Kvadrat matritsa determinanti



Download 63,25 Kb.
bet1/2
Sana18.12.2022
Hajmi63,25 Kb.
#890781
  1   2
Bog'liq
Kvadrat matritsa determinanti


Kvadrat matritsa determinanti
Matritsaning determinanti A kvadrat matritsani tavsiflovchi son hisoblanadi va u tizimlarning echimi bilan chambarchas bog'liq chiziqli tenglamalar... A matritsaning determinanti yoki bilan belgilanadi. N tartibli har qanday A kvadrat matritsa ma'lum bir qonunga muvofiq, bu matritsaning n-tartibining determinanti yoki determinanti deb nomlangan ma'lum bir songa mos keladi. Ikkinchi va uchinchi darajadagi determinantlarni ko'rib chiqing.
Matritsa berilgan
,
keyin uning ikkinchi tartibli determinanti formula bo'yicha hisoblanadi
.
Misol. A matritsaning determinantini hisoblang:
Javob: -10.
Uchinchi tartibning determinanti formula bo'yicha hisoblanadi
Misol. B matritsaning determinantini hisoblang
.
Javob: 83.
N -tartibli determinantni hisoblash determinantning xususiyatlari va quyidagi Laplas teoremasi asosida amalga oshiriladi: determinant matritsaning har qanday satr (ustun) elementlari mahsulotlarining yig'indisiga teng. ularning algebraik qo'shimchalari:
Algebraik to'ldiruvchi element tengdir , determinantdagi i-qator va j-ustunni o'chirish orqali olingan kichik element qaerda.
Kichik matritsa elementi tartibining A matritsasidan i-qator va j-ustunni o'chirish yo'li bilan olingan (n-1)-tartibli matritsaning determinanti deyiladi.
Misol... A matritsaning barcha elementlarining algebraik qo'shimchalarini toping:
.
Javob: .
Misol... Uchburchak matritsa matritsasining determinantini hisoblang:
Javob: -15.
Aniqlovchi xususiyatlar:
1. Agar matritsaning har qanday satri (ustuni) faqat nollardan iborat bo'lsa, u holda uning determinanti 0 ga teng.
2. Agar matritsaning har qanday satrining (ustunining) barcha elementlari songa ko'paytirilsa, uning determinanti shu songa ko'paytiriladi.
3. Matritsa ko'chirilganda uning determinanti o'zgarmaydi.
4. Matritsaning ikkita qatori (ustunlari) almashtirilganda uning determinanti teskari bo'ladi.
5. Agar kvadrat matritsada ikkita bir xil satr (ustun) bo'lsa, u holda uning determinanti 0 ga teng.
6. Agar matritsaning ikkita satrining (ustunining) elementlari mutanosib bo'lsa, u holda uning determinanti 0 ga teng.
7. Bu matritsaning boshqa qator (ustun) elementlarining algebraik qo'shimchalari orqali matritsaning istalgan satr (ustun) elementlari hosilasi yig'indisi 0 ga teng.
8. Matritsaning istalgan qator (ustun) elementlariga ilgari bir xil songa ko'paytirilgan boshqa qator (ustun) elementlari qo'shilsa, matritsa determinanti o'zgarmaydi.
9. Istalgan qator (ustun) elementlarining algebraik qo'shimchalari orqali o'zboshimchalik bilan hosil qilingan sonlarning yig'indisi, bu satr (ustun) elementlarini raqamlar bilan almashtirish orqali berilgan matritsaning determinantiga teng.
10. Ikki kvadrat matritsaning hosilasi determinanti ularning determinantlari hosilasiga teng.
Teskari matritsa.
Ta'rif. Agar matritsa kvadrat matritsaga nisbatan teskari deb nomlanadi, agar bu matritsani o'ngga ham, chapga ham ko'paytirilsa, birlik matritsasi olinadi:
.
Ta'rifdan kelib chiqadiki, faqat kvadrat matritsaning teskari tomoni bor; bunda teskari matritsa ham xuddi shu tartibdagi kvadratdir. Agar matritsaning determinanti nolga teng bo'lmasa, unda bunday kvadrat matritsa degeneratsiyalanmagan deyiladi.

Teskari matritsaning mavjudligi uchun zarur va etarli shart: teskari matritsa mavjud (va yagona), agar va faqat original matritsa buzilmagan.

Download 63,25 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish