Mavzu: Davlat talablarining rivojlanish sohalari: nutq muloqot va o'qish yozish Bolalarda yozish va o`qishga bo’lgan qiziqishini uyg’otish

Termiz Davlat Universiteti Maktabgacha Ta'lim Fakulteti Maktabgacha Ta'lim Yo'nalishi Kechki Ta'lim shakli 120-guruh Talabasi Ismatova Sarvinozning Maktabgacha ta'limning meyoriy asoslari fanidan TAQDIMOTI

Mavzu: Davlat talablarining rivojlanish sohalari: nutq muloqot va o'qish yozish

 

 

1. Bolalarda yozish va o`qishga bo’lgan qiziqishini uyg’otish.

2. Bolalarni yozish, o`qish ko’nikmalarini shakllantirish.

3. Мashg’ulotlar jarayonida bolalarni savodga o’rgatish

• Tayanch tushunchalari:
• О‘zlаshtiriish- It Be Masterred
• Tа’sir - Influence
• Muruvvаt - Humanity
• Tаsаvvur - Presentation
• Ijtimoiy - Public
• Siyosiy - Political
• Sаdoqаt - Devotion
• Nаzаriya - Theory
• Аsosiy - Main
• Tаmoyil - Sklonnost'
• Nutq - accent
• Tа’lim - ormation
• Savod - ….………

• BOLALAR HUQUQLARI TO’G’RISIDAGI КОNVENSIYA
• BMT Bosh Assambliyasining 1989 yil 20 noyabirdagi 44/25-qarori bilan qabul qilingan N’yu -York, 1989 yil 20 noyabr 1990 yil 2 - sentabrda 49-moddaga muvofiq kuchga kirgan.
• O’zbekiston mazkur Kоnvensiyaga O’z Respublikasi Yuqori Kengashining 1992 yil 9-dekabirdagi
• N 757-XII Qaroriga muvofiq qo’shildi.
• 1994 yil 29 iyuldan kuchgaа kirdi.

–“Nutq, o‘qish va savodga tayyorgarlik” quyidagi maxsus vazifalardan iborat:

Maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan Davlat talablarining asosiy yo‘nalishlaridan biri nutq, o‘qish va savodga tayyorgarlikdan iboratdir

-nutqning tovush madaniyatini tarbiyalash,

-lug‘atini boyitish,

- мustahkamlash va faollashtirish,

• nutqning grammatik to‘g‘riligini takomillashtirish,

-og‘zaki nutqni shakllantirish,

-ravon nutqni rivojlantirish,

-savodga tayyorlash.

Bolaning til to‘g‘risidagi tasavvurlari va bilimlarga ega (antonim va sinonimlarni topa oladi ),

o‘qish va yozish malakalarini shakllantirishdan iborat.

Bola o‘z ona tilining fonetik gramatik tuzilishini biladi, so‘zlardagi birinchi tovushlarni biladi, bo‘g‘inlab o‘qiydi, alifbeni biladi deb belgilangan.

Bu vazifalarni bajarish uchun tayyorlov guruhida yildavomida jami 72 tamashg‘ulot o‘tkaziladi. Shulardan 36tasi bolalarning og‘zaki nutqini o‘stirish bo‘yicha, 36tasi savodga tayyorlash bo‘yicha bo‘ladi. Mashg‘ulotlarning davomiyligi 25-30 daqiqa.

Maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan Davlat talablarining tayyorlov guruhdagi “ Nutq, o‘qish va savodga tayyorgarlik” yo‘nalishining asosiy vazifalari:

Savodga o’rgatish ikki davrga ajratiladi

“ Nutq, o’qish va Savodga tayyorlash” bo’limi

1- DAVR

ТAYYORGARLIK DAVR

2- DAVR

ASOSIY DAVR (Savodga tayyorlash)

1-Savodga o‘rgatishning tayyorgarlik davri vazifalari sentyabr, oktyabr oylarida rejalashtiriladi.

Bu davrda quyidagi ishlar olib boriladi:

1. Tovushlarni to‘g‘ri talaffuz etish va so‘zning tovush tarkibi haqidagi tasavvurlarini aniqlash va shakllantirish

2. Unli va undosh tovushlar haqida tushuncha berish.

Jarangli va jarangsiz tovushlarni ajratishga o‘rgatish asosida fonematik idrokni va tasavvurni rivojlantirish

3. Oddiy tahlil va sintez qilish ko‘nikmalarini rivojlantirish:

a/ Gapni so‘zlarga bo‘lish, so‘zlarni bo‘g‘inlarga bo‘lish;

b/ ma’lum tovushlarni o‘rnini aniqlash (so‘zning boshida, o‘rtasida va oxirida);

v/ so‘zda tovushlar ketma-ketligini va sonini aniqlash;

g/ tovushlardan bo‘g‘inlar, so‘zlar tuzishga o‘rgatish;

d/ tovushlarni eshitishda farqlashga o‘rgatish;

 

jarangli va jarangsiz undoshlar

B-lab portlovchi jarangli undosh tovush. So’zning oxirida, boshida va o’rtasida keladi.

B…, …B…, …B,

Bog’, …b…., …….b

P-lab portlovchi jarangsiz undosh tovush.

P…, …P…, ….P,

Paxta, …p…, ………p,

kelib-kelip