Mavzu: Temirbeton konstruktsiyalari uchun po`lat armaturalar (4-ma`ruza ) reja: 1

---

““Temirbeton va tosh konstruktsiyalari” fanidan MA`RUZA MATNI 
1
Mavzu:Temirbeton konstruktsiyalari uchun po`lat armaturalar
(4-ma`ruza
) 
REJA: 
1. 
Temirbeton konstruktsiyalari uchun armaturalar, ularning tur va xillari, tayyorlanish 
texnologiyalari haqida ma`lumotlar.

2. 
Po`lat armaturalarning mexanik xossalari va ularning sinflari. Armatura buyumlari. 
Ularni payvandlash va tutashtirish.
 
3. 
Sintetik armaturalarning mexanik xossalari va ularning turlari.
 
Tayanch so`z va iboralar:
armatura, po`lat armatura, stekloplastik armatura, kompozit armatura
 
1. Temirbeton konstruktsiyalari uchun armaturalar, ularning tur va xillari, 
tayyorlanish texnologiyalari haqida ma`lumotlar. 
Armaturani temirbeton konstruktsiyalarida betonda hosil bo`ladigan cho`ziluvchi 
kuchlanishlarni qabul qilishi, zaruratda siqilgan betonni kuchaytirish uchun ishlatiladi. Temirbeton 
konstruktsiyalarni ishchi, konstruktiv va montaj armaturalar sifatida metall va shishaplastik 
armaturalar bilan qurilmalanadi. 
SHunga ko`ra
 armatura quyidagicha tasniflanadi:
1) funktsional tayinlanishiga ko`ra 
(18-rasm)
: 
- ishchi armatura (hisob asosida qo`yiladi); 
- konstruktiv armatura (konstruktiv va montaj ishlarini bajarish mulohazalariga ko`ra qo`yiladi
).
18-rasm. Armaturalar bajaradigan vazifasiga oid chizma:
 
1-bo`ylama armatura; 2-ko`chan (ko`ndalang) 
armatura; 3-bukilgan (qiyalangan) armatura; 4-montaj armatura; 5-montaj ilgagi; 6-qo`yilma (zakladnoy) 
detal’; 7-to`sin; 8-ustun. 
 
2) tayyorlanish uslubiga ko`ra: 
- issiq holda tortib tayyorlangan (sterjenlar); 
- sovuq holda tortib tayyorlangan (simlar). 
3) ε-σ diagrammasiga ko`ra 
(19-rasm)
: 
- oqish maydonchasiga ega bo`lgan (yumshoq po`latdan); 
- oqish maydonchasiga ega bo`lmagan (qattiq po`latdan); 
19-rasm. Armaturaning 
ε-σ
diagrammasi. 

---

““Temirbeton va tosh konstruktsiyalari” fanidan MA`RUZA MATNI 
2
 
4) sirtining ko`rinishiga ko`ra 
(20-rasm)
: 
- silliq; 
- davriy profilli; 
20-rasm. Armatura profillar (sirt) ining ko`rinishi: a – silliq (A-I, B-I, B-II sinflar); b – qovurg’asi 
“vintsimon” bo`lgan davriy profil (A-II sinf); v – qovurg’asi “archasimon” bo`lgan davriy profil (A-
III…A-VII sinflari); g – botiqliklari bo`lgan davriy profil (Vr-I, Vr-II sinflar); g – markalovchi prokat 
belgisi. 
5) armaturaning maxsus turlari: 
- bikir armatura (metall prokat); 
- profnastil; 
- nometall (shishaplastik) armatura; 
- fibra.