Maxsus effektlarning turlari

MAXSUS EFFEKTLARNING TURLARI.

Maxsus effektlar o‘zining turlari bo‘yicha asosiy to‘rt guruhga bo‘linadi:

1) Mexanik effektlar (qo’g’irchoqlar, turli xil mexanik mulyaj2 lar va boshqa barcha mexanik qurilmalar, tasvirga olish maydonchasidagi (animatronikslar3));

2) Optik (bu qismga kamera yordamida yaratiladigan effektlar, masalan: naplvlar4 , ikki karra yoki ko’p marta ekspozisiyalash5 usullari, turli maskalar va xokazolar kiradi.);

3) Grim (pardoz) – (tasvirga olish maydonchasida xayoliy (fantastik) qahramonning tashqi ko’rinishi, kiyimlari ustida ish olib borish, turli xildagi lateks niqoblar yaratishni o’z ichiga oladi;

4) Raqamli (kompyuter) maxsus effektlar – kompyuter yordamida amalga oshiriladigan maxsus effektlar. Ular o’zida nisbatan ancha keng bo’lgan imkoniyatlarni qamrab olib, sun'iy yomg’ir, shamol yaratishdan tortib to qahramonlarning uch o’lchamli modellarini yaratishgacha bo’lgan jarayonlarni o’z ichiga oladi). Bundan tashqari, maxsus ovoz va shovqin effektlari (Sound FX) ham mavjud. Ular ham tasvirlarga nisbatan haqqoniylik xissini kuchaytirib o’ziga xos illyuziya uyg’otish yo’lida eng asosiy vositalardan biri hisoblanadi. Aksariyat hollarda kino yaratish jarayonida sanab o’tilgan maxsus effektlar turlarining barcha xillaridan turli nisbatda foydalaniladi. Ushbu fanda ko’proq kompyuter maxsus effektlari ko’rib chiqiladi. Biroq bu ishning mohiyatini ochib berishda foydalanilgan filmlarda maxsus effektlarning boshqa turlari ham foydalanilmagan degani emas.


2 Mulyaj (fr.) – narsalarning mum quyib yasalgan o'z kattaligidagi nusxasi yoki qolipi.
3 Animatroniks – harakatlanuvchi qo'g'irchoqlar, mulyajlar va boshqa harakatlanuvchi texnik vositalaр.

4 Napliv (rus.) – ohista (asta-sekin) almashinuv (ekranda bir manzaraning ikkinchi manzara bilan sekin-asta almashinuvi).

5 Ekspozitsiya (fr.) – bu erda yorug'lik ta'sirchan material, ya'ni plyonkada yorug'lik ta'sirida tasvir hosil qilish ma'nosida ishlatilgan.