Kompuyuter tarmoqlari haqida tushinch Shermatov O’ 204g

Pedagogik faoliyatda psixologiyaning o’rni Shermatov O’tkir 204g

Pedagogik psixologiya fanining metodlari
Muhim davlat vazifasini - «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi»ni amalga oshirayotgan zamonaviy maktab o‘qituvchisi- ning xislatlari, uning ijodiy faoliyati XXI asrda shakllanib, aso- san amaliy ishda, pedagogik tajribalarni egallash jarayonida o‘sib rivojlana boradi. Pedagog faoliyatida psixologiyaning o‘rni beqiyosdir. Chunki har bir pedagog dars o‘tish jarayonida o‘quvchilarining individual psixologik xususiyatlarini bilishi, yangi mavzuni tushuntirayot- ganda ham umumpsixologik qonuniyatlarni hisobga olgan holda darsni tashkil etishi ta’limning sifatiga ijobiy ta’sir etadi. Hozirgi jamiyatimizda o‘qituvchining mustaqil ravishda bi- limlarni egallab, o‘z malakasini oshirib borishi bir tomondan o‘qituvchilik faoliyatining borgan sari naqadar muvaffaqiyatli bo- rayotganligini ko‘rsatsa, ikkinchi tomondan muhim vazifa ekan- ligidan dalolat beradi. Chunki bu kechiktirib bo‘lmas jarayon shaxsni intellektual qashshoqlikdan qutqarib qoladi.
Psixologik nuqtayi nazardan o‘qituvchi doimiy ravishda o‘z bilimlarini oshirish bilan shug‘ullanishi zarurdir. Chunki o‘qituv- chilik mehnatining asosiy xususiyati ham shudir. Pedagog har doim odamlar orasida ЬоЧагкап, u birinchidan, odamlarni ko‘pdan beri qiziqtirib kelayotgan haqiqatni o‘z qarashlari bo‘yi- cha to‘g‘ri tushuntirib berishi lozim. Albatta, o‘qituvchidagi bu tariqa qarashlar ko‘p yillar davomidagi mehnat va hayot faoliyati jarayonida shakllanadi; ikkinchidan, o‘qituvchining o‘zi axborot- lar olish uchun o‘quvchilarga nisbatan cheklangan vaqt imkoni- yatiga ega; uchinchidan, u o‘ta tor doiradagi tengqurlari bilan- gina muloqotda bo‘lish imkoniyatiga ega boiib, ko‘pincha o‘z kasbiga xos qiziqishlar bilangina cheklanib qoladi.
Pedagogga qo‘yiladigan asosiy, bosh va o‘zgarmas talablar bolalarga bo‘lgan mehr, pedagogik faoliyat, o‘zi ishlaydigan soha bo‘yicha maxsus bilim, keng fikrlay olish, pedagogik intuitsiya, yuqori saviyada rivojlangan tafakkurga, chuqur bilimga, madani- yat va yaxshi xulqqa ega bo‘lish, bolalarni o‘qitish va tarbiyalash- ning turli uslublaridan mohirona foydalana olishni bilishdan ibo- rat. Yuqorida keltirilgan xislatlarning birortasisiz muvaffaqiyat bilan pedagogik ish olib borish mumkin emas.
Shuni ta’kidlab o‘tish kerakki, tarbiya jarayonining samadorligini oshirishga qo‘yiladigan talablar bilan birga, o‘qituvchi shaxsi va uning faoliyatiga nisbatan qo‘yiladigan ijtimoiy talablar ham o‘sib bormoqda. Obqituvchiga jamiyat tomonidan qo‘yiladigan talablar, turli xil- da ijtimoiy kutishlar, pedagogning individualligi, uning shu tari- qa talablarga javob berishga subyektiv tayyorligi muayyan o‘qituvchining pedagogik faoliyatga naqadar tayyorligidan dalolat beradi.
O‘qituvchilik — inson jamiyati tarixi boshlangandan e’tiboran davom etib, shu bilan birga hamma vaqt jamiyat va jamoatchilik tomonidan e’tiborga loyiq deb hisoblanib, e’zozlab kelingan kasbdir.
