Laboratoriya jumisi uml. Tartiblik diagramasi jumıstıń maqseti

LABORATORIYA JUMISI 8. UML. TARTIBLIK DIAGRAMASI
Jumıstıń maqseti
Sistemanı islep shıǵıwdı súwretlew ushın izbe-izlik diagrammasın qollań. Izbe-izlik sxemaların jaratatuǵın qurallar menen tanısıń.
Teoriyalıq maǵlıwmatlar
Hár qıylı tábiyaat hám maqsetli sistemalardıń ayriqsha qásiyetlerinen biri bul bul sistemalar qáliplestiretuǵın individual elementler ortasındaǵı óz-ara tásir bolıp tabıladı. Sistemalardıń hár qıylı elementleri ajratilmaydi hám sistemanı ápiwayı elementler kompleksinen ajıratıp turatuǵın bir-birlerine málim dárejede tásir kórsetedi.
UML tilinde elementlerdiń óz-ara tásiri olardıń baylanıs salasındaǵı sherikligi, I. E. óz-ara baylanıslı ob'ektler óz-ara maǵlıwmat almaslap atır. Usınıń menen birge, maǵlıwmat pıtken xabarlar formasın aladı.
Xabarda, xabarda maǵlıwmat mazmunına iye bolsa -de, ol qosımsha mulkni alıwshına qaratılǵan tásir kórsetedi. Bul OOPning ulıwma kórinisi menen jaqsı, sistema elementleri ortasında hár qıylı informaciya baylanısları óz-ara tásiri hár qanday túrdegi óz-ara tásirinler olar arasında esabat jiberiw hám qabıllaw ushın qısqartiriladi.
Setlash sxeması - bul waqıt xabarların ápiwayılastırıwdı aytıp otetuǵın óz-ara tásirdiń sxeması.
Rawajlanıw
Starumldagi izbe-izlik diagrammasın jaratıw
Setgremni qosıw ushın Sortıgatorning úlgitoridagi kontaktlar menyusınan paydalanıń.
Izbe-izlik kestesiniń tiykarǵı elementleri
Túrme-ketliklerdiń tiykarǵı elementleri turmıs hám xabarlar bolǵan ob'ektler bolıp tabıladı
(12.1-rasm).

Guruch. 12.1.
Izbe-izlik diapazonı
Setcence CHART tek óz-ara tásirde tikkeley qatnasatuǵın hám basqa ob'ektler menen múmkin bolǵan statikalıq birlespelerge iye bolmaǵan ob'ektler kórsetiw etiledi. Saparlar diagramması ushın waqtıniń waqıtında ob'ektlerdiń óz-ara tásiri dinamikası zárúrli áhmiyetke iye. Bunday halda, izbe-izlik diagramması eki ólshemge iye. Bir zat - shep tárepden vertikal sızıqlar formasında shep tárepten ońǵa, olardıń hár biri óz-ara tásirge tartılǵan bólek ob'ekttiń ómirin sáwlelendiredi.
Diagrammada qaldırilgan ekstremal ob'ekt suwretlengen ob'ektti súwretlew quralı suwretlengen. Birinshisi menen tuwrıdan-tuwrı óz-ara baylanısda bolǵan basqa ob'ekt - bul basqa ob'ekt. Sonday etip, izbe-izlik diagrammaındaǵı barlıq ob'ektler bir-birleri menen baylanıs qılıwda bul ob'ektlerdiń iskerligi dárejesinde belgilengen birpara tártipti qáliplestiredi.
Ekinshi ólshem degi diagramma - bul joqarıdan tómengeshe jaylasqan vertikal waqıt o'qi. Dáslepki moment diagrammanıń joqarı bólegine tuwrı keledi. Usınıń menen birge, ob'ektlerdiń óz-ara tásiri bir ob'ektke basqalarǵa jiberilgen xabarlar arqalı ámelge asıriladı. Xabarlar xabar atı menen gorizontal oqlar formasında suwretlengen jáne onıń payda bolıw waqıtı da qáliplestiredi. Joqarıdaǵı izbe-izlik diagrammasında jaylasqan xabarlar tómende jaylasqan bolǵanlar aldında baslanadı. Bunday halda, waqıt o'qidagi shkalası kórsetilmagan, sebebi izbe-izlik diagramması tek " aldın" tipidagi waqtınsha tártipti tártipke salıwdı tek birlestiradi.
Ob'ekttiń omiri hár bir ob'ekt menen belgilengen vertikal liniya menen suwretlengen. Turmıs sızıǵı ob'ekt sistemada ámeldegi bolǵan waqtın belgilewge xızmet etedi hám sol sebepli barlıq óz-ara munasábetlerde potentsial qatnasıwı múmkin. Eger ob'ekt sistemada turaqlı túrde ámeldegi bolsa, ol jaǵdayda onıń eń joqarı bólegindegi izbe-iz kestede, onıń eń joqarı bóleginde, onıń sistemada óz rolin jırlaw ushın eń tómen shaxslarǵa shekem dawam etiwi kerek. Bunday ob'ektler ushın turmıs sızıǵı onıń vayranshılıq waqtında buz'ladı. Ob'ekttiń ob'ekti aqırında bólek ramzni buzǵan halda, arnawlı belgi isletilingen. Bul ramz astından tómenge, tırnaq sızılǵan sızıq suwretlenbegen, sebebi sistema daǵı sáykes keletuǵın ob'ekt endi emes, hám bul ob'ekttiń keyingi óz-ara tásirinen shıǵarıp taslanıwı kerek.
Mudamı baslanǵısh waqtında barlıq ob'ektlerdi jaratmang. Sistemaǵa bólek ob'ektler kerek bolǵanda jaratılıwı múmkin. Bunday halda, bunday ob'ekttiń tórtburchagi izbe-iz kesteniń joqarı bóleginde suwretlengen hám sol bólekte ob'ektti jaratıw lawazımına sáykes keledi. Usınıń menen birge, ob'ekttiń tórtburchagi vertikal túrde diagramma orında jaylasqan bolıp, olar waqıt dawamında sistemada payda bolǵan waqıtqa tuwrı keledi. Ob'ekt, álbette, onıń turmıs sızıǵı hám, itimal, basqarıw baǵdarı menen jaratılıwı kerek.
Starumlda siz atıńızdı ornatıwıńız múmkin bolǵan hár bir ob'ekt (klassifikator múlkine) bolǵan sinfni saylań, sonnan akt ob'ektler kompleksin (islamıystanstan) ańlatadı.
Bul ayrıqshalıqlardıń barlıǵı Sortıgator ob'ekt qásiyetlerinen paydalanǵan halda kórsetilgen
(12.2-rasm).

