Tekst. I. Yusupovtıń «Aral elegiyaları» qosıǵın oqıp, sózlerdegi dawıslı seslerge itibar beriń

TEKST. I.Yusupovtıń «Aral elegiyaları» qosıǵın oqıp, sózlerdegi dawıslı seslerge itibar beriń.

«Aral elegiyaları»

Suwı qumaytılǵan bir ázim dárya,

Ol úsh jınayachı aramızda bar,

Ruwxım arqalı aǵıp baradı,

Biri – biypárwalıq meduzaları,

Demikken eń sońǵı balıqlar onda,

Gilkildep tolqınsa betinde jatar,

Eseńkirep qalash qaǵıp baradı.

Muzday suwıq jánlik joqtay xazarı.

Ol úsh jınayachı sanamızda bar,

Ol úsh jınayachı aramızda bar,

Biri – ózimshillik, tákabbır jar tas.

Biri osamaslıq, oy joq basında,

Ayaǵına bas ursa da tolqınlar,

Payda hám danq ushın kesiwge tayar,

Turar ızǵarlanıp, júzin jılıtpas.

Ózi minip turǵan tal shaqasında

TAPSIRMA: Shınıǵıwdı kóshirip jazıń. Ondaǵı dawıslı seslerdi tawıp, astın sızıń.

Ǵárezsiz sportımızdıń tabısı Ózbekstanda mámleket ǵárezsizligi qolǵa kirgizilgennen keyin kóp ótpey Ózbekstan Respublikası Oliy Májlisiniń IX sessiyasında 1992-jıl 14-yanvarda «Dene tárbiyası hám sport haqqında» nızam qabıl etildi. Elde «Salamat áwlad» mámleketlik baǵdarlaması islep shıǵıldı. Usılarǵa muwapıq dene tárbiyası hám sport tarawındaǵı milliy qádriyatlardı tiklewge úlken itibar berilip kiyatır. Respublikada dene tárbiyası hám sporttıń materiallıq bazası barǵan sayın bekkemlenip bardı. Respublikada 233 stadion, 5040 sport zalı, 135 júziw basseyni, 32865 sport maydanshası 468 tennis kortı. «Alpamıs» oraylıq sport zalı, «Jaslıq» sport arenası, «Paxtakor» oraylıq stadionı, Tennis sarayı jaslardı fizikalıq tárbiyalaw boyınsha xızmet etip kiyatır. Ózbekstan sportı tariyxında milliy olimpiya komitetiniń shólkemlestirilii ayrıqsha áhmietke ie boldı. 1993-jıldıń sentyabrinde xalıq aralıq Olimpiya komitetiniń 101-sessiyasında Ózbekstan Respublikası milliy Olimpiya komiteti tolıq tán alındı. Ol Olimpiya oyınlarında respublika wákilleriniń qatnasıwın támiyinlew dúńya júzi sporshıları menen doslıq baylanıslar ornatıw hám rawajlandırıw usaǵan wazıypalar menen shuǵıllanbaqta. Milliy Olimpiya Komitetiniń 127 aǵzası, 11 húrmetli aǵzası bar. 1996 jılı yanvarda xalıqaralıq Olimpiya komitetiniń qararına muwapıq dúńya júzilik sporttı rawajlandırıwdaǵı xızmetleri hám Olimpiya ideyalarına sadıqlıǵı ushın Ózbekstan Respublikası Prezidenti I.A.Karimov Olimpiya altın ordeni menen sıylıqlandı. Tashkentte 1996-jılı 14-avgustta Olimpiya muzeyi ashıldı. 10

TAPSIRMA: Berilgen tekstti kóshirip jazıń hám onı latın jazıwına tiykarlanıp awdarıń.

Ústki kiyim Turmıs estetikası tarawı keń taraw. Buǵan adamnıń sırtqı kórinisi: onıń kiyimi, shash qoyıwı da kiredi. Bul jerde birinshi orında azadalıq, puqtalıq, saldamlılıq turadı. Kiyimniń xarakterinde, onı kiyiw úlgisinde adamnıń mádeniyatı, onıń tárbiya kórgenligi kórinip turadı. «Ústi-bası kir, olpı-solpı adamnıń óz háreketlerin qalay jónleytuǵının kóz aldıǵa keltiriw qıyın». Barlıq waqıtta tap-taza bolıp júriw kerekligin hár bir adam biliwi kerek: jumıstama, úydeme bári bir. Patas yamasa jaman utyuglengen kóylek, jıyrıqlanǵan kiyim, kópten beri tazalanbaǵan, óksheleri jelinip yamasa qıysayıp ketken tufli yamasa botinka menen kóshege, hátte jumısqa keletuǵın adamlar ele de ushırasadı. Er adamlar birdeyine taza qırınıp, shashların jaqsılapaldırıp júriwleri kerek. Al hayal-qızlarǵa keletuǵın bolsaq, olar ústi-basların ayrıqsha dıqqatlı bolıp júriwleri kerek. Ústi kiyimin, shashların, ayaq kiyimin, sumkasın-hámmesin birdeyine taza hám tártipli etip saqlawı kerek. Hár qanday jumıs bastılıq, waqıttıń jetispewi yamasa ǵárejettiń bolmawıhesh qanday sıltaw bola almaydı. Bul tuwralı bir jazıwshı júdá jaqsı pikir aytqan eken: «Ósip ketken tırnaqtı atom energiyasınan paydalanbay-aqbir qutı etik mayın jartıwsız xızmet haqıdan-aq awıstırıp alıwǵa boladı. Birazlar bunı esten shıǵaradı. Al, qara basınıń tazalıǵı menen unamlılıǵın ǵamqorlıq etiw-mádeniyatlı adamnıń birinshi belgisi,-ǵoy». Adamnıń mádeniy dárejesin kiyimine qarapta biliwge boladı. Birdeyine sulıw hám jarasıqlı kiyiniw - kiyimniń ılayıqlı, ápiwayılıǵına baylanıslı.