| GAPNING UYUSHIQ BO'LAKLARl
1. Bu musiqa kayfiyatini buzmas, balki uni ovutardi. Ushbu gapda zidlov bog'lovchisi qanday bo'laklarni bog'lagan? A) gap tarkibidagi sodda gaplarni B) uyushiq kesimni C) uyushiq holni D) bog'lovchi vazifasini bajarmagan
2. Qaysi qatordagi gapda uyushiq bo'laklar mavjud emas? A) Zamiraning baland, ammo mayin ovozi bor edi. B) Xalqqa qaradi-yu, lekin gapirmadi. C) Til bilan dil bir bo'lishi kerak D) Men asta-sekin bu xonadonning past-balandi-yu yaxshi –yomonini o 'rganib oldim.
3.O'zbek tilida gapning uyushgan bo'laklarini bog'lash vazifasida qo'llanmaydigan bog'lovchilarni aniqlang. A) biriktiruv bog'lovchilari B) zidlov bog 'lovchilar C) ayiruv bog 'lovchilari D)Aniqlov bog’lovchisi
4.Uyushgan egalar shaxsni anglatsa, kesim qanday shaklda bo'lad i? A) Kesim ko 'plik shaklda qo 'llanadi. B) Kesim birlikda qo'llanadi. C)Bu narsaning farqi yyo’q D) Kesim birlikda ham, ko 'plikda ham qo 'llanishi mumkin.
5.Bosh bo'laklar uyushib kelgan gapni toping. A) Saida kitob bilan, she 'r bilan dardlashardi. B) Quyosh, havo - tanga davo. C) Havo salqin, toza. D) O'rmonlar, bog'lar uni har doimgiday behad quvontirib, to 'Iqinlantirdi.
6.Vaziyat (ravish) holi uyushib kelgan gapni toping. A) Zamiraning baland, ammo mayin ovozi bor edi. B) Qo'qon, Farg'ona va Andijonda yaxshi bir odat bor. C) U mayda-chuyda ishlarni ham aniq va piixta bajarardi, D) U tanidi, keyin so 'rasha boshladi.
7. Gapda qaysi bo'laklar uyushib kelgan? Yangi mafkuraning asosi, negizi bormi, yo'qmi? A) ega B) kesim C) aniqlovchi D) ega va kesim.
8.Onam, opam va singlim bilan mehmonga bordim, Qaysi gap bo'lagi uyushgan? A) ega B) to 'Idiruvchi C) ot D) aniqlovchi
9. Uyushiq bo'lakli sodda gap berilgan qatorni aniqlang. A) Soy guvillab oqardi va uning muzdek shamoli qirg'oqda tartibsiz o'sgan o'tlarni silkitar edi. B) Gap tashuvchilarni, tirnoqdan kir izlovchilarni, chaqimchilarni men yomon ko'raman.C) Bahor keldi, gul ochildi, chaman bo'ldi yurtimiz. D) Ilmli m ing yashar, Urns iz b ir yashar.
10.Uyushiq bo'lakli gapni toping.
A) Sabr-toqatga qodir odam xohlagan narsasiga erishishga ham qodir.
B) G 'azab bilan boshlangan narsa uyat bilan tugaydi.
C) Vazmin va xushmuomala qariya hammaga yoqadi. D) Xotirani
kuchaytirishning eng muhim sharti asablarning sag 'lorn bo 'lishidir.
11. Har bir odamning do'stlari oldida burch va mas 'uliyati borki, ularni ado eta olmasa, do'stlari uning do'stligini e'tirof etmaydilar, tan olmaydilar. Ushbu gapda qaysi bo'laklar uyushib kelgan?
A) ega va hoi B) egaC) kesim va hoi D) ega va kesim.
12. Yuklama yordamida birikkan uyushiq bo'lakli gapni toping.
A) Vatan va xalq ~ egizak. B) Bulbul goh sayrayd, goh tinadi. C) U davra o'rtasiga o'tirdi-da, sekin so'zlay boshladi. D) U maqollarni chanqoqlik bilan o 'qigan hamyod olgandi!
13. Qaysi qatordagi gapda uyushiq bo’laklar mavjud emas?
A) Zamiraning baland, ammo mayin ovozi bor edi. B) Xalqqa qaradi-yu, lekin gapirmadi. C) Til bilan dil bir bo 'lishi kerak. D) Barcha gaplarda uyushiq bo'laklar mavjud.
