Oziq-ovqat mahsulotlarininig asosiy tarkibiy qismlarining energiya qiymati

Oziq-ovqat mahsulotlarininig asosiy tarkibiy qismlarining energiya qiymati

№	Озиқ-овқат махсулотларини таркибий қисми	Энергетик қиймати Кж/г	Энергетик қиймати Ккал/г
1	Ёғлар	39	9,3
2	Алкаголлар	26	7,1
3	Оқсиллар	17	4,1
4	Углеводлар	17	4,1
5	Карбон кислоталари (Лимон кислота ва бошқалар)	9	2,2
6	Кўп атомли спиртлар (глицерин ва бошқалар)	10	2,4

Ishda kaloriya iste'moli aqliy va jismoniy yukga bog'liq. O'rtacha 8 soatlik ish kuni uchun ofis xodimlari taxminan 550 kkal, xizmat ko'rsatish va ta'lim xodimlari - 1050 kkalgacha sarflaydi. Kaloriyalarning ko'p qismi jismoniy ishlaydiganlar tomonidan yoqiladi (yuk ko'taruvchilar, sportchilar va boshqalar) - taxminan 2000 kkal.

1 kilokalloriya 4,184 kdJ energiya beradi.
1 ta odam o’rtacha tezlikda 1 soatiga 5 km bilan harakat qilganda 250-300 kkal energiya sarflaydi.
Bu minutiga 0,7-0,8 kkal energiya sarflaydi.
Tajriba shuni ko'rsatdiki, ertalab tana kechqurunga qaraganda kamroq faol bo'lgan, tushdan keyin esa dam olish paytida tana yarim tunga qaraganda 10 % ko'proq kaloriyalarni yoqadi. Kunning yarmida odam qo'shimcha harakat qilmasdan taxminan 130 kaloriya sarflaydi.
Oziq-ovqatning ozuqaviy qiymatining pasayishiga ko'p sabablar mavjud. Ularning aksariyati xom ashyo tarkibidagi makroelementlar va ayniqsa mikroelementlar miqdorining kamayishi (masalan, mol va parranda go'shtida temir va B vitaminlari miqdori so'nggi 30 yil ichida 30-70% ga kamaydi), agressiv. etishtirish va ishlab chiqarish texnologiyasida qo'llaniladigan usullar (pestitsidlar, o'sish stimulyatorlari / hayvonlarning vaznini oshirish uchun gormonal terapiya, antibiotiklar va boshqalar)[6], shuningdek mahsulotlar uchun odatiy bo'lmagan biologik vositalar (bakteriyalar, mikromitsetalar, protozoalar, ularning metabolitlari) bilan ifloslanish va boshqalar), kimyoviy (ksenobiotiklar) yoki radioaktiv birikmalar (radionuklidlar).
Inson yurganda 1 minutda 0,7-0,8 kkal energiya sarflaydi.

Uglevodlar organik birikmalarning juda keng sinfidir, ular orasida juda xilma-xil xususiyatlarga ega moddalar mavjud. Bu uglevodlarning tirik organizmlarda turli funktsiyalarni bajarishiga imkon beradi. Bu sinfning birikmalari o'simliklarning quruq massasining taxminan 80% ni va hayvonlar massasining 2-3% ni tashkil qiladi [2]. Hayvon organizmlari noorganik moddalardan uglevodlarni mustaqil ravishda sintez qila olmaydi. Ular ularni o'simliklardan oziq-ovqat bilan olishadi va oksidlanish jarayonida olingan energiyaning asosiy manbai sifatida foydalanadilar. Shunday qilib, odamlar va hayvonlarning kundalik ratsionida uglevodlar ustunlik qiladi. O'txo'rlar kraxmal, tola, saxaroza oladi. Yirtqich hayvonlar glikogenni go'shtdan oladi. Odamlar uchun oziq-ovqatdan uglevodlarning asosiy manbalari: non, kartoshka, makaron, don, shirinliklar. Aniq uglevod shakardir. Asal, kelib chiqishiga qarab, 70-80% glyukoza va fruktozadan iborat.