Мавзу: Халқаро савдонинг ривожланиш назариялари ва моделлари Халқаро савдонинг классик назариялари

Мавзу: Халқаро савдонинг ривожланиш назариялари ва моделлари
2. Халқаро савдонинг классик назариялари
1. ХИМлар тизимида халқаро савдо. Халқаро савдо концепцияси.
REJA:
Халқаро иқтисодий муносабатларнинг анъанавий ва энг ривожланган кўринишларидан бири халқаро савдо ҳисобланади. Жаҳон иқтисодиётида рўй бераётган халқаро иқтисодий муносабатлар умумий ҳажмининг 75-80%и ташқи савдонинг улушига тўғри келади.
Иқтисодчи олим Ж.Сакснинг фикрича “дунёдаги ҳар қандай давлатнинг иқтисодий муваффақияти ташқи савдода кўринади. Ҳозирги кунга қадар ҳеч бир мамлакат жаҳон иқтисодий тизимидан ажралган ҳолда соғлом иқтисодиётни ҳосил қила олгани йўқ”.

Why do nations trade?

Ташқи савдо айланмасини таҳлил қилиш шуни кўрсатадики:
Жаҳонда ишлаб чиқариш 10%га кўпайса
Жаҳон савдоси 16%га ўсмоқда.
Ташқи савдо
бир мамлакатнинг бошқа бир мамлакат билан ҳақ тўланадиган олиб кириши, яъни, импорт ва ҳақ тўланадиган олиб чиқиш, яъни, экспортдан иборат савдоси
Дунёдаги барча мамлакатларнинг ҳақ тўланадиган товар айланмаси йиғиндиси халқаро савдо деб аталади. Халқаро савдо тушунчаси торроқ маънода ҳам ишлатилиши мумкин. Масалан, саноати ривожланган давлатларда товар айланмасининг йиғиндиси, ривожланаётган давлатларда товар айланмасининг йиғиндиси ва х.к

Халқаро савдо бўйича назарияларининг эволюцияси

• “айирбошлаш ҳар бир мамлакат учун фойдали бўлиб, ҳар бир мамлакат бунда мутлоқ устунликка эга бўлишини”

Адам Смит

• “Сиёсий иқтисод ва солиқ солишнинг бошланиши” (1817йил)
• халқаро ихтисослашув мезонларини ажратган

Давид Рикардо

• “Сиёсий иқтисод асослари”(1848йил)
• “халқаро нарх назарияси”

Джон Стюарт Милль

• қарашлар концепциясини нафақат меҳнатга, балки ишлаб чиқаришнинг барча омилларига эътиборни қаратган

Готфрид Хаберлер

• “нархларнинг ишлаб чиқариш омилларига тенглаштириш” назарияси

Эли Хекшер ва Бертиль Олин

• 1948 йил техника асосан бир мукаммал рақобат ва товарларнинг тўла ҳаракатчанлиги мавжуд бўлганда халқаро айирбошлаш ишлаб чиқариш омилларининг давлатлар орасидаги нархини тенглаштиради

П. Самуэльсон ва В. Столпер
ХАЛҚАРО САВДОНИНГ КЛАССИК НАЗАРИЯЛАРИ ҚУЙИДАГИЛАРГА БЎЛИНАДИ: