O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazrligi

Amper kuchi. Parallel toklarning o’zaro ta’siri. Magnit maydonni xarakatdagi zaryadga tasiri

• Mavzu:

Amper qonuni – bir-biridan muayyan masofada joylashgan oʻtkazgichlarning kichik bir qismidan oqayotgan ikki tokning oʻzaro mexanik ta’siri haqidagi qonun. Amper qonunidan shunday xulosa chiqadi: bir tomonga oqayotgan tok-li parallel oʻtkazgichlar oʻzaro tortisha-di, qarama-qarshi tomonga oqayotgan tok-li oʻtkazgichlar oʻzaro itarishadi. Amper sharafiga shunday atalgan. Magnit maydonining tokli kichik bir oʻtkazgichga koʻrsatadigan ta’sir kuchini ifodalovchi qonun ham Amper qonuni deb ataladi.

• Amper qonuni – bir-biridan muayyan masofada joylashgan oʻtkazgichlarning kichik bir qismidan oqayotgan ikki tokning oʻzaro mexanik ta’siri haqidagi qonun. Amper qonunidan shunday xulosa chiqadi: bir tomonga oqayotgan tok-li parallel oʻtkazgichlar oʻzaro tortisha-di, qarama-qarshi tomonga oqayotgan tok-li oʻtkazgichlar oʻzaro itarishadi. Amper sharafiga shunday atalgan. Magnit maydonining tokli kichik bir oʻtkazgichga koʻrsatadigan ta’sir kuchini ifodalovchi qonun ham Amper qonuni deb ataladi.

Amper kuchi

Amper kuchi

Magnit maydondagi oqim o'tkazuvchi o'tkazgichga teng kuch ta'sir qiladi

F = I L B sina

I - o'tkazgichdagi oqim;

B - magnit maydon induksiya vektorining moduli;

L - magnit maydondagi o'tkazgichning uzunligi;

a - magnit maydon vektori va o'tkazgichdagi oqim yo'nalishi orasidagi burchak.

Magnit maydonda toki bo'lgan o'tkazgichga ta'sir qiluvchi kuchga Amper kuchi deyiladi.

Maksimal amper kuchi:

Bu a = 900 ga to'g'ri keladi.

Amper kuchining yo'nalishi chap qo'l qoidasiga ko'ra aniqlanadi: agar chap qo'l magnit induksiya vektorining B perpendikulyar komponenti kaftga kirsa va to'rtta cho'zilgan barmoq oqim yo'nalishiga yo'naltirilgan bo'lsa, u holda 90 daraja egilgan bosh barmog'i oqim bilan segment o'tkazgichga ta'sir qiluvchi kuchning yo'nalishini, ya'ni Amper kuchini ko'rsatadi.