Toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali telekommunikatsiya texnologiyalari fakulteti

TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

TELEKOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI FAKULTETI

“Telekommunikatsiyada dasturlash strukturasi” fanidan

MUSTAQIL ISH 2


Mavzu: Axborot uzatishning fizik muhiti.

Bajardi: Aliqulov A.

Tekshirdi: Bolbekov M.

Samarqand - 2021

1. 
   O‘ralgan juftlik asosidagi kabellarga tushuncha bering?
   
2. 
   Koaksial kabellarga tushuncha bering?
   
3. 
   Optik tolali kabellarga tushuncha bering?
   
4. 
   Kabelsiz aloqa kanallari tashkil etilishi qanday?
   

1. Tarmoq qurishda  «o‘ralgan juft» kabelidan foydalanish keng tarqalgan bo‘lib, kichik va katta mahalliy tarmoqlarni  qurishda ishlatiladi. Xususan uy sharoitida  tarmoqni tashkil etish ommalashib borayotgan bir vaqtda bunday tarmoqda bir necha integrallashgan tarmoq adapterlari va keraklicha uzunlikdagi kabellardan foydalaniladi. «O‘ralgan juft» kabel yordamida qurilgan mahalliy tarmoqlarning ommalashib ketishiga asosiy sabab, unda ma’lumotlarni uzatish juda tez va tizimli platadagi tarmoq ATX standarti mavjudligidir. Shu bilan birgalikda o‘ralgan juft kabelidan foydalanilganda tarmoq adapterida aynan bitta standartdan, ya’ni 100Base-TX yoki 1000Base-TX standartdan foydalanish nazarda tutiladi. 

Ekranlashtirilmagan o’ralgan juftli kabellarning (UPT) EIA/TIA 568 standartiga ko’ra beshta toifasi mavjud:

1-toifasidagi kabel–bu oddiy telefon kabeli (o’ralmagan juft sim) bo’lib, u orqali faqat tovushni uzatish mumkin, axborotni emas. Bu turdagi kabel texnik ko’rsatgachlari katta chekinishlaridan iborat (to’liq qarshiligi, o’tkazish yo’lagi, chorraxa yo’nalishi).
2-toifadagi kabel–bu o’ralgan juftlikdan iborat kabel bo’lib axborotni 1 MGts gachan chastota oralig’ida uzatish uchun mo’ljallangan. Kabel chorraxa yo’nalishlar darajasiga testlanmaydi. Xozirgi vaqtda juda kam ishlatiladi. EIA/TIA 568 standarti 1 va 2 toifadagi kabellarni ajratmagan.

3-toifadagi kabel–bu kabel axborotlarni 16 MGts gacha chastota oraliqda uzatishga mo’ljallangan, o’ralgan juftlikdan tashkil topgan bo’lib, 1 metr uzunlikda ikki sim bir biriga 9 marotaba o’ralgan, kabel xamma ko’rsatgichlar bo’yicha testlanadi va 100 Om to’lqin qarshilikka egadir. Maxalliy tarmoqlarga standart tmonidan tavsiya qilingan eng oddiy kabel turi bo’lib xozirgi vaqtda ko’p tarqalgan.

4-toifadagi kabel–bu kabel axborotlarni 20 MGts gacha chastota oraliqda uzatishga mo’ljallangan. Kam ishlatiladi chunki ko’rsatgichlari bo’yicha 3 toifadagi kabel ko’rsatgichlaridan kam farqlanadi. Standart 3-toifadagi kabel o’rniga 5-toifadagi kabeldan foydalanishni tavsiya etiladi. 4-toifadagi kabelni xamma texnik ko’rsatgichi bo’yicha testlash mumkin va 100 Om to’lqin qarshilikka ega. IEEE8025 standartli tarmoqda foydalanish uchun yaratilgan kabeldir.
5-toifadagi kabel–bu xozirgi vaqtda eng mukammal kabel bo’lib, 100 MGts chastota oralig’ida axborot uzatishga mo’ljallangan. O’ralgan juftliklardan tashkil topgan, 1 metr uzunlikda 27 ta o’ramdan kam emas (1 futga 8 ta o’ram). Kabelning xamma ko’rsatgichlari testlanadi va 100 Om to’lqin qarshilikka ega. Xozirgi zamon yuqori tezlikda ishlovchi tarmoqlarda, ya’ni Fost Ethernet va TPFDDT foydalanish tavsiya etiladi. 5-toifadagi kabel 3-toifadagi kabelga nisbatan taxminan 30-40% qimmat.

6-toifadagi kabel–bu kabelni kelajagi yaxshi bo’lib, 200 MGts gacha chastota oralig’ida axborot uzatadi

7-toifadagi kabel–bu kabelni kelajagi porloq va 600 MGts gacha chastota oralig’ida axborot uzatishi mumkin.