Reproduktiv

Bilet № 2

1. 
   Produktiv darajadagi test topshiriqlari
   
2. 
   Nazoratga bo’lgan talablar
   
3. 
   Sinf-dars tizimining mazmuni
   
4. 
   Umumiy yoki aralash dars va uning strukturasi
   
5. 
   Ta`limda o`qitish metodlarini tanlash uslublari
   

Javob
1--------- Reproduktiv darajadagi test topshiriqlari 

o‘quvchilar tomonidan yodda saqlangan bilim, ko‘nikma 
va malakalarni tanish, oddiy sharoitda, axborotlarni 
qayta ishlamasdan javob qaytarishni nazarda tutadi va 
ularni aniq baholash imkonini bermaydi.

Produktiv darajadagi test topshiriqlari o‘quvchilar 
tomonidan o‘rganilgan obyektlarni qiyoslash, o‘xshash 
va farqli jihatlarini aniqlash, umumiy xulosa chiqarish 
orqali javob berishni talab etadi.


Qisman izlanishli darajadagi test topshiriqlari 
o‘quvchilar tomonidan o‘rganilgan obyekt xususiyatlarini 
boshqa obyektga ko‘chirish, mazkur obyektlarni 
taqqoslab, keyingi obyektlarning o‘ziga xos xususiyatlari 
haqida xulosa chiqarish, qisman izlanishni talab etadi. 
Bunday testlarga javob berishda o‘quvchilarning avval 
o‘zlashtirgan bilimlari yangi vaziyatlarga ko‘chiriladi.

Ijodiy darajada tuzilgan test topshiriqlari ijodiy fi kr 
yuritish ko‘nikmalariga ega bo‘lish, avval o‘zlashtirilgan 
bilimlar, ko‘nikma va malakalarni yangi kutilmagan 
vaziyatlarda qo‘llashni talab etadi.