14. Quyidagi vositalardan qaysilari uyushiq bo'laklarni o'zaro bog'lashda qatnashadi? 1) kelishik ao'sliimchalari; 2) egalik qo'shinchalari; 3) shaxs-son qo'shimchalar; 4} ohanz. 5) yordamchi so'zlar;
A) 4,5 B) 1,2,3,5 C) 2,4,5 D) 2,3,4,5
15. Jonsiz narsalarning nomini bildirgan egalar uyushib kelganda kesimiar qanday sonda bo'ladi?
A) ko'plik sonda B) birlik va ko'plik sonda C) birlik sonda D) birgalik nisbat shaklida
16. Uyushiq fe'1-kesimlar o'zaro qaysi grammatik vosita yordamida bog'lana olmaydi? A) balki zidlov bog 'lovchisi yordamida B)bog'lovchi vazifasidagi -u, -yu yuklamalari yordamida
C) bog'lovchi vazifasidagi ham vordamchi so 'zi orqali D)bog'lovchi vazifasidagi bilan yordamchi so 'zi orqali
17 .Uyushiq bo'laklarga xos bo'lgan xususiyatlar qaysi javobda noto'g'ri izohlangan?
A) doim bir xil gap bo 'lagi vazifasida keladi B)Ko’pincha bir xil so'roqqa javob bo'ladi C) doim o'zaro teng yoki sanash ohangi yordamida teng bog'lanadi D) A,B,C javoblarda uyushiq bo’laklar xususiyati to’g’ri izohlangan.
18.Quyidagi tinish belgilaridan qaysi birlari uyushiq bo'lakli gaplarda ishlatiladi? 1) vergul; 2) ikki nuqta;3) nuqtali vergul; 4) tire.
A) 1,2 B) 1,2,3 C) 1,2,4 D) 12,3,4.
19. Gapning uyushiq bo'laklari guruh-guruh bo'lsa, yozuvda guruhlar orasiga qanday tinish belgisi qo'yiladi? A) nuqtali vergul; B) ko 'p nuqta C) ikki nuqta; D) vergul;
20.Qaysi gapda uyushiq bo'laklar faqat sanash ohangi yordamida birikkan? A) Yo 'Ida oq, pushti, sariq va qizil gullar uchraydi. B) Salim she 'rni berilib, jo 'shib o'qidi.C) Olim sharq xalqlarining madaniyati to'g'risida hurmat va iftixor bilan gapirdi. D) Anorxon bilan Tansiq yo 'I qurish bilan band editor.
21.Gap tarkibida o'zaro zidlov bog'iovchisi bilan bog'langan so'zlar qanday gap bo'lagi vazifasida kelishi mumkin?
A) biri ega, ikkinchisi kesim vazifasida B) biri aniqlovchi, ikkinchisi to 'Idiruvchi C) biri bosh bo 'lak, ikkinchisi ikkinchi darajali bo 'lak D) har ikkalasi ham bir gap bo 'lagi vazifasida
22. Qaysi gapda uyushiq bo'laklar bor?
A) gaplarda uyushiq bo'laklar mavjud emas. B)Mashina katta tekis yo'lga tushib oldi. C) Ma 'ruzachiga qiziq, kishini hayratda qoldiradigan savollar berishdi. D) Bularda hamma-hamma narsa bor.
23.Qaysi qatorda uyushiq bo'laklar ayiruv bog'iovchisi vazifasidagi yuklama yordamida bog'langan? A) Bu ishda eng muvofiq kishi yo Safar bo 'zchi , yo Sultonail edi. B) Siz bilan biz ulug' ishga bel bog'ladik.C) O'rnidan turdi-yu, gapirmadi. D) Ichkaridan chiqqan qiz yo 'lakkami, mehmonxonagami o 'lib ketdi.
24. Uyushiq bo'lakli gap qo'llangan qatorni aniqlang. A) Vatandan tashqarida baxt yo'q. B) Uning loyihasi bo 'yicha binolar, maydonlar, xiyobonlar qurildi. C) Odam qanchalik ma 'rifatli bo 'Isa, el yurtga shunchalik foydasi tegadi. D) Halollik, ya’ni birovning haqqini yemaslik katta baxt.
25.Ko'makchi qaysi gapda uyushiq bo'laklarni biriktirib kelgan?
A) Feruza bilan Shahnoza zo 'r ishtiyoq bilan Suhrob akasiga ergashdi. B) U qo'llari bilan ko'zlarini uqaladi, yuzlarini siladi. C) Uning jarangdor va tashvishli ovozi Bibini cho 'chitib yubordi. D) G 'affor akaning do'stlari: Shuhrat, Mirjalol, Sayfulla va Abdurahim ham birin-ketin to 'planishdi
26. Qaysi gapda uyushiq bo‘laklar yasama so‘zlar bilan
ifodalangan?
