3.Xavfsizlik qoidalarini sanoat korxonalaridagi o’rni
Xodimlarga qo‘yiladigan asosiy talablar. Hozirgi vaqtda xalq xo‘jaligi texnikaviy jihatdan qayta qurilmoqda; ishlab chiqarish vositalarining tobora katta qismidan samarali foydalanish uchun xodim yuksak bilim va mahorat egasi bo‘lishi kerak. Shuningdek, vijdonan ishlash va intizomli bo‘lish, ishlab chiqarishning zamonaviy murakkab texnologiyasi talablariga qattiq rioya qilishi zarur.Xalq xo‘jaligida ham, shuningdek, korxona ishi ham ishlab chiqarishning ixtisoslashuvi chuqurlashib borishi natijasi
ishlab chiqaruvchilar o‘rtasida xo‘jalik sohasidagi hamda texnologik aloqalar ko‘payib o‘zgarib borayotganligi nuqtayi nazaridan ham ishlab chiqarish murakkablashib bormoqda.
Xo‘jalik xodimlarining uddaburon va tashabbuskor bo‘lishi, ko-
rxonalar o‘rtasidagi iqtisodiy musobaqa, jahon bozorida raqobat-
chilik kengayib borayotgan sharoitda ishlay bilish mahorati singarifazilatlariga nisbatan talab qo‘yilmoqda. Korxonalarning o‘zini-o‘zi boshqarish, o‘zini-o‘zi mablag‘lar bilan ta’minlashi, to‘la xo‘jalik hisobiga asoslanganligi sababli ijtimoiy ishlab chiqarish qatnashchilarining keng sur’atda faoliyat ko‘rsatishiga erish masdan turib boshqarishning yangi sistemasini joriy etib bo‘lmaydi.Jamiyatda ilmiy-texnikaviy va ijtimoiy taraqqiyot – mehnat-kashlar madaniy texnikaviy saviyasining oshishi, insonning imkoniyatlari oshishiga va shunga muvofiq ravishda uning mehnati samaradorligi va sifati oshishiga olib keladi. ijtimoiy sohada qatnashuvi birgalikdagi mehnat jarayonida ulaning ishiga bir-birlariga bo‘lgan munosabatlariga, ijrochilar bilan rahbarlar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlariga bog‘liqdir. Xodimlarning malakasini oshirish va bilimlarini tekshirish tartibi elektr energetikasi obyektlarida xodimlar bilan ishlashni tashkil qilish talablariga muvofiq amalga oshirilishi shart.
Zararli va xavfli mehnat sharoitlarida ishlaydigan ishchilar va muhandis-texnik xodimlar (keyingi o‘rinlarda — MTX) xodimlarni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish tartibi talablariga muvofiq tibbiy ko‘rikdan o‘tishlari shart.
Elektr qurilmalariga xizmat ko‘rsatayotgan ishchi va xizmatchilar, o‘zlariga yuklatilgan vazifalar doirasida ushbu Qoidalarni bilishlari va ushbu Qoidalarga 1-ilovaga muvofiq elektr xavfsizligi bo‘yicha guruhga mansub bo‘lishlari shart.
Qo‘yilgan talablarga javob beradigan xodimga belgilangan namunadagi guvohnoma beriladi va xodim guvohnomani ish vaqtida o‘zi bilan olib yurishi shart. Xavfsizlik bo‘yicha qo‘shimcha talablar qo‘yiladigan ishlarni (maxsus ishlarni) bajarish huquqiga ega bo‘lgan xodimlar guvohnomasida bilimlar sinovidan o‘tganligi haqida belgilangan namunadagi yozuv bo‘lishi shart. Bunday ishlarga quyidagilar kiradi:
balandlikda bajariladigan ishlar; tok o‘tkazuvchi qismlarda, kuchlanish ostida bajariladigan ishlar: izolyatorlarni tozalash, yuvish va almashtirish, simlarni ta’mirlash, izolyatorlarni va biriktiruvchi qisqichlarni o‘lchov shtangasi bilan nazorat qilish, troslarni moylash; bosim ostida ishlaydigan idishlarga xizmat ko‘rsatish; uskunalarni yuqori kuchlanish ostida sinash (megaommetr bilan ishlashdan tashqari).
Maxsus ishlar ro‘yxati korxona rahbariyati ko‘rsatmasiga binoan, mahalliy sharoitlarni hisobga olgan holda to‘ldirilishi mumkin. O‘n sakkiz yoshdan kichik shaxslarning mehnati qo‘llanishi taqiqlanadigan noqulay mehnat sharoitlari ishlariga jalb qilinishi taqiqlanadi.
Xodimlarning malakasini oshirish va bilimlarini tekshirish tartibi elektr energetikasi obyektlarida xodimlar bilan ishlashni tashkil qilish talablariga muvofiq amalga oshirilishi shart.
Zararli va xavfli mehnat sharoitlarida ishlaydigan ishchilar va muhandis-texnik xodimlar (keyingi o‘rinlarda — MTX) xodimlarni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish tartibi talablariga muvofiq tibbiy ko‘rikdan o‘tishlari shart.Elektr qurilmalariga xizmat ko‘rsatayotgan ishchi va xizmatchilar, o‘zlariga yuklatilgan vazifalar doirasida ushbu Qoidalarni bilishlari va ushbu Qoidalarga 1-ilovaga muvofiq elektr xavfsizligi bo‘yicha guruhga mansub bo‘lishlari shart.Qo‘yilgan talablarga javob beradigan xodimga belgilangan namunadagi guvohnoma beriladi va xodim guvohnomani ish vaqtida o‘zi bilan olib yurishi shart.
Xavfsizlik bo‘yicha qo‘shimcha talablar qo‘yiladigan ishlarni (maxsus ishlarni) bajarish huquqiga ega bo‘lgan xodimlar guvohnomasida bilimlar sinovidan o‘tganligi haqida belgilangan namunadagi yozuv bo‘lishi shart. Bunday ishlarga quyidagilar kiradi:balandlikda bajariladigan ishlar;tok o‘tkazuvchi qismlarda, kuchlanish ostida bajariladigan ishlar: izolyatorlarni tozalash, yuvish va almashtirish, simlarni ta’mirlash, izolyatorlarni va biriktiruvchi qisqichlarni o‘lchov shtangasi bilan nazorat qilish, troslarni moylash;
bosim ostida ishlaydigan idishlarga xizmat ko‘rsatish;
uskunalarni yuqori kuchlanish ostida sinash (megaommetr bilan ishlashdan tashqari).Maxsus ishlar ro‘yxati korxona rahbariyati ko‘rsatmasiga binoan, mahalliy sharoitlarni hisobga olgan holda to‘ldirilishi mumkin.
O‘n sakkiz yoshdan kichik shaxslarning mehnati qo‘llanishi taqiqlanadigan noqulay mehnat sharoitlari ishlariga jalb qilinishi taqiqlanadi.
