizdirildi va 2y-x qiymat z+2 qiymatga teng bo'lsa, reaksiya unumini(%) aniqlang.
     
104. 
     300 mg xrom gidroksosulfat tarkibidagi xrom va oltingugurt massa nisbatini aniqlang.
     

A) 1:2 B) 1:1,625 C) 1:1 D) 1:1,5

105. 
     MeXO4 molekulyar massasi 156 gr/mol ga teng. X2O3 va MeSO3 molekulyar massalari farqi 32 m.a.b ga teng bo'lsa, X2O3 molekulyar massasini (m.a.b) aniqlang.
     

A) 152 B) 102 C) 160 D) 144

106. 
     5,6 gr CO bilan yetarli miqdordagi FeO reaksiyasi natijasida hosil bo'lgan gazning hajmini (l, n.sh) hisoblang. A) 4,48 B) 2,24 C) 6,72 d) 3,36
     
107. 
     MeXO4 molekulyar massasi 183 g/mol ga teng. X2O3 va MeSO3 molekulyar massalari farqi 14 m.a.b ga teng bo'lsa, XSO4 molekulyar massasini (m.a.b) aniqlang.
     

A) 151 B) 120 C) 152 D) 160

108. 
     200 mg xrom gidroksosulfat tarkibidagi xrom va oltigugurt nisbatini aniqlang?
     

A) 1:2 B) 1:1,625 C) 1:1 D) 1:1,5

109. 
     Mis(II) oksidining X gr miqdorini erkin metallgacha qaytarish uchun necha gr CO sarf bo'ladi?
     

A) 20X/7 B) 7X/40 C) X-52 D) 7X/20

110. 
     Laboratoriyada 26,88 l (n.sh) ammiak olish uchun 25% qo'shimchasi bo'lgan kalsiy gidroksiddan necha gramm zarur bo'ladi?
     

A) 84,4 B) 59,2 C) 36 D) 44,4

111. 
     Mis(II) nitratning termik parchalanishidan hosil bo'lgan gazlar aralashmasining o'rtacha molekulyar massasini (g/mol) hisoblang. A) 20,7 B) 19,5 C) 43,2 D) 21,6
     
112. 
     Mis (II) nitratning ko'k rangli kristallogidrati tarkibida kislorodning massa ulushi vodorodnikidan 24 marta katta bo'lsa, bitta tuzga nechta suv molekulsi to'g'ri keladi?
     

A) 2 B) 1 C) 3 D) 4

113. 
     Agar oqsil molekulasining absolyut massasi 83,35-10^-24 kg ga teng bo'lsa, uning nisbiy molekulyar massasini hisoblang.
     

A) 50 B) 180000 C) 50000 D) 1800

114. Quyidagi berilgan jadvaldan foydalanib, II		Dirikmaning formulasini	toping.
Birikma	Birikma formulasi	A ning massasi	Birikmaning massasi
I	A2B3	7	12,4
II	?	3,5	8,9

A) AB2 B) A2B3 C) AB3 D) A2B

115. 
     MeXO4 molekulyar massasi 156 gr/mol ga teng. X2O3 va MeSO3 molekulyar massalari farqi 32 m.a.b ga teng bo'lsa, MeSO4 molekulyar massasini (m.a.b) aniqlang.
     

A) 136 B) 120 C) 152 D) 160

115. 
     Mis va ruxdan iborat 120 gr qotishmadagi misning massa ulushi 60% bo'lsa, unga necha gramm rux qo'shilganda Cu3Zn5 tarkibli qotishmaga aylanadi?
     

A) 122 B) 140 C) 92 D) 74

115. 
     Natriy va qalaydan iborat 200 gr qotishmadagi natriyning massa ulushi 20,5% bo'lsa, unga necha gramm qalay qo'shilganda Na2Sn3 tarkibli qotishmaga aylanadi?
     

A) 92 B) 41 C) 212 D) 159

115. 
     Mis va oltindan iborat 80 gr qotishmadagi misning massa ulushi 65% bo'lsa, unga necha gramm oltin qo'shilganda Cu3Au tarkibli birikma olinadi?
     