Odamlarni ma’naviy, madaniy, siyosiy fikr maydonlariga tortish, har bir fuqaroni uning yoshidan qat’i nazar, shu maydonning qatnashchisiga aylantirish bizning eng samarali yo‘limizdir.
Ma’rifatchilar elimizga ma’rifatning urug‘ini sochishda fidoyilik va jasorat ko‘rsatdilar.
Xalqparvar va insofli, diyonatli, baquvvat kishilarning moddiy yordamisiz ma’rifatchilar faoliyat ko‘rsata olmas edilar.
Tushuntirishning hozirgi ilm-fan uchun, ayniqsa, tarix hamda falsafa, mafkura uchun qanchalar muhim ekanligini hayot ko‘rsatmoqda.
27. Ayol — tig‘, toshlarni mumdek tilguvchi,
Ayol — nur, qalblarni yoqib ketguvchi,
Quyoshga bas kelar bitta kulgichi,
Ayol omon bo‘lsa, dunyo go‘zaldir.
Ushbu gapda qo‘llanilgan tinish belgilarining ishlatilish sabablari noto‘g‘ri izohlangan javoblarni aniqlang.
bog‘lamasiz ot kesim va ega orasida tire qo‘llangan;
ajratilgan aniqlovchi qatnashgani uchun vergul qo‘llangan;
sodda gaplar orasida vergul qo‘llangan; 4) uyushiq bo‘laklar orasida vergul qo‘llangan; 5) ajratilgan bo‘lak qatnashgani uchun tire qo‘llangan.
4, 5 B) 2, 3, 4, 5 C) 1, 2, 3 D) 2, 4, 5
28. Birinchi bor bahorni tanigan, ilk bor varrak uchirgan, birinchi marta hayitlik olgan joying, birinchi o‘qituvchi, birinchi muhabbatingni tanitgan makon - Vatandir!
Ushbu gapda qaysi gap bo‘laklari uyushgan?
A) aniqlovchi, ega B) aniqlovchi, ega, to‘ldiruvchi
aniqlovchi D) aniqlovchi, to‘ldiruvchi
29. Umumlashtiruvchi so'z bilan qo'llangan uyushiq gap berilgan qatomi aniqlang.
A) Havo issiq keldi, hamma narsadan go'yo hovur ko 'tariladi. B) Tong yorisha boshladi, hamma jonlandi. C) Mehmon kirib kelishi bilan, hamma o'rnidan turdi. D) Atrofni qurshagan tog'lar, qirlar, daraxtlar-hamma narsa bahor havosiga cho 'milganday.
30. Uyushmagan sifatlovchi-aniqlovchi qaysi gap tarkibida qo'llangan?
A) Quyosh bulutlarning yumshoq, momiq ko'rpasida erkalanib yumalar edi. B) Shu pallada darvozadan katta qora sigir yugurib chiqdi. C) Nqfis gullarning, xushbo'y giyohlarning hidlari anqiydi. D) Biz oq, qizg 'ish va kul rang tosh/ami terdik.
31.Uyushiq bo'laklar orasida bog'lovchilarning qaysi guruhi qo'llanadi? A) biriktiruv bog'Iovchilari B) zidlov bog 'lovchilari C) ergashtirwchi bog'lovchilar D) A,B
32.Quyidagi grammatik vositalarning qaysi birlari uyushib kelgan fe'l-kesimlarni bog'lash uchun ishlatilishi mumkin? 1) va, hamda bog'Iovchilari; 2) -u. -vu, vuklamalari; 3) -da yuklamasi; 4) bilan ko'makchisi A) 1,2 B) 1,2,4 C) !,2,3 D) 1
33.O'rin hollari uyushib kelgan gapni aniqlang. A)Til do'stlik va hamjihatlikni qaror toptirishning eng qulay vositasidir. B)Insonga xos barcha fazilatlarning eng muhimi va eng olijanobi - aql. C) Barcha odamlarning izlanishi, kashfi va bilimi uchun o 'rin topiladi. D) Bolalar yaslilari, bog'chalarida farzandlarimiz tarbiyalanmoqda va kamol topmoqda.
34 . To'ldiruvchi uyushib kelgan gapni ping.
A) Alloma shoirimiz hamkorlik va hamjihatlik haqida ko'p gapirardi. B) A,C,D C) Sunday chog'larda Mirtemir domla bizga qozoqlarning qo'bizi, do 'mbirasi, o 'Iqnlari haqida to 'lib-toshibgapirardi. D) Qozoq till va adabiyotini ona tilimdek bilaman va ardoqlayman.
