Mini vatanim siz uyladigandik joy emas afg`oniston

MINI VATANIM SIZ UYLADIGANDIK JOY EMAS
AFG`ONISTON



Afg`oniston Rispuplikasi islomi rispuoplika bo`lib Gigrafiyi nazaridan turgan joyiga ko`ra o`rta Osyoning Janubbida turgan Shamoldan O`zbekiston,Tojekiston va Turkmaniston va G`arb tomonidan Iron va Sharq tomondan Pokiston bilan chigaradosh va Afg`oniston yurti bir tog`li yurt bo`lib uning kattaligi 652864k,m va kattalik jehatdan 41- yurt dunyo buyicha ,va Afg`onitonning 34 viloyati bor ki Kobul viloyati Afg`onistonning Poytaxti dir. Ki uning viloyatlari Kobul, Balx, Jauvzijon, Saripul, Foryob, Taxor, Qunduz, Bomiyon. Panshir, Kopiso, Maydonvardak, G`azni, Parvon, Ningarhor , Qandahor, Paktiko, Badaxshon, Hirot, Lag`mon, Bag`lon, Samangon, Hilmand, Kunar, Faro, Nimruz, G`o`r, Bodg`iz, Paktiyo, Lugar, Zobil, O`ruzgon, Doykundiy, Nuriston,
va dunoning 7ajoyib joylaridan biri Afg`nistonda u budayilarni haykali ki Bomiyon viloyatida va Afg`onistonning davlat tili 1- Dari, 2- Pushtu, 3- o`zbek tillari. Va pulning ismi Afg`oni, va muboil kudi 93 dir .Afg`onistonda 99% musilmon (suni mazhab) va (shiya mazhab) Hindilar va Yahudiylar ki o`rush vaqatlarda kelib qolganlar va turli millat lar po`shtun, Tojik, O`zbek, Hazora, Aymoq, Turkman, Baluch, Pashaiy, Nuristoniy, Go`jar, Arab, Q`ezilbosh, Pomeriy, QerQiz va Sodotlar berga yashaydilar.
(Nuriston viloyati )


(Kobul viloyati) ( Dunyoni 7ta ajoiyblaridan(Af)
Afg`oniston ko`p tarixi joylarga, va eyr boyliklarga ega bulib ki bu tarixi joylari maqbalar, qalalar, Qasirlar, masjidlar, menorlar, xonoqolar madrasalar ki jumladan, Balx viloyatida Hzrat Ali (kramualloh vajhu)ki islomning 4- xalifasi va Hazrat Muhammad (salliyallohu vasalam)ning kiyovlari maqbarasi va Hazrat Maulono Jaloliddin Muhmmad Balxi ning otasini madrasasi (Sultonulo`lamo madrasasi), va Hirot viloyatida Hzrati Ali Shir Navoiyning maqbarasi, Sulton Husayn Mirzo Boyqaro, Gauhar Shod Begim , Mauvlono Nuriddin Abdulrahmon Jomiy va Xoja Abdulloh Ansoriy maqbqralari va Hazrat Navoiy yaratgan Hauzlar , Hamomlar, masjidlar namunalari va gunbazlar bor Kobulda Boburning Bog`iy va maqbarasi ,Hzrati Merzo Abdulqodir Bidelning maqbarasi bor, Qandahorda Chehil zina (Bobur tomonidan tuzatilgan qirq zina bir tog` o`stida) , Bomiyonda Budavilardan qolgan Haykallar va G`ulg`ula shahri (bu shahar islom hukumatni poytaxti bulgan ki to 7- hejri qarin ga cha) Samangonda Taxti Rustam ( bu taxat 3500 yilik tarixi bor Budavilardan qolgan ki 85metir) G`o`rda menor Jom (ki bu menor Hindustonni Dehli naw daki Qutb menori dan keyinki katta menor dunyo bo`iycha hisoblanadi).va hokazo.
(Taxat Rustam ) ( Chehil zenz ) ( Bobur Bog`iy )

(Budavilarni haykali) ( Jom menoriy)

(Hazrt Alining maqbarasi) ( Hzrat Ali Sher Navoiyning maqbarasi)

