Mavzu: Sikl. Isitish va sovutish mashinalari. Karno sikli Reja: 3

Mavzu:Sikl. Isitish va sovutish mashinalari.Karno sikli Reja: 1. Toʻlqinlar 2. 3.

Karno sikli — navbatma-navbat oʻzaro almashinib turuvchi ikki izotermik jarayon va ikki adiabatik jarayondan iborat kaytar aylanma issiqlik jarayoni. Uni birinchi boʻlib NL.S.Karno oʻrgangan (1824). Rasmda K.s. koordinatalari r (bosim) va V (hajm) da koʻrsatilgan. K. s.da ish jismi temperatura G, li issiq jism bilan taʼsirlashib, Qt issiklikni oladi (bunda bugʻ kengayadi va ish bajaradi, izoterma 1—2). Soʻngra ish jismi adiabatik kengayib, temperatura T2 gacha soviydi (adiabata, 2—3). Shu temperatura T2 da ish jismi izotermik siqiladi va u Q2 issiqlikni sovitkichga beradi (izoterma, 3—4). Nihoyat, ish jismi Tt temperaturali boshlangʻich holatga qaytadi (adiabata, 4—1). Bunday jarayonda ish jismi bajargan foydali ish pV tekislikda izoterma va adiabata chiziqlar bilan chegaralangan yuzaga teng . Issiklik mashinasining f.i.k. quyidagicha aniqlanadi:Q[-Q2 AK. s.ning f. i. k. faqat isitkich bilan sovitkichning temperaturasiga bogʻliq boʻlib ish bajaruvchi jismning xossalariga bogʻliq emas. K. s.ni taxlil qilib, quyidagi muhim xulosalarga kelish mumkin: a) aynan bir xil sharoitlarda, yaʼni isitkich va sovitkichlarning temperaturalari bir xil boʻlganda barcha qaytuvchan mashinalarning f. i. k. bir xil boʻladi; b) qaytmas mashinaning f. i. k. ish sharoiti oʻxshash boʻlgan qaytuvchan mashinaning f. i. k.dan hamisha kichik boʻladi. K. s. termodinamika va teplotexnikaning rivojlanishida muhim rol oʻynaydi.