Mavzu: Razryadli saralash Saralash

Mavzu: Razryadli saralash
Saralash– bu massiv elementlarin biror qonuniyat (o‟sish,kamayish, oxirgi

raqami,bo‟luvchilar,juftlari toqlari …)ga asoslangan holda tartiblashga aytiladi.

Umumanolgandasaralashningmaqsadiberilganob‟ektlarto„plamini

aniqbirtartibdaguruxlabchiqishjarayonitushuniladi.

Saralashningmaqsadikeyinchalik,

saralashganto„plamniqidirilayotganelementinitopishdaniborat. Bu qariyib

universal, fundamental jarayon. Biz bu jarayon bilan har kuni uchrashamiz –

telefon daftaridagi saralash, kitoblar sarlavhasida, kutubxonalarda, lug„atlarda,

pochtada savdoda va x.k.

Xar qanday saralash bu dastur demakdir va saralash presedurasining

tavsivlarining baxosi dastur qanchalik yaxshi tuzilganiga bog‟liq bo‟ladi.Ikkita

turli usillarning ish unimidagi farq “ yaxshi ” va “ yoman ” dasturlashtirilgan

aynan bitta usil o‟rtasidagilarga nisbatan bir necha kam bo‟lishi mumkin. Saralash presedurasi uchun sarflanadigan xaqiqiy mashina vaqti massivlardan

ko‟rib chiqish, qiyoslash va sikllarni tashkil etish, ma‟lumotlarni boshqa joyga

ko‟chirish kichik dasturlari, kichik dasturlarning aloqasi uchun bog‟liq bo‟ladi.

Bugun biz siz bilan massiv elementlarini saralashni ko‟rib

chiqamiz.Saralashningjudako„pusullarimavjud. Ular turli to„plamlar uchun

turlicha bo„lishi mumkin.

Massivni saralash uchun ishlatiladigan usul unga berilgan xotirani ixcham holda

ishlatish lozim.Boshqacha qilib aytganda,saralanayotgan massiv xuddi shu

massivni o„zida amalga oshirilishi lozim.

Saralashusullarikammashinavaqtinitalabqilishilozim.

Engyaxshitezalgoritmlartartibidagisaralashlarnitalabetadi.

Buerdaikkitasaralashnifarqlashlozim.

Ichki va tashqi saralash.

Ichki saralash deganda, massivlarni saralashni,

Tashqi saralash deganda esa, fayl elementlarini

saralashni tushunamiz.

Algoritmning asosiy xossalaridan biri unga qo„llanish sferasi(sohasi) bilan

bog„liq.

Asosanikkitatursaralashimavjud:

• Ichkisaralash. Boshqachaqilibaytganda, bunday

saralashmassivlardasaralashniamalgaoshiradi. Bunda keltirilag n ketma – ketli

koperativ xotirada joylashda va bunda ixtiyoriy yacheykaga ruxsatlikirish

mavjud. Asosan bu erda o„z joyida saralash amalga oshiriladi.

• Tashqisaralash. Buerdafayllarustidasaralash

amalgaoshiriladi. Albatta, bunday saralashda vaqt ko„p ketadi, lekin, o„lcham

jixattan katta ketma-ketliklarni saralash mumkin.

Faraz qilaylik, bizga

n*logn

1 2 , , ..., n a a aelementlar berilgan bo„lsin, u holda massivnisaralashdeganda,

unielementlarinio„rinlarigaalmashtirishtushuniladi.

Bu erda, quyidagi tartiblashtirilgan funksiyabajariladi.