Surunkaligi

Toshkent tibbiyot akademiyasi 1-sonli davlash fakulteti 206-b gurux talabasining XDT fanidan qilgan mustaqil ishi

• Mavzu: Surubkali nur kasalliklari Bajardi: Samatov Dilmurod

Reja:

1. SNK klinikasi , tasnifi va tashxislash.
2. SNK profilaktikasi va davolash
3. Radioaktiv moddalar bilan shikastlanganlarga tibbiy yordam
Surunkali nur kasallik (SNK)-umumiy surunkali kasallik uzoq muddat ko'p marotabali qaytalanuvchi ionlovchi nurlanishni ta'siri nisbattan kichik dozalarda, nurlanishni chegara o'lchamidan oshuvchi dozada rivojlanadi.
SNK klinik belgilari va kechishi nurlanishni summar dozasiga , qabul qilingan dozani tarqalish xarakteriga va organizmni nurlanishga sezuvchanligiga bog'liq.
Birinchi - SNK asosiy turi tashqi va nisbatan teng tarqalgan , uzoq muddat nurlanish ta'sirida rivojlanadi.
Ikkinchi -SNK ham tashqi ham ichki nurlanishdan rivojlanib a'zolar va to'qimalarga tanlovli nurlanishni mahalliy ta'siri bilan farqlanadi.
Uchinchi turida SNK qo'shma turlarini qamrab oladi, umumiy va mahalliy nurlanishli ta'sirni har xil qo'shilishlari bilan xarakterlanadi.
Surunkali nur kasalligi og'irlik darajasiga qarab:
Yengil (1-daraja)
O’rta (2-daraja)
Og’ir (3-daraja)
SNK 1-darajada belgilarni kam ifodalanganligi bilan xarakterlanadi. Belgilari ichida ko'proq astenik sindrom belgilari ko'proq ifodalangan. Bemorlar tez charchashga, qo'zg'aluvchanlikka, ish qobiliyatini pasayishiga, eslash qobiliyatini pasayishiga, qoida sifatida uyqu buzilishiga, uyquga ketishi qiyin, yuzaki uxlab oson uyg'onadilar, o'zini yaxshi dam olganday his qilmaydilar, qator holda kuchsiz og'rig‘i bezovda qiladi. Leykotsitlar soni o'zgarganligi ko'proq xarakterli bo'lib, o'rtacha leykopeniyaga moyillikni yaqqol kuzatish mumkin, neytrofillar o'zgargan ( neytrofillar yadrosi gipersegmentatsiyasi, xromatinoliz, toksigen donadorligi).
SNK 2-daraja aniq ifodalangan asteniya va tomirli distoniya (ko'p holda gipotonik turda) belgilari bilan xarakterlanadi. Kasallikni bu turida qon oqishga moyillik , har xil trofik buzilishlar, ichki a'zolar faoliyatining buzilishi, astenik sindrom kuzatiladi. SNK 2-daraja klinik belgilari aytarli o'ziga xosligi-qon tizimi faoliyatining buzilishlaridir. Shikoyatlari har xil qon oqishga moyillik belgilari (milk qonashlari, burun qonashi, ayollarda metrorragiyalar, har xil turdagi teriga qon quyulishlar) suyaklarda og'riq , yurak sohasida noxushlik sezish, har xil turdagi ( ko'p holda kuchsiz) qorinni turli joylaridagi og'riqlar va b.kuzatiladi. Bu turdagi SNK bilan og'rigan bemorlar tekshirilganda qoida sifatida, trofik o'zgarishlar va qon oqishiga moyillikni ob'yektiv belgilari topiladi. Milklari ko'kargan , shishgan, yengil qonab turadi.
SNK profilaktikasining asosiy sharti texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qilish va ionlovchi nurlanish manbalari bilan ishlovchilarda zarur dozimetrik nazorat olib borishdan iborat.
Ionlovchi nurlanish manbalari bilan kontaktni to'xtatish
Yengil turida:
• Davolovchi jismoniy tarbiya kompleksi;
• Vitaminlangan parhez;
• Asab tizimi stimulyatorlari ( jenshen, eleuterokokk, pantokrin);
• Vitaminlar ( B12,C, PP, B , folat kislota);
• Kichik trankvilizatorlar;
• Sedativli fizioterapevtik muolajalar;
O'rtacha og'ir turida:
• Qat'iy bo'lmagan yotish tartibi;
• Mexanik va kimyoviy himoyalovchi parhez;
• Leykopoez stimulyatorli ( B12, pentoksil);
• Antigemorragik dorilar (vit.C, B6, K , kaliy preparatlari);
• Anabolik gormonlar;
• Antibiotiklar;
• Gemotransfuziya;
Og'ir turida:
• Ko'p marotabali gemotransfuziyalar;
• Gemostimulyatorlar;
• Vitaminlar;
• Antibiotiklar;
• Gormonlar;
Radioaktiv moddalar bilan shikastlanishlarda evakuatsiya bosqichlarida tibbiy yordam hajmi
Birinchi va shifokorgacha yordam
1.shikastlanish o'chog'ida protivogaz kiyish;
2.shikastlanish maydonidan chiqarish;
3.o'choqdan tashqarida qisman sanitar ishlovi ( yuqori oyoq kiyimni radioaktiv changdan tozalash, tanani alohida qismlarini og'iz va tomoq burunni suv bilan yuvish);
4.zondsiz me'dani yuvish (yodlangan adsorbent ichishga qusishni chaqirish, adsorbentni qayta qabul qilish); The END