Mavzu: Pul tizimining rivojlanishi va elementlari

Mavzu: Pul tizimining rivojlanishi va elementlari.

Reja:

• 1.Pul tizimi va uning turlari.
• 2. Pul tizimining asosiy elementlari.
• 3. O'zbekiston pul tizimining tashkil topishi va rivojlanishi.
• 4. O'zbekistonda pul tizimining elementlari.

Pul tizimi:

• Pul tizimi:
• Pul tizimi - bu mamlakatda tarixan tarkib topgan va milliy qonunchilik bilan tasdiqlangan pul muomalasini tashkil qilish shaklidir Pul tizimi turlari pul qanday shaklda amal qilishiga bog'liq, ya'ni umumiy ekvivalent - tavor sifatida yoki qiymat belgisi sifatida bo'lishiga qarab quyidagicha pul tizimlar mavjud bo'lgan.

Turlari:

• Turlari:
• Birinchi tizimda metall pul bevosita muomalada bo'ladi va pulning barcha funksiyalarini bajaradi, pullar esa metallga almashinishi mumkin;
• Kredit va qog'oz pullar muomalaga kiritilishi bilan qog'oz pullar muomalasi tizimi yuzaga kelgan;
• Mamlakatda umumiy ekvivalent sifatida qabul qilingga metallga va pul muomalasi bazasiga qarab pul tizimi bimetalizm va monometalizm pul tizimlariga bo'linadi.

Bimetalizm - pul tizimida umumiy ekvivalent rolini metall (ko'pincha oltin va kumush) bajargan, bu tizimda ikkala metalldan ham tangalarning erkin muomalaga chiqarilishi va ularning cheksiz almashishiga amal qilingan.

• Bimetalizm - pul tizimida umumiy ekvivalent rolini metall (ko'pincha oltin va kumush) bajargan, bu tizimda ikkala metalldan ham tangalarning erkin muomalaga chiqarilishi va ularning cheksiz almashishiga amal qilingan.
• Bimetalizm 16-17 asrlarda keng tarqalgan bo'lib, g'arbiy Yevropaning qator mamlakatlariga 19 asrda yetib kelgan.

Elementlari:

• Elementlari:
• Zamonaviy pul tizimi quyidagi elementlarni o’z ichiga oladi:
• 1.Pul tizimini tashkil etish tamoyillari;
• 2. pul birligi;
• 3. baholar masshtabi;
• 4. pul ko’rinishlari;
• 5. emissiya tizimi;
• 6. pul muomalasini tartibga solishning usullari;
• 7. mamlakatda pul oborotining tarkibi va uni tashkil etish.

O'zbekiston pul tizimining tashkil topishi va rivojlanishi:

• O'zbekiston pul tizimining tashkil topishi va rivojlanishi:
• Birinchi bosqichi. Pul tizimining birinchi bosqichi 1991-yil sentyabrdan 1993-yil noyabr oyiga qadar bo'lib o'tgan davri o'z ichiga oladi. Ikkinchi bosqich. 1993-yil noyabrdan 1994-yil iyun oyiga to'g'ri keladi. Ushbu davrda, yani 1993-yil 15 noyabrda muomalaga oraliq «so'm - kupon» lar kirtildi. Pul tizimining uchinchi bosqichi 1994-yildan hozirgi kunchagacha o'tgan davri o'z ichiga oladi. O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 122-moddasi va «O'zbekiston Respublikasi Davlat mustaqilligining asoslari to'g'risida»gi qonunning 11-moddasi, shuningdek, O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1993-yil 3- sentyabrdagi 952-XI-sonli qaroriga muvofiq 1994-yi 1- iyuldan boshlab O;zbekiston Respublikasi hududida qonuniy to'lov vositasi bo'lgan milliy valyuta «So'm» muomalaga kirtildi.

E’tiboringiz uchun rahmat!

Tayyorladi: Esanqulov Elyor.

• Tayyorladi: Esanqulov Elyor.
• Tekshirdi: Melikov Otabek.