Рис. 12.2. Obiekt qásiyetleri navigatori
Itibar beriń, siz ob'ekt klasın (Klassifier) ​​tek modelde qashannan berli jaratılǵan klaslardan (12. 3-súwret), mısalı, klass diagrammasında tańlawıńız múmkin.



Рис. 12.3. . Ob'ekt ushın ámeldegi klasti tańlaw
Fokusni basqarıw. Ob'ektke jóneltirilgen sistemalardıń islewi dawamında birpara ob'ektler aktiv jaǵdayda bolıwı múmkin, tuwrıdan-tuwrı arnawlı bir háreketlerdi atqaradı yamasa basqa ob'ektlerden xabarlardı passiv kútiw jaǵdayında bolıwı múmkin. Ob'ektlerdiń bunday aktivligin anıq ajıratıw ushın UML basqarıw orayı dep atalatuǵın arnawlı túsinikten paydalanadı. Basqarıw fokusi shozılǵan tar tórtmuyushler formasında kórsetilgen, onıń joqarı tárepi ob'ekttiń basqarıw fokusini alıw baslanıwın (iskerliginiń baslanıwın ) jáne onıń tómengi tárepin basqarıw fokusining aqırın kórsetedi. iskerliginiń aqırı ).
Bul tórtmuyush sáykes keletuǵın ob'ekttiń belgisi astında jaylasqan hám eger ol pútkil uzınlıǵı dawamında aktiv bolsa, onıń turmıslıq sızıǵın almastırıwı múmkin. Ob'ekt iskerliginiń dáwirleri onıń háreketsizligi yamasa kútiw dáwirleri menen almasınıwı múmkin. Bunday halda, bunday ob'ekt bir neshe qadaǵalaw oraylarına iye. Sonı túsiniw kerek, tek házirde turmıs sızıǵına iye bolǵan ámeldegi ob'ekt qadaǵalaw orayın alıwı múmkin. Eger qandayda bir ob'ekt joq etilgen bolsa, ol sistemada qayta payda bo'lolmaydi. Bunıń ornına, tek birdey klasstıń basqa úlgisi jaratılıwı múmkin, bul anıq aytqanda, basqa ob'ekt boladı.
Grafik daǵı fokusni basqarıw shegaraların súyrep alıp taslaw járdeminde ózgertiw múmkin. Geyde ob'ekt ózi menen rekursiv waǵırlını baslawı múmkin. Gáp sonda, kóplegen programmalastırıw tillerinde rekursiv proceduralardı jaratıw ushın arnawlı qurallar bar ekenligi tiyisli túsiniklerdi grafik formasında vizualizatsiya qılıwdı talap etedi.
baslanıwiylar. Izbe-izlik diagrammasında rekursiya rekursiv óz-ara tásir kórsetilgen ob'ekttiń basqarıw orayınıń ońına biriktirilgen kishi tórtmuyushler menen ańlatpalanadı.
Xabarlar. Kórip shıǵılıp atırǵan óz-ara tásir ol jaǵdayda qatnasıw etiwshi ob'ektler bir-biri menen almasinadigan xabarlar kompleksi menen xarakterlenedi. Xabar prezentaciyası
bir ob'ektten ekinshisine jiberiletuǵın tolıq maǵlıwmat. Bunday halda, xabardı qabıllaw bul xabar jiberilgen ob'ekt tárepinen arnawlı bir mashqalanı sheshiwge qaratılǵan arnawlı bir háreketlerdi ámelge asırıwdı baslaydı.
Sonday etip, xabarlar tekǵana birpara maǵlıwmatlardı uzatadı, bálki qabıl etiwshi ob'ektten kutilgan háreketlerdi orınlawdı talap etedi yamasa usınıs etedi. Xabarlar múmkin
tiyisli klass ob'ekti tárepinen operatsiyalardı orınlawdı baslaw jáne bul operatsiyalar parametrleri xabar menen birge uzatıladı. Izbe-izlik diagrammasında barlıq xabarlar
