Ommabop ixtirolar

OMMABOP IXTIROLAR

1. 
   Qog’oz
   
2. 
   Kompas
   
3. 
   Skripka
   
4. 
   Komputer
   
5. 
   Lampochka
   
6. 
   Kubik-rubik
   
7. 
   Soat
   
8. 
   Telefon
   
9. 
   Kino
   
10. 
    Dvigatel
    

1. 
   Qog’oz. Miloddan avvalgi I asrda qadimgi xitoyda Say Lun ixtiro qilgan. Xitoyliklar qog'ozni qanday yasashni sir tutishdi. O'lim jazosi uning oshkor qilinishiga asos bo’ldi. Shunga qaramay, sir oshkor bo'ldi. Bir marta arablar Xitoy armiyasini mag'lubiyatga uchratib, asirlarni qo'lga olishadi. Ular qo'lga olingan xitoylardan qog'oz tayyorlash usulini sinab ko'rishadi. Xitoy usuliga ko'ra, qog'oz
   VI asrda Koreyada, VII-asrda Yaponiyada tayyorlana boshlagan. Yapon qog'ozi sifati bo'yicha Xitoydan ustun keldi, yaponiyaliklar 300 ga yaqin turli xil qog'ozlarni ishlab chiqardilar.

   Qog'oz asta-sekin dunyo bo'ylab bir mamlakatdan boshqa mamlakatga tarqaldi: VIII-asrda u Bag'dodda, XIII-asrda – Venetsiyada paydo bo’ldi. Qog'oz XVI asrda Yevropani zabt etdi. XVIII asrda Pyotr I qog'oz ishlab chiqarishga katta hissa qo'shdi: uning farmoni bilan bir nechta qog'oz fabrikalari qurildi. Shu bilan qog’oz dunyo yuzini ko’rdi. Hozirgi kunda u hamma sohada ishlatiladi.

   
   
2. 
   Kompas. Kompasni Xitoyliklar juda qadimda ixtiro qilishgan. Milodgacha bo�lgan III-asrda Xitoylik faylasuf Hen Fey-Szi uni yasagan. Bu ko�rinishdagi Xitoy kompaslarini XII-asrda arablar o�zlashtirishdi. XIII-asrda �harakatlanuvchi igna� yevropaliklarga tanishtirildi. Birinchi bo�lib uni arablardan italyan dengizchilari o�zlashtirishdi. Ular orqali kompas ispanlar, portugallar va fransuzlarga, keyinroq esa ingliz va nemislarga tarqaldi
   
3. 
   
4. 
   1943-1945 yillarda birinchi bo'lib AQSHdagi Pensilvaniya universitetida Mouchli va Ekkert 70 tonnaga yaqin og'irlikdagi, 150 kvadrat metrli xonani egallaydigan va 18 mingta elektron lampaga ega bo'lgan ulkan elektron hisoblash mashinasi - "ENIAC" yaratildi. U elektron hisoblash mashinalari davrini boshlab berdi.
   

5.1879-yilda esa ixtirochi Tomas Edison (1847–1931) ham hozirda biz ishlatadigan, xo‘jalik buyumiga yaqinroq bo‘lgan lampochkani ixtiro qildi. Biroq uning ixtirosida Svanning tajribalari asos bo‘lib, Tomas uni yanada takomillashtirdi.
Natijada u 1880-yildan boshlab donasi 2,5 dollar bo‘lgan lampochkalarning dastlabki ko‘rinishini ishlab chiqarib, aholiga sota boshladi.
Oradan biroz vaqt o‘tgach, Jozef Svan bilan Tomas Edison o‘z mablag‘ hamda bilimlarini birlashtirishga qaror qilishdi va «Edison end Svan Yunayted Elektrik Layt kompani» tashkilotiga asos solindi.

5.