A) 25,3 B) 52,3 C) 43,5 D) 28,4

115. 
     Quyida berilganlardn murakkab moddalarni tanlang. 1) glyukoza; 2) grafit; 3) mis kuporosi; 4) kislorod; 5) silvinit; 6) azot; 7) ammiak; 8) qora fosfor.
     

A) 2,4,6,8 B) 1,3,5,7 C) 1,4,6,7 D) 2,3,5,8

115. 
     Tarkibida 16 gr CuSO4 bo'lgan eritmaga 4,8 gr temir qipig'i solinganda qancha (g) mis ajralib chiqadi? A) 5,5 B) 12,8 C) 6,4 D) 3,2
     
116. 
     3,55 gr E2O5 tarkibli oksid 0,025 mol ekanligi ma'lum bo'lsa, uning absolut (g) va nisbiy molekulyar massalarini hisoblang.
     

A) 23,6-10^-23; 142 B) 23,2-10^-22; 142 C) 22,3-10^-22; 140 D) 23,2-10^-22; 140

115. 
     25,2 gr temir kukuni qizdirilib yetarli miqdorda suv bug'i yuborilganda 1,2 gr vodorod ajralsa, hosil bo'lgan mahsulotning kimyoviy formulasini aniqlang.
     

A) Fe2O3 B) FeO C) FeO4 d) FesO4

115. 
     Quyidagi xossalar qaysi elementga taalluqli? Sariq rangli, qattiq modda, suvda erimaydi, uglerod disulfid eriydi, kislorod ta'sirida ko'kimtir yonadi.
     

A) I2 B) P C) Au D) S

115. 
     Qaysi olim (1827-yilda) mikroskop suyuqlikdagi qattiq zarrachalarning harakatini kuzatganda, ular uzluksiz harakat qilishini aniqlagan?
     

A) Rezerford B) Avagadro C) Lavuazye D) Broun

115. 
     Qizdirilganda suyuqlanmasdan gaz holatiga o'tadigan moddalarni belgilang.
     

A) yod, naftalin B) suv, natriy xlorid C) xlor, brom D) kaliy, natriy

115. 
     Tarkibi 34,59% natriy, 23,31% fosfor va 42,10% kisloroddan iborat moddaning formulasini va modda tarkibidagi elementlarning massa nisbatini aniqlang.
     

A) Na4P2O7; 1,5:1:1,8 B) NasPO4; 2,22:1:2,06

100. 
     Na3PO4; 2,06:1:1,8 D) Na2HPO4; 2,2:1:1,8
     

115. 
     Quyidagi berilgan ifodalardan noto'g'rilarini tanlang.
     

1) kislorod atomi; 2) sirka kislota atomi; 3) malaxit atomi; 4) olmos uglerod atomlaridan tashkil topgan; 5) vodorod peroksid (H2O2) vodorod va kislorod molekulalaridan tashkil topgan;

3. 
   osh tuzi natriy va xlor molekulalaridan tashkil topgan;
   

A) 1,4 B) 1,4,5 C) 2,3,5,6 D) 2,3,6

115. 
     84,3 gr uch valentli metall sulfat kristallogidrati uzoq vaqt qizdirilganda 60 gr suvsiz tuz qizdirish davom ettirilganda 24 gr metall oksidi qattiq qoldiq hosil bo'lsa, kristallogidrati formulasini formulasini aniqlang.
     

A) Ah(SO4)3-9H2O B) Ah(SO4)3-8H2O C) Fe2(SO4)3-9H2O D) Fe2(SO4)3-8H2O

115. 
     Kalsiy sulfat, temir(II) sulfat va xrom(III) sulfat kristallogidratlari aralashmasi tarkibida massa jihatidan 3,56% vodorod va 60,44% kislorod bo'lsa, shu aralashmadagi oltingugurt massa ulushini(%) aniqlang? A) 15,0 B) 13,0 C) 20,0 D) 16,0
     
116. 
     25,6 gr ikki valentli metall oksidi vodorod oqimida qaytarilganda 3,6 gr suv bug'i hosil bo'lsa, metallni aniqlang.
     

UMUMIY KIMYO 1
Mundarija 1
Cu(N0₃).,^... t^metanol/i^,L.>...—> 46