Qobiliyatli, ijodkor inson — u har doim o‘ziga xos shaxsdir. Pedagogda individuallikning shakllanishi bolani ijodiy shaxs si- fatida tarbiyalashga yordam beradi. Har qanday katta odam ongli ravishda pedagoglik kasbini tanlar ekan, u tanlagan yo‘lini amalga oshirish chog‘ida allaqachon shaxs bo‘lib shakllanadi va shak-shubhasiz individualdir.
O‘qituvchi psixologiyasi: – o‘qituvchining psixologiyasi va uning o‘ziga xosligini o‘rganadi; – o‘qituvchining jamiyatdagi tutgan o‘rni; – o‘qituvchiga qo‘yiladigan pedagogik- psixologik-fizologik talablar majmuiy; – pedagogik mahorat va pedagogik faktning ko‘rsata olishi jarayonidir.
Pedagogik o‘zaro harakatlar psixologiyasi
Pedagogik muloqot maxsus jihatining namoyon bolishi pedagog tomonidan rag‘batlantirish va jazolash usulining qo41a- nilishidir. Agar rag‘batlantirish yoki jazolash xizmatga yarasha odilona bo‘lsa, ular o‘quvchilarning yutuqlarini mustahkamlaydi, qollaydi. Rag‘batlantirish va jazolash usullarining mustahkamlash ro’li pedagogik adolatga bog‘liq bo‘ladi. Pedagogik nuqtayi nazardan olgan holda samarali va samarali bo‘lmagan rag‘batlantirish tavsifmi keltiramiz. 0 ‘qituvchi o‘quvchilarning ko‘pgina sa’y-harakatlariga e’tibor qaratib, ularni yaxshi ishlari uchun rag‘batlantirib, qilgan xato- larini doimo eslatmasa, buning uchun jazolamasa, ijobiy ta’sir o‘tkazishi mumkin. Xulosa qilib shuni aytish joizki, o‘qituvchi- ning barcha ijobiy, umuminsoniy axloq m e’yorlariga mos keluv- chi xislatlari ta’lim faoliyatining samaradorligini oshirishda kat- ta ahamiyatga ega.
Pedagog bilan psixolog faoliyatining modeli
Pedagogning psixologik jihatdan o‘z ustida ishlashi deyilgan- da, uni muntazam ravishda psixologiya fanining turli yo‘nalish- laridagi eng yangi yutuqlar bilan tanishib borishini nazarda tutadi, ular tarbiya va ta’lim bilan bevosita va bilvosita bogliqdir. Bu ta’lim psixologiyasi, tarbiya psixologiyasi, yosh davrlari psixologi- yasi, differensial psixologiya, ijtimoiy psixologiya, shaxs psixologiyasi, shuningdek, boshqa fanlar chegarasidagi tibbiyot, patopsixologiya, psixofiziologiya va psixoterapiya. 0 ‘qituvchining shaxsiy va kasbiy tayyorgarlik darajasi qancha- lik yuqori bo‘lsa, o‘quvchilar bilan ta’lim va tarbiyaviy muno- sabatlarni yaxshi yo‘lga qo‘ya oladi.
Pedagogik jamoa psixologiyasi
Pedagogik jamoa o‘qituvchi va o‘quvchi o‘rtasidagi bog‘liqlik, ta’limning tuzilishi, o‘quvchilarning o‘qish va bilish faoliyati- ni shakllantirish hamda tarbiya psixologiyasining ta’lim-tarbi- ya jarayonida o‘quvchi shaxsini barkamol inson sifatida shakllantirish kabi muhim muammolarni tadqiq etadi. Pedagogik jamoada o‘quv-tarbiya jarayonlarining o‘ziga xos xususiyatlari, zamonaviy ta’lim-tarbiya nazariyasining vazifalarini tatbiq etish bilan shug‘ullanadi.
Har bir pedagognig o‘z faoliyat tizimini ishlab chiqishi va un- ga qat’iy amal qilishi uning ta’lim sohasidagi muvaffaqiyatla- rining muhim omillaridan biridir. Pedagog bir xil metodlarda dars o‘tish bilan cheklanib qolmasligi lozim. Aksincha, u o‘qi- tish metodlarini takomillashtirish ustida tinimsiz ishlashi zarur. Xalqimizning kelajagi mustaqil 0 ‘zbekistonning istiqboli ko‘p jihatdan pedagogga, uning saviyasiga, yosh avlodni o‘qitish va tarbiyalash ishiga bo‘lgan munosabatiga bog‘liq.
E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT