O’zbekiston raspublikasi Alfraganus unversiteti Raqamli texnologiyalar fakulteti Dasturiy injinering yo’nalishi

O’zbekiston raspublikasi Alfraganus unversiteti Raqamli texnologiyalar fakulteti Dasturiy injinering yo’nalishi

Kompyuterni tashkil etish fanidan Amaliy ish

Bajardi Qushboyev.A

Tekshirdi Xalilov.S

Kiritish-chiqarish tizimlarining tashkil etilishi
Kiritish-chiqarishning asosiy tizimi. Shaxsiy kompyuterning ona platadagi DXQ (doimiy xotira qurilmasi) yoki QDDXQ (qayta dasturlanadigan doimiy xotira qurilmasi) mikrosxemasiga yozilgan dastur BIOS dir. BIOS kompyuterning operatsion tizimdan kelayotgan kirish-chiqish, qurilmalarni boshqarish so‘rovlariga xizmat ko‘rsatadi. Shuningdek, kompyuter yoqilganda uskunalarni boshlang‘ich tekshirish (POST tartiboti), MBRni yuklash va operatsion tizimga boshqaruvni uzatish ham BIOS vazifasiga kiradi, BIOSda shaxsiy kompyuterning ona plata konfiguratsiyasining asosiy ko‘rsatkichlarini qo‘lda sozlash uchun interaktiv nimdasturi ham mavjud.
POST-Power-On Self-Test Yoqilgandan so‘ng o‘z-o‘zini testlash. Ona plataning BIOS dasturi vazifalaridan biri bo‘lib, u kompyuter tarkibiy qismlarini(apparat ta’minotini) ketma-ket testlab chiqadi.
MBR Master Boot Record – Bosh yuklovchi yozuv. Qattiq disk yoki boshqa axborotni saqlash qurilmasidagi mantiqiy disklarga (bo‘limlarga) bo‘linadigan birinchi fizik sektor. MBR bo‘limlar jadvalini (partition table) va bajarilayotgan kodning katta bo‘lmagan bo‘lagini o‘z ichiga oladi. MBRning maqsadi – operatsion tizimni yuklash emas, shunchaki qattiq diskning qaysi bo‘limidan Otni yuklash kerakligini tanlash. MBR bosqichida faqat disk bo‘limi tanlanadi.
Kiritish va chiqarish tizimi – tashqi qurilmalar bilan ma’lumotlarni kiritish va chiqarish masalasini ta’minlaydi
Kiritish va chiqarish tizimi – tashqi qurilmalar bilan ma’lumotlarni kiritish va chiqarish masalasini ta’minlaydi
Fayl tizimi – fayl va kataloglar bilan ishlash uchun keng xizmat (servis) imkoniyatlarini beradi
Operatsion tizim klassifikatsiyasi
Zamonaviy universal operatsion tizim birinchidan fayl tizimlarini ishlata oladigan va foydalanadigan ko`p foydalanuvchili va ko`p vazifali xarakteristika deb aytishimiz mumkin
Operatsion tizimning tarkibida asosiy 3 komponent guruhi mavjud:
-Yadrosi (rejalashtiruvchi tizim, qurilma drayverlari, qurilmalarni boshqaradigan xizmatlar, tarmoq tizimlari)
-Tizim kutubxonalari (drayverlar bilan birga keladigan vazifali lug`at)
-Platalar bilan obolochkasi (tashqi ko`rinish) -Platalar bilan obolochkasi (tashqi ko`rinish)