Perenatal va chaqaloqlik davrida psixafiziologik r I vojlanishga xos xususiyatlar

CHORIYEVA OZODA 201-GURUH


Mavzu : "Perenatal va chaqaloqlik davrida psixafiziologik rivojlanishga xos xususiyatlar"


Reja:
1.Bola rivojlanishining perenatal davri
2.Oddiylik matritsasi
3.Jabrlanuvchi matritsasi
4.Kurash va erkinlik matritsasi
Bola rivojlanishining perinatal davri. Perinatal davrda yuzaga keladigan kasalliklar Bachadondagi chaqaloq homila deb ataladi va chaqaloq tug'ilgandan keyin 4 hafta davomida yangi tug'ilgan chaqaloq deb ataladi. Perinatal psixologiya (peri-atrof; natalis - tug'ilish bilan bog'liq) - perinatal davrdagi ruhiy hayot, uning shaxs shaxsining shakllanishiga ta'siri, shuningdek, homila va yangi tug'ilgan chaqaloqning ona bilan munosabati va ta'siri haqidagi fan. onaning bolaning ruhiy hayoti. Perinatal psixologiya - psixologiyaning yangi yo'nalishi. Fan sifatida u 30 yilga yaqin mavjud va sivilizatsiyalashgan mamlakatlarda jadal rivojlanmoqda. Butunjahon perinatal psixologiya assotsiatsiyasi tuzildi, uning filiallari turli shahar va mamlakatlarda joylashgan. Perinatal psixologiya ikkita asosiy bayonotdan kelib chiqadi: homilada ruhiy hayot mavjudligi va homila va yangi tug'ilgan chaqaloqda uzoq muddatli xotira mavjudligi. Нам 11 лет! RoboForex Интимная жизнь чукчей: что они вытворяют с женами Новости24 Xomilaning uzoq muddatli xotirasi homiladorlik, tug'ish va tug'ruqdan keyingi davrda sodir bo'lgan voqealarni qamrab oladi deb taxmin qilinadi. Bu hodisalar ongsizning shakllanishiga va kattalarning aqliy va xulq-atvor reaktsiyalarining shakllanishiga ta'sir qiladi. Perinatal hodisalar, ayniqsa, tanqidiy vaziyatlarda (stress, ajralish, ishdagi qiyinchiliklar, baxtsiz hodisalar va boshqalar) inson xatti-harakatlariga kuchli ta'sir qiladi. Bundan tashqari, perinatal davr insonning harbiy xizmatga, urushga, jinsiy aloqaga, qimor o'yinlariga bo'lgan munosabatiga ta'sir qiladi, shuningdek, insonning ekstremal sportga bo'lgan ishtiyoqi va umuman "o'tkir" hamma narsa uchun javobgardir. Nazariy asosning asoschisi "perinatal matritsalar" nazariyasini taklif qilgan S. Grof hisoblanadi. Qisqacha aytganda, uning asosiy qoidalari quyidagilardan iborat: odamda perinatal hodisalar klişelar (shtamplar) shaklida qayd etiladi - uning aqliy va jismoniy reaktsiyalari uchun asosiy bo'lgan va homiladorlik, tug'ish va tug'ruqdan keyingi jarayonlarga mos keladigan doimiy funktsional tuzilmalar. davri. Ular asosiy perinatal matritsalar deb ataladi. S. Grof to'rtta asosiy matritsani aniqlaydi. 

Oddiylik matritsasi (amniotik olam). Ushbu matritsaning biologik asosi homilaning intrauterin mavjudligi paytida ona organizmi bilan simbiotik birlashishi hisoblanadi. Hech qanday aralashuv bo'lmasa, bunday hayot idealga yaqin. Biroq, fizik, kimyoviy, biologik va fiziologik tabiatning turli omillari bu holatga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. Keyingi bosqichlarda homilaning kattaligi, mexanik siqilish yoki platsentaning qoniqarsiz ishi tufayli ham vaziyat yomonlashishi mumkin. Soddalik matritsasining shakllanishi uchun homilada shakllangan miya yarim korteksi bo'lishi kerak. Shunday qilib, uning shakllanishi homiladorlikning 22-24 haftasiga to'g'ri keladi. Ba'zi mualliflar uyali va to'lqinli xotira mavjudligini taxmin qilishadi va shuning uchun soddalik matritsasi kontseptsiyadan keyin va hatto undan oldin ham shakllana boshlaydi. Bu matritsa insonning hayotiy salohiyatini, uning salohiyatini, moslashish qobiliyatini shakllantiradi. Istalgan bolalar, istalgan jinsdagi bolalar, sog'lom homiladorlik bilan, asosiy aqliy salohiyat yuqori bo'lib, bu kuzatuv insoniyat tomonidan juda uzoq vaqt oldin qilingan.