2----- Nazoratning asosiy funksiyalari

O’quvchilarni bilimini nazorat qilishning qiziqarli shakllari sifatida turli informatikadan referatlar, krasvordlar, rebuslar taklif qilish mumkin.Oraliq nazorat joriyga qaraganda kuproq nazorat turli hisoblanadi. Unda o’quv dasturlarni va aniq o’quv fanining o’ziga xos xususiyatlarini chuqur hisobga olish imkonyati bor. Oraliq joriy va yakuniy nazoratning turli maqsadlari, ularning turli funksiyalari bor: o’quv faoliyatida Samara darajasini (baxolash), tekshirish, diagnostik (orqada qolish sabablarini e‘lon qilish), tashkiliy (qo’llanilayotgan metodlar samarlar): tarbiyaviy motivatsion (oraliq nazorat natijalari bilan o’quvchilarning o’zlarini o’zlari baholashni mustahkamlash) oradlik nazoratining maqsadi, o’quvchilarning o’quv sohasida ma‘lum bir mavzularni uzlashtirilganligini tekshirish. Oraliq nazorat o’qituvchi tomonidan og’zaki va yozma shaklda o’tkaziladi. Oraliq nazorat o’tkazilishi oldidan o’quvchilarga aytiladi. Informatika bo’yicha oraliq nazorat turlarini ko’rib chiqamiz: Informatika bo’yicha diktant, dasturli diktant, mustaqil ish, informatika bo’yicha diktant o’zaro tematik bog’langan, lekin tekst 4-8 iboralardan iborat. Diktantdagi gaplar aniqlik bilan ajralishi kerak. O’quvchi eshitayotgan vazifani bajarilishi lozim. Shuning uchun ibora yoki chalkashlik didktantga to’g’ri kelmaydi. Dasturli didktant bu informatika predmeti uchun alohida oraliq nazoratidir. Uning yordamida o’quvchilarning dasturlash va operatorlar bo’yicha bilimini tez va oson aniqlash mumkin. Yakuniy nazorat chorak, yillik va davlat imtixonlariga bo’linadi. U yozma ish, og’izaki va test shaklida o’tkaziladi. Test (inglizcha-test-tajriba) diagnostika metodi bo’lib, standart savollar beriladi. Test sistemasi o’quvchilarini baholashning boshqa ko’rilgan metodlariga qaraganda qanday afzalligi bor?Yozma ish yakuniy nazoratning eng ko’p tarqalgan shaklidir. Bu sezilarli qisqa vaqt ichida bir vaqtda ham o’quvchi bilimini baholash, ham boholarning xolisligi imkonyati bilan tushuntiriladi. Yana bir afzalligi: bahoninh pasayishiga olib kelgano’quvchi yo’l qo’ygan xatolar va noxaqlik hamda munozarali xatolarni hal qilishga asoslangan yondashish. Bu usulning mohiyati o’qituvchi bir-ikki dars o’tgach o’quvchi bilimini tekshirish maqsadida yozma ish o’tkazadi. Yozma ishni o’tkazishda qator didaktik talablarga e‘tibor qaratilishi kerak. Birinchidan, yozma ish vaqti o’tilgan material yaxshi o’zlashtirilganligiga o’quvchining ishonchi komil bo’lsagina o’tkaziladi. Ikkinchidan, yozma ish o’quvchilargaoldindan e‘lon qilinishi kerak va tayyor vazifalari ishlab ko’rsatiladi. Uchinchidan, yozma ish ichida o’tilgan darslar mazmunini beruvchi ijodiy savollar bo’lishi kerak. To’rtinchidan, o’quvchilar mustaqil ishlab, o’qituvchi ko’chirishga yo’l qo’ymasligi kerak. Ishni nihoyat o’qituvchi e‘tibor bilan analiz qilishi kerak
3----- taʼlimning sinf-dars tizimi — maktabda oʻquv jarayonini tashkil etish tizimi. Unda oʻquvchilar yosh xususiyatlari va oʻqish muddatlariga koʻra muayyan sinflarga ajratilib, taʼlim oʻquv rejasi va dasturiga muvofiq, asosan, dare shaklida olib boriladi. Taʼlimning sinf-dars tizimid.t. individual taʼlim oʻrnida vujudga kelib, uning ayrim belgilari qad. maktablarda ham mavjud boʻlgan. 10-asrga kelib, Arab xalifaligiga qarashli Iroq, Suriya, Misr singari mamlakatlardagi maktablarda amaldagi "imlo" usuli oʻrniga "tadris" usuli joriy etilishi har bir oʻquvchi bilan alohida shugʻullanishga asoslangan oʻqitish tizimi oʻrniga taʼlimning muayyan miqdordagi bolalar jamoasi bilan birvarakayiga olib borilishi moʻljallangan dare shaklini yuzaga keltirdi. Lekin islom ped.sida dare tushunchasi mavjud boʻlgani hodda sinf tushunchasi qatʼiy emasdi. Taʼlimning sinf-dars tizimid.t.ni nazariy jihatdan toʻla asoslab, oʻqitish amaliyotiga tatbiq etgan kishi buyuk chex pedagogi Ya.A.Komenskiy boʻlgan. U oʻzining "Buyuk didaktika" (1632), "Yaxshi tashkil etilgan maktab qonunlari" (1653) asarlarida oʻqitishning sinfdars tizimini har jihatdan asoslab berdi. Bunga koʻra, oʻquvchilarni maktabga qabul qilish vaqti, bola yoshi, oʻqishning boshlanish va tugallanish payti, oʻquvchilarning oʻqish vaqti qatiy chegaralanadigan, mashgʻulotlar rejaga muvofiq muayyan tartibda tashkil etiladigan boʻldi. Tanaffus, taʼtil singari tushunchalar Ya. Komenskiy tavsiyalariga muvofiq joriy etilgan. Taʼlimning sinf-dars tizimid.t. 19-asrga kelib Yevropaning koʻplab mamlakatlarida maktab taʼlimining yetakchi tizimiga aylandi.


4--- Tayanch tushunchalari:O`quv jarayoni, sinf dars tizimi,sturukturasi, elamentlari tiplari.
Ta'lim ijtimoiy hodisa bo’lib, uning tarixi juda uzoqdir. Ta'lim insoniyat jamiyati rivojining dastlabki paytlaridayoq katta rol o’ynagan. U to’plangan tajribalarni, dunyo haqidagi axborotlarni berish jarayonini ta'minlagan, insoniyatning faqat ijtimoiy rivojlanishiga emas, balki qiyin sharoitlarda yashay olishiga ham yordam bergan. Uzluksiz rivojlangan jamiyatda ta'limning mukammal jamoa shakli, ya'ni dars ming yillar mobaynida vujudga kelgan.
Ya.A.Komenskiy "Buyuk didaktika " asarida jamoaviy tarbiyaning oldingi barcha tajribalarini umumlashtirdi, sinfning dars tizimida ta'limning asosiy didaktik prinsiplarini izchil ifodaladi. O’sha zamondan buyon 350 yil o’tdi. Shuncha vaqt mobaynida darsning tashkiliy shakllari ham, ta'limning metodlari ham uzluksiz takomillashib ketdi.