35.Uyushgan ega 2- va 3-shaxsni ifodalasa, kesim, odatda qanday shaklda ifodalangan bo'ladi? A) 2-shaxsning ko 'pligida B) 3-shaxsning birligida C) 3-shaxsning ko 'pligida D) 2-shaxsning birligida
36.Uyushgan egalar turlicha bo'lib, 1-, 2- va 3-shaxsni ko'rsatsa, kesim qanday shaklda ifodalanadi?
A) 2-shaxsning ko 'pligida B) 3-shaxsning birligida C) 3-shaxsning ko 'pligida D) I-shaxsning ko 'pligida
37.Uyushgan bo'laklar kengaygan birikmalar qo'shilmalari bilan ifodalangan qatorni toping.
A) O'quvchilar maktab bog'ida vaxo 'jalik o 'rikzorida yetilgan o 'riklarni terdilar. B) O'quvchilar va o'qituvchilar o'rik va olmalarni terishdi.
C) O'quvchilar olmalarni, o'qituvchilar o'riklarni terdilar. D) O'quvchilar bargak qilish uchun yaraydigan va yaxshi pishib yetilgan o'riklarni terdilar.
38. Qaysi gapda ayiruv bog'iovchisi uyushgan o'rin holini bog'Iagan?
A) Bo'ron goh nortuyadek, goh och bo 'riday uvillardi. B) Ba 'zan oyim, ba 'zan buvim bilan yunusobodga borardik. C) Xolposh xola goh u kelinga, goh bit kelinga lalmovsirab qaraydi. D) Xirmonga katta yo 'Idan yoki uvatdagi yolg "izoyoq yo 'Idan boriladi.
39. Qaysi qatorda ayiruv bog'iovchisi uyushiq aniqlovchilarni bog'lashga xizmat qilgan?
A) Ba 'zan tongda, ba 'zan yarim tunda kirib keladi. B) Ba'zan chumchuqning, ba'zan kaklikning yoqimli ovozi kishiga orom bag'ishlaydi. C) Bahor havosi betayin: goh yomg'ir yog'adi, goh charahlab quyosh chiqadi.D) Bu topshiriqni Glilnora yoki Azizga yuklash mumkin.
40. Qaysi qatorda kesimi uyushgan gap berilgah?
A) Latofat atirgul, Zebiniso qizil gul tanladi. B) Biz harbiy uchvchi va Vatan pasbonlari bo 'lamiz. C) Yigitning yuz va ko'zida andisha, alam va hayajon alomatlari ko 'rinadi. D) Sandal to 'g 'riga cholim bilan Oqsoqol, beriroqqa ovsinim, men, Robiya o 'tirdik.
41. Quyidagi grammatik vositalardan qaysi biri uyushib kelgan gaplarni
bog'lash uchun ishlatilishi mumkin?
1. va: 2. hamda: 3. -u,—vu: 4. bilan. A) 1,2,3 B) 1,2 C) 1,2,3,4 D) 1,2,4
42. Gapda sanash ohangi bilan bog'Ianib, bir xil so'roqqa javob
bo'lgan so'zlar nima deyiladi?
A) undalma B) uyushiq bo 'lak C) ega D) kirish so 'z
43. Ikki o'rtoq - Durdona bilan Nilufar — birga o'tirib, nimalarnidir muhokama qilislidi. Gapda qanday bo'laklar uyushib kelgan?
A) undalma B) ajratilgan bo'lakdagi izohlanmish C) ajratilgan bo'lakdagi izohlovchi D) ega
44. Vaziyat holi uyushgan gapni belgilang, '
A) Qobil bobo qol qovushtirib lining ketidan yurar va yig 'lar edi. B) Sherali o'zining saman qirg'iyi bilan adir va qirlarda shamoldek ucha boshladi. C) Anhor bo 'yidagi hovlilarning ochiq eshiklaridan ozoda supalar, sadarayhon, namozshomgullar ko'rinardi. D) Hamma issiqdan bo'shashib jim, yalqovgina ishlaydi.
45. Uyushiq bo'Iaklarga xos bo'lgan xususiyatlar qaysi javobda noto'g'ri izohlangan?
A) doim bir xil so 'roqqajavob bo 'ladi B) barcha javoblarda uyushiq bo 'laklarga xos xususiyatlar to'g'ri izohlangan C) uyushiq bo'laklarning hammasi bitta bo 'lakka tobelanish yo 'li bilan bog'lanadi
D) doim bir xil gap bo 'lag! vazifasida keladi
46. Qaysi qatorda uyushgan sifatlovchi- aniqlovchili gap qo'llangan?
A) Sherali lola va tog' gullaridan katta chiroyli guldasta yasadi. B) Olimlarning mehnati natijasida tezpishar, serhosil yangipaxta navlari etishtirildi. C) Mashina keng tekis yo 'Idan ketdi. D) Kechki yoqimli shabada esmoqda.
