Shaxs shakllanishiga oilaning ta’siri

Bajardi: Ibrohimova Nazifa

Oila an'anaviy ravishda asosiy ta'lim muassasasidir. Bola bolaligida oilada nimani qo'lga kiritsa, u keyingi hayoti davomida saqlab qoladi. Oilaning tarbiya instituti sifatidagi ahamiyati shundan iboratki, bola hayotining muhim qismi unda bo'ladi va uning shaxsga ta'sir qilish muddati bo'yicha hech bir tarbiya institutini tenglashtira olmaydi oila bilan. Bu bolaning shaxsiyatiga asos soladi va u maktabga kirgunga qadar uning yarmidan ko'pi allaqachon shaxs sifatida shakllangan bo’ladi.

Shaxs tarbiyasida muhim rol o‘ynaydigan o‘ziga xos mikrojamoalardan biri oiladir. Ishonch va qo‘rquv, xotirjamlik va xavotirlanish, muloqotdagi samimiylik va kirishimlilik yoki aksincha, kirisha olmaslik va sovuqlik — bu xislatlarning barini shaxs oilada egallaydi. Bu xislatlar bola maktabga chiqquncha shakllanadi va bolaning rivojlanishiga uzoq vaqt ta’sir etadi. Xavotirlanuvchan onalarda xavotirlanuvchan bolalar shakllanadi.
Aynan oilada bola birinchi hayotiy tajribani oladi, birinchi kuzatishlarni amalga oshiradi va turli vaziyatlarda o'zini qanday tutishni o'rganadi. Bolaga o'rgatgan narsamiz aniq misollar bilan tasdiqlanishi juda muhim, shunda u kattalarda nazariya amaliyotdan ajralib turmasligini ko'radi. (Farzandingiz har kuni yolg'on gapirish yaxshi emasligini aytadigan onasi va otasi buni sezmasdan bu qoidadan chetga chiqayotganini ko'rsa, barcha ta'lim behuda ketishi mumkin.)
Bolani tarbiyalashga ta’sir etuvchi salbiy omillar qatoriga oila ichidagi munosabatlar odobining er-xotinlar tomonidan doimiy buzilishi, o‘zaro ishonch, e’tibor, g‘amxo‘rlik, hurmat, psixologik qo‘llab-quvvatlash va qo‘llab-quvvatlashning mavjud emasligini ko‘rsatish mumkin. Ko‘pincha bunday salbiy anomaliyalarga er, xotin, beka, oila boshligi kabi oilaviy rollarning bir xil tushunilmasligi, er-xotinlarning bir-biriga yuqori talablar qo‘yishi sabab bolishi mumkin

Download 1,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:

1 2 3