Qurilishni industrialashtirish, qurilish konstruksiyalarini bir xillashtirish va tiplarga ajratish, hamda standartlash - Qurilishni rivojlantirishning asosiy yo‘llaridan biri qurilishni industrlashtirish hisoblanadi. Bu degan so‘z qurilish korxonalarini tubdan o‘zgartirish, maksimal tayyor yirik konstruksiyalar va ularning elementlari hamda bloklarini mexanizatsiya yordamida uzluksiz jarayonda yig‘ish va montaj qilish demakdir.
- Ixtisoslashgan zavodlarda tayyorlangan bunday konstruksiyalar yig‘ma konstruksiyalar deb ataladi.
- Bu konstruksiyalarni tayyorlash va montaj ishlarini mexanizatsiyalash qurilishda, mehnat sarfini kamaytirishga, qurilish muddatlarini qisqartirishga, sifatini oshirishga, narxini pasaytirishga hamda materiallarni tejashga olib keladi.
- Qurilishni industrlashtirishning asosiy belgilaridan biri qurilish-montaj ishlarini kompleks mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish, ularda ishlatiladigan konstruksiyalarni esa yirik temir beton buyumlari zavodlarida, uy-joy qurilish kombinatlarida maksimal yig‘ma holda ko‘plab ishlab chiqarilishidir.
Yagona modul sistemasi - Binoning hajmiy-planlashtirish parametrlarini, konstruksiya va qurilish buyumlari o‘lchamlarini bir xillash (unifikatsiya) yagona modul sistemasi (YEMS) asosida amalga oshiriladi.
- Qurilishda asosiy modul (m) deb 100mm li o‘lcham qabul qilingan. Bino va yig‘ma konstruksiyalarning o‘lchamlari 100mm ga karrali qilib belgilanadi.
- Modullar yiriklashtirilgan va maydalangan bo‘lishi mumkin. Yirik konstruksiya va detallarning o‘lchamlari hamda binoning hajmiy planlashtirish yechimlari yiriklashtirilgan modulda (60m, 30m, 15m... 2m). beriladi.
- Yagona modul sistemasi yig‘ma konstruksiyalar orasidagi tirqish va choklarni hisobga olgan holda, modul o‘lchamlarining uch xilini, ya’ni nominal, konstruktiv va haqiqiy o‘lchamlarni ko‘zda tutadi.
- Konstruksiyalarning nominal o‘lchamlari LN – binoning koordinata o‘qlari oralig‘idagi (tirqish va choklarning tegishli qismi bilan birgalikda) masofa.
- Konstruktiv o‘lcham LK - esa yig‘ma elementlarning loyihada ko‘rsatilgan o‘lchami hisoblanib, nominal o‘lchamlardan tirqish va choklarning normallashtirilgan kattaligiga farq qiladi.
- Haqiqiy o‘lcham LH - tayyor konstruksiyaning amaldagi o‘lchami yoki qurilgan binoning reja o‘qlari orasidagi haqiqiy masofaga teng kattalik.
- Bir xillash (unifikatsiya) deganda turli xil yig‘ma konstruksiyalardagi detallarning o‘lchamlarini bir xillashtirish tushuniladi: bunda ularni tayyorlash texnologiyasi ancha soddalashadi, montaj ishlari tezlashadi.
Qurilishda industrlashtirish, unifikatsiya, tiplarga ajratish va standartlashtish - Tiplarga ajratish qurilishda ko‘p marta foydalanishga yaraydigan ayrim konstruksiyalarning iqtisodiy jihatdan eng samarali yechimini topish va tanlashdan iborat. Tiplarga ajratish qurilish konstruksiyalarining tipik-o‘lchamlarini, hamda binolarning tiplari sonini kamaytirish imkoniyatini vujudga keltirish bilan birga qurilish ishlarini osonlashtiradi va arzonlashtiradi.
- Loyiha tashkilotlari tomonidan taklif etilgan va qurilish amaliyotida tekshirib ko‘rilgan tipga oid detallar va konstruksiyalar standartlashtiriladi (namuna). Standartlash qurilish konsturksiyalari va buyumlarini bir xillash hamda tiplarga ajratishning eng so‘nggi bosqichidir.
Loyihalash jarayoni va texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlar - Loyiha tashkilotlari loyiha tuzishni topshiradigan – buyurtmachi tashkilotdan topshiriq olib, bino loyihalarini tayyorlaydi.
- Loyiha ikki bosqichda bajariladi:
- 1) topshiriq loyihasi;
- 2) ish chizmasi.
- Ayrim hollarda texnik loyiha ham chiziladi. Topshiriq loyihasiga (bunda eskiz ko‘rinishda chiziladi) quyidagi materiallar kiradi.
- sxema tarzida ko‘rsatilgan bino qavatlari;
- binoning sxema tarzida ko‘rsatilgan kesimi;
- binoning old tomondan ko‘rinishi (fasadi);
- uchastka bosh rejasi (genplani);
- tushintirish xati.
Do'stlaringiz bilan baham: |