47. Qaysi qatorda uyushiq kesimli gap berilgan?
A) Do'kondorlar molini maqtab va xaridorlarni chorlab turishardi B) Abdulla Qahhorning ijodi xalq hayoti bilan birga ko 'tarilib, birga ulg 'aydi. C) Biz voqea sodir bo'lgan joyga borishitniz, hammasini o'z ko'zimiz bilan ko'rishimiz va ishonch hosil qilishimiz kerak. D) barcha gaplarda uyushiq kesimlar berilgan.
48. Qaysi qatordagi gapda uyushiq hol fe'l so'z turkumlari bilan ifodalangan?
A) U dam g'azallar dam hajvlar, dam xotiralar bilan daftar to'lg'azar, ularni xitoy qog'ozga ko'chirar va bi'zilarini hujra
devoriga yopishtirib qo 'yardi. B) Podsho goh kulib, goh jiddiy o 'y bilan quloq soldi. (S.Abd.) C) U daraxtlarning shaklini xuddi
harflarni yozganday oson va tez chizar edi. (P.Q.) D) Lutfmisa inqillab qizini olib jo 'nashga kirishdi. (O.)
49. Qaysi gapda ham bog'lovchisi uyushiq kesimlarni bog'lagan?
Dadasi har kuni ishga ketishda ham, ishdan qaytishda ham uni qo 'liga olar edi. B) Qudratni ham, Zamonni ham shaharga
jo 'natishdi. C) Uni yotoq ham stipendiya bilan a'minlabdilar.(G'.G'.) D) Husayn Boyqaro hazratlari ham shoir, ham ilmparvar emishlar.
50. Biz, vatan yoshlari, elimiz va yurtimiz uchun xizmat ailamiz. Ushbu gapda qaysi bo'laklar uyushib kelgan?
A) aniqlovchi B) izohlovchi C) ega D) to 'Idiruvchi
51.Gapda uyushgan bo'laklarni jamlovchi Umumlashtiruvchi so'z ko'pincha qanday so'zlar bilan ifodalanadi?
A) mustaqil so 'z turkumlari bilan B) barcha so'z turkumlari bilan C) ot, olmosh va otlashgan so 'zlar bilan D) ot,olmosh,fe 'I va ravish bilan
52. Issiq bilan sovug’i, qor bilan yomg'iri, suv bilan havo, o'simliklar bilan hayvonlar - bularning bari tabiatning kuchlari hisoblanadi Ushbu gapda qo'llangan uyushiq va Umumlashtiruvchi bo'laklar gapning qaysi bo'lagi hisoblanadi?
A) aniqlovchi B) hoi C) ega D) kesim
53. Umumlashtiruvchi bo'lak qaysi gapda qo'llangan?
A) Negaki, ular meni katta ehtiros, qiziqish bilan kutib oladilar.
B)Bu xabarni eshitishi bilan Otabekda ko'riladigan o'zgarishlarni, hollarni, harakatlarni — barchasini birma-bir ko'nglidan kechirar edi. C) Xullas, Vatanimizning osti ham, usti ham oltindir. D) Albatta, vaqt kutib o 'tirmaydi, o 'lib ketaveradi.
54. Umumlashtiruvchi so'z uyushiq bo'laklardan keyin kelganda, Umumlashtiruvchi so'zdan oldin qanday tinish belgi qo'yiladi?
A) vergul B) nuqtali vergul C) ikki nuqta D) tire
55. Bog'da vetilgan olma, anor. uzumlar — hammasidan oldik, Ushbu misoldagi uyushiq va Umumlashtiruvchi bo'laklar gapning qaysi bo'lagi hisoblanadi?
A) ega B) to 'Idiruvchi C) aniqlovchi D) hoi
56.Agar tenglik hukm sursa, hech qachon sotqinlik, aldamchilik, g‘am-g‘ussa bo‘lmaydi.
Ushbu gapda qo‘llangan gap bo‘laklarining kesimga bog‘lanishi yuzasidan berilgan to‘g‘ri hukmlarni aniqlang.
barcha gap bo‘laklari kesim bilan bevosita bog‘langan;
barcha gap bo‘laklari murakkab kesimga bog‘langan;
ergash gap tarkibidagi uyushiq egalar kesim bilan yonma- yon kelgan;
uyushgan ega sodda kesim bilan grammatik munosabatga kirishgan
Do'stlaringiz bilan baham: |