Shunday ki yuqoriga aytib o`tik Afg`onistonda eyr boyliklar ham bor ki bu yurt tog`li bo`lganligi uchun eyr boyliklari ko`p ; qademiy va qimatli toshlar ki bularni 3’800 melun yilik qidamati bor shu jumladan Lojavard , Yoqut, Aqiq, Zamarut, Kumush, Marmar toshlar ki bular ko`proq Badaxshon Panshar viloyatlarida, Oltin G`azni, Taxor, Qandhorda Tuz madani Foryob, Taxor, Hirot viloyatlarida , Naft (benzin) gaz Jauvzijon Saripul, Balx viloyatlarda va Balx viloyatida Borut, gugirt ham bor, Tolak ( bur) mavodi Ningarhorda Kumer G`azni da Mes madani Lugarda Temir madani ham bor, va hokazo boshqa madanlar. Afg`oniston gazi ko`plik jihatdan jahon bo`icha 15- o`rinda turadi.

Va bulardan tashqari Afg`onistonda bilim sohasi ham ravojlangan , ki bilim bir yurtni tahdobi dir o` yurtiki ko`p aholisi bilimli bulsa shu yurt tiz orada ravojlanib va duyoga tanilib , survati ko`paib va qudratga ega buladi elim o`zi bir qadirli narsa. Afg`oniston oldinki daverlarda ham ko`plab olimlarni o`z bag`rida o`stirgan ki dunyo buicha shuhrat qozonganlar ki jumladan Alisher Navoiy, Bobo Rhrm Mashrab, Abdulrahmon Jomiy. Robiya Balxiy, Ibni Seno va hokazo va hozirgi zamonda ham, Afg`onIstonda 16meng maktab 8’5 milun talaba 170 meng o`quvtichi bor deb aytilgan ki talabalar Afg`onistonda 12 yil maktab o`qiydilar, davlati maktablardan tashqari shaxsiy maktablar , bog`chalar , o`quv markazlari, dini madrasalar, kolijlar, o`quvtichi tarbiyalash masisasilari va 165 ta unevirsitilar ham bor ki 39 ta si davlati 126 ta si shaxsiy unevirsitilar bor.

(maktablar)

(Unevirsititi)

Rasonalar bir yurtni taraqiyotiga, olg`a borishiga sabab bulib va dunyoga tanishteradi uning dunyoga qanaqa tanilishi yaxsh _ yomon mi shu rasonalar orqali va xalqi oz yurtiga va boshqa yurtlarga bulib turga voqiyalardan eng muhim xabarlardan bo xabar bulib va boshqa yurtlarni tili urf odatlari va yashash tazlari bilan tanishib chiqadi va bulardan tashqari rasonolar xalq uchun bir ham buladi , Va har yurtni o`z ni rasonalari bulib o`z yurti uchun xizmat qiadilar va Afg`onistonda ham 75 ta tilvizun kanalli va 175 ta radiyu faol ish olib bormoqda. Ki birinchi radyu Amonulloh Xon davrida 1926 yilda Kobul viloyatida Kobul radyusi nomi bilan ishga boshladi , va mashhur tilvizun kanallari tilvizun mili Afg`oniston ( Af, mili kanal), Tullu, Limar, Xurshid va boshqalar. Va

Afg`onistonda supurt sohasida ham yaxshi o`zgarishlar bulgan ko`plab yutuqlarga va medollarga eyrishganlar va ancha qahramonlarga ega

Va Afg`onistonda qul sanati va kinu tuzatish arsalarga ham ravojlanishlar bor ki Afg`onistoni gilami duyo bucha ancha marta birinchi o`rinni olgan ki Afg`onistoni sanatalari gilam tuqish, charim tekish, najorlik, naqoshlik, mujassima tuzatish, mimorlik, gulduzlik, va hokazo , va 17 ta kinu kurish saluni bor Afg`onistonda va Afg`oniston kinulari katta jashinvora larda numoishga quilgan. Va axirda xudovandan xohlayman vatannem tenchib bulardan ham ko`proq yutuqlarga eyrishsin.

TAYORLOVCHI NOJIYA XOLIQYOR
O`zbek til va adabiyot fkultitni talabasi