simulyatsiya etilgen sistemada olardıń payda bolıw waqıtı boyınsha tártiplengen.
UMLda bir neshe túrdegi xabarlar ámeldegi:
1. Qońıraw (CALL) - proceduralardı shaqırıw, operatsiyalardı orınlaw yamasa bólek ishki ornatılǵan basqarıw aǵısların belgilew ushın isletiledi. Xabardı qabıl etiwshi ob'ekt aktiv ob'ektke aylanıp, qadaǵalaw orayın aladı. Bul túrdegi xabarlar sinxron (blokirovka) shawqımlardı modellestiredi.
2. Signal jiberiw (SEND) - asinxron shawqımlardı belgilew ushın isletiledi.
3. Ob'ektti jaratıw hám óshiriw (CREATE and DESTROY) - ob'ekttiń turmıs sızıǵınıń baslanıwı hám aqırın kórsetetuǵın xabarlar. Olar ob'ekt kórip shıǵılıp atırǵan óz-ara tásirdiń pútkil múddeti dawamında ámeldegi bolmaǵan jaǵdaylarda qollanıladı.
4. Qońırawdan qaytıw (RETURN) - mısal, klient ob'ektine esap -kitaplar nátiyjesin usınıs etpesten, birpara esap -kitaplardıń atqarılıwı haqqındaǵı ápiwayı xabar. Protsessual qadaǵalaw aǵıslarında bul strelka ótkerip jiberiliwi múmkin, sebebi onıń bar ekenligi ob'ektti aktivlestiriw aqırında tikkeley bolmaǵan shama etiledi. Usınıń menen birge, hár bir procedura shaqırıwınıń óz juftligi - qońırawdıń qaytıwı bar dep esaplanadı. Protsessual bolmaǵan qadaǵalaw aǵısları, sonday-aq bir waqtıniń ózinde hám asinxron xabarlar ushın qaytıw strelkası anıq kórsetiliwi kerek.
StarUML de xabar túri xabar qásiyetleri sortıgatorida ornatıladı (12. 4-súwret).

Рис. 12.4. Xabar qásiyetleri navigatori
Cikller hám filiallar. Izbe-izlik diagrammasında cikller hám filiallardı súwretlew variantların kórip shıǵıń. Bólek xabarlardıń shártli atqarılıwı yamasa tákirarlanıwı xabar jarlıǵı daǵı arnawlı belgiler járdeminde kórsetiliwi múmkin. Xabarǵa shárt qosıw ushın xabar qásiyetleri sortıgatorining Branch ózgeshelikine kerekli shártni kiritiń. Xabardıń tákirarlanıw sanın belgilew ushın Iteration ózgeshelikinen paydalanıń. Ádetde tákirarlawlar " n = 1..10" formatında jazıladı, yaǵnıy baha ushın on ret tákirarlang.
n nomeri 1 den o'ngacha.
Ramkalar xabarlar toparınıń shártli atqarılıwı yamasa pútkil xabarlar izbe-izliginiń tákirarlanıwın kórsetiw ushın isletiledi (12. 5-súwret, 12. 6 -súwret).
Loop sızıw ushın InteractionOperator -" loop" ózgeshelikine iye CombinedFragment ásbapınan paydalanıń. Shártlerdi kórsetiw ushın InteractionOperator " opt" menen CombinedFragmentke bir neshe InteractionOperands áskerg.

Рис. 12.5. Ramkalardan paydalanıwǵa mısal

Рис. 12.6 Ramkalardan paydalanıwǵa mısal
Jeke wazıypalar

Jeke variantqa muwapıq izbe-izlik diagrammasın islep shıǵıń. Laboratoriya esabatın tayarlań.

test sorawları
1. Tiykarǵı UML diagrammaların sanap beriń.
2. StarUML ne?
3. Izbe-izlik diagramması ne ushın isletiledi?
4. Izbe-izlik diagrammasınıń tiykarǵı komponentlerin sanap beriń.