Mavzu yuzasidan glossariy: Kviritlar mulki

Mavzu yuzasidan glossariy:
Kviritlar mulki- quldorlar, zodagonlar, yuqori tabaqa vakillari mulki qo'shilib ketmagan edi. Bu mulkiy munosabatda qatnashish faqat Rim fuqarolariga taalluqli bo'lib, ular fuqarolik-huquqiy munosabatlarida qatnasha olish huquqiga ega bo'lgan hamda shu munosabatda qatnashuvchi ob'yektning o'zi, ya'ni ashyo ham fuqarolik oborotidan chiqarilmagan, yoki oborotda qatnashish imkoniga ega bo'lgan holatda bo'lishligi taqozo etilgan.
Provinsial mulk- Provinsial mulkka ega bo'lgan shaxslar (Ispaniya, Osiyo davlatlarida) senatorlar, chavandozlar, ya'ni Rim xalqining yuqori tabaqalari bu yerlarni o'zlashtirib, possessor huquqiga ega bo'lib olardilar, ularni yerni egallovchilar deb atashgan, shundan kelib chiqib ularning vakolatlari mulkdor vakolatidan ya'ni mulk huquqining egaligidan hech farq qilmagan.
ius utendi - ashyodan foydalanish huquqi, (yus utendi);
ius fruendi - ashyoning foydali xususiyatlarini, hosil va daromadlarini olish, (yus pruyendi);
ius abutendi - ashyoni tasarruf qilish huquqi, (yus abutendi) kabi asosiy elementlardan tashkil topgan.
ius possidenti - ashyoni egallash huquqi, (yus possidendi);
ius vindicandi - ashyoni qonunsiz egallab turgan shaxsdan mulkni qaytarib olishlik huquqi, (yus vindikandi).
Vindikasion da'vo- mulk egasining roziligisiz boshqa shaxslar tomonidan noqonuniy asosda mulkni, ashyoni egallab olishlik deb tushunilgan.
Negator da'vo (actio negatoria aksiya negasoriya) -mulk huquqining sub'yekti o'z mulkidan foydalanishni o'z istagi, xohishi va hukmronligi bo'yicha foydalana olish imkoniyatidan mahrum bo'lish yoki uning chegaralanishiga aytiladi.
Progibitor da'vo -negator da'vo bilan birgalikda vujudga kelib, «ta'qiqlash» degan ma'noni bildirib, o'z mulkining mustaqilligini ta'minlashda, o'zining «ta'qiqlash», «ruxsat bermaslik», «man etishlik» huquqlarini, faqat o'zining yoki o'zi tomonidan amalga oshirishligini talab etadigan, boshqa shaxslarning bunga aralashishga yo'l qo'ymasligidan iborat bo'lgan huquqiy munosabatlardir.