Jabrlanuvchi matritsasi. U tug'ruq boshlangan paytdan boshlab bachadon bo'yni to'liq yoki deyarli to'liq kengayguncha shakllanadi, bu taxminan tug'ilishning birinchi davriga to'g'ri keladi. Bola kasılmalar bosimining kuchlarini, ba'zi gipoksiyani boshdan kechiradi va bachadondan "chiqish" yopiladi. Bunday holda, bola o'z gormonlarini platsenta orqali onaning qon oqimiga chiqarish orqali o'z tug'ilishini qisman tartibga soladi. Agar bolaga yuk juda katta bo'lsa va gipoksiya xavfi mavjud bo'lsa, u moslashishga vaqt topish uchun tug'ilishini biroz sekinlashtirishi mumkin. Shu nuqtai nazardan, mehnatni rag'batlantirish ona va homila o'rtasidagi o'zaro ta'sirning tabiiy jarayonini buzadi, jabrlanuvchining patologik matritsasini shakllantiradi. Boshqa tomondan, onaning tug'ilish qo'rquvi onaning stress gormonlarini chiqarishini qo'zg'atadi, platsenta vazospazmi paydo bo'ladi, homila gipoksiyasi ham jabrlanuvchining patologik matritsasini hosil qiladi. Insonning keyingi hayoti davomida noqulay omillar ta'sirida ushbu matritsaning faollashishi inson tanasining omon qolishi yoki yaxlitligiga tahdid soladigan vaziyatlarni xotirada aniqlashga olib kelishi mumkin. Cheklangan makonda bo'lishning mumkin bo'lgan tajribalari, tuzoqqa tushib qolish hissi, oxiri ko'rinmaydigan umidsiz vaziyat, aybdorlik va pastlik hissi, inson mavjudligining ma'nosizligi va bema'niligi, tanadagi yoqimsiz ko'rinishlar zulm va bosim, yurak etishmovchiligi, isitma va titroq, terlash, nafas olish qiyinlishuvi). Rejalashtirilgan sezaryen bilan bu matritsani shakllantirish mumkin emas, favqulodda sezaryen bilan esa u shakllanadi.
3. Kurash matritsasi. U f oshkor qilish muddati tugaganidan boshlab, bola tug'ilgunga qadar shakllanadi, qaysi NS taxminan mehnatning 2-bosqichiga to'g'ri keladi. Bu insonning hayot lahzalaridagi faolligini, biror narsa uning faol yoki kutish va kutish munosabatiga bog'liqligini tavsiflaydi. Agar ona og'ir davrda o'zini to'g'ri tutgan bo'lsa, bolaga yordam bergan bo'lsa, agar u kurash davrida yolg'iz emasligini his qilsa, keyingi hayotda uning xatti-harakati vaziyatga adekvat bo'ladi. Rejalashtirilgan va favqulodda holatlarda sezaryen bilan matritsa, aftidan, shakllanmaydi, garchi bu bahsli deb hisoblanadi. Katta ehtimol bilan, operatsiya vaqtida chaqaloq bachadondan chiqarilgan paytga to'g'ri keladi. 4. Erkinlik matritsasi. Bu matritsa tug'ilgan paytdan boshlab shakllana boshlaydi. Uning shakllanishi tug'ilgandan keyin birinchi etti kun ichida yoki tug'ilgandan keyingi birinchi oyda tugaydi. Ushbu matritsa insonning hayoti davomida qayta ko'rib chiqilishi mumkinligiga ishoniladi, ya'ni. inson butun umri davomida tug'ilish sharoitlarini hisobga olgan holda erkinlikka va o'z imkoniyatlariga munosabatini qayta ko'rib chiqadi. Tadqiqotchilar 4-matritsaning shakllanish muddati haqida bir ovozdan emas. Agar bola tug'ilgandan keyin biron sababga ko'ra onasidan ajralgan bo'lsa, u holda balog'at yoshida u erkinlik va mustaqillikni yuk deb bilishi va begunohlik matritsasiga qaytishni orzu qilishi mumkin. Bir yilgacha to'liq emizish, yaxshi g'amxo'rlik va muhabbat salbiy perinatal matritsalarni qoplashi mumkin, deb ishoniladi (masalan, agar sezaryen bo'lgan bo'lsa, agar bola tug'ilgandan keyin darhol bolalar shifoxonasiga yotqizilgan bo'lsa va undan ajratilgan bo'lsa. ona va boshqalar). Agar bola onadan ta'sirlanishi mumkin bo'lsa, unda uning prenatal ta'lim olish imkoniyati haqida muhim amaliy savol tug'iladi. Perinatal psixologiya bu nafaqat mumkin, balki zarur, deb da'vo qiladi. Buning uchun ona tomonidan boshdan kechirilgan ijobiy his-tuyg'ularning etarli miqdori muhimligini ta'kidlaydigan prenatal (prenatal) tarbiya dasturlari mavjud. Har doim homilador ayollarga atrofdagi go'zallarga (tabiatga, dengizga) qarash, mayda-chuyda narsalardan xafa bo'lmaslik tavsiya etilgan. Agar kelajakdagi ona rasm chizsa (hatto buni qanday qilishni bilmasdan) va uning umidlari, tashvishlari va orzularini rasmda etkazsa juda yaxshi. Bundan tashqari, hunarmandchilik katta ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Ijobiy his-tuyg'ularga bolaning onasi jismoniy tarbiya va sport bilan shug'ullanganida, uzoq yurish paytida boshdan kechiradigan "mushak quvonchi" kiradi. Albatta, matritsalar bo'yicha barcha qoidalar asosan gipotezadir, ammo bu gipoteza sezaryen bilan kasallangan bemorlarni o'rganishda ba'zi tasdiqlarni oldi. Ikkinchisi sezaryen bilan tug'ilgan bolaning 3 va 4 matritsalardan o'tmasligiga olib keladi. Bu shuni anglatadiki, bu matritsalar keyingi hayotda o'zini namoyon qila olmaydi.