Mavzu: aksiz solig‘I (2 soat) Reja: 1 Aksiz solig‘ining iqtisodiy mohiyati va byudjet daromadlarida tutgan o‘rni

MAVZU: AKSIZ SOLIG‘I (2 SOAT)
Reja:
1 Aksiz solig‘ining iqtisodiy mohiyati va byudjet daromadlarida tutgan o‘rni.
2 Aksiz solig‘ini to‘lovchilar, soliq ob‘ekti va bazasi.
3 Aksiz solig‘i bo‘yicha imtiyozlar va uning stavkalari.
Tayanch so’z va iboralar: yuridik shaxs, rezident yuridik shaxs, norezident yuridik shaxs, qo’shilgan qiymat, soliq to’lovchilar, tovar, ish, xizmat, soliq ob’ekti, soliq to’lovchilar, soliq sub’ekti, soliq stavkasi, soliq imtiyozlari, import, eksport, soliqni hisoblash tartibi, soliqni to’lash muddatlari


1. Aksiz solig‘ining iqtisodiy mohiyati va budjet daromadlarida tutgan o‘rni. O‘zbekistonda aksiz solig‘i 1992 yilda qo‘shilgan qiymat solig‘i bilan birgalikda oborot solig‘i va sotuvdan olinadigan soliqlar o‘rniga joriy qilingan. Uning qo‘shilgan qiymat solig‘idan farqli tomoni shundaki, u ayrim tovarlar va mahsulotlarni chegaralab olgan va u bajarilgan ish, ko‘rsatilgan xizmatlarga nisbatan qo‘llanilmaydi. Aksiz solig‘i individual xarakterga ega bo‘lib, faqat aksiz osti tovarlarga nisbatan qo‘llaniladi.
Aksiz solig‘i qo‘shilgan qiymat solig‘iga tortiladigan bazada va narxda hisobga olinadigan yuklab jo‘natilgan tovarlar qiymatining bir qismini egri soliq sifatida budjetga undirish shakli hisoblanadi. Aksiz solig‘i Davlat budjeti daromadlarini shakllantirishda salmoqli o‘rin egallaydi, jumladan, davlat budjetining soliqli daromadlari tarkibida 2000 yilda 22,8 foizni, 2001 yilda 26,3 foizni, 2002 yilda 28,8 foizni, 2003 yilda 31,1 foizni tashkil etgani holda 2006 yilgi dalat budjeti daromadlarida uning ulushi 19 foizni, 2018 yilda esa 13,4 foizni, 2019 yilda esa 8,8 foizni tashkil etgan.
6.1-jadval
O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti daromadlari tarkibida aksiz solig‘ining salmog‘i to‘g‘risida ma‘lumot¹