3– laboratoriya ishi

3– LABORATORIYA ISHI

MAVZU: MINORALI KRANNI TUZILISHINI OʻRGANISH

Ishning maqsadi: Minorali kranlar tuzilishi, ishlashi, asosiy mexanizmlarning ishlash tartibini oʻrganish.
Ish jihoz va qurollari. Minorali kran laboratoriya modeli, jazval, sekundomer yoki soat.
Ishning bajarishda xavfsizlnk texnikasi.
Quyidagi ishlar oʻqituvchi yoki ma’sul shaxsi ruxsatisiz laboratoriya modelini manba’ga ulash va ishlatish.
Koʻtarish va tushirish mexanizmi va yuk tagida turish. Ishlayotgan mexanizm va detallarga qoʻl tekkazish. Laboratoriya modelini ishchi holatida oʻlchov ishlarini bajarishi.


Nazariy ma’lumot
Minorali kranlar sanoat va shahar qurilishida foydalaniladigan asosiy yuklash-tushirish qurilmasi hisoblanadi. Ular asosiy qurilish materiallari, detal va konstruktsiyalarni yuklash, tushirish, siljitish va oʻrnatishda hamda texnologik materiallarni transportlashda ishlatiladi.
Releda harakatlanuvchi kranlar baza modellarining asosiy parametrlariga quyidagilar kiradi: quloch L (kran burilish qismining aylanish oʻqidan ilgakning markazgacha boʻlgan masofa), yuk koʻtaruvchanlik T (belgilangan quloch uchun moʻljallangan yukning yoʻl qoʻyilgan maksimal massasi), yuk momenti M (yuk koʻtaruvchanlikning tegishli qulochga koʻpaytmasi), ilgakning koʻtarilish balandligi N va tushish chuqurligi h (kran turgan joyning sathidan eng yuqori va eng pastki ish vaziyatida turgan ilgak markazigacha boʻlgam masofa), koleya K (rels oʻqlari orasidagi masofa), baza V (gʻildirak oʻqlari yoki aravachalarining oʻrtasidagi masofa), ketingi gabarit (kran burilish qismining eng katta radiusi), yuk koʻtarish va tushirish tezligi V_kt, yukni qoʻndirish va yerdan uzib olish tezligi V_ku, qulochni oʻzgartirish tezligi V_t (yuk aravachasi ishlagan paytda) va koʻtariluvchi strelali kranlardan yukning gorizontal boʻylab harakatlanish tezligi V_g, kran burilish qismining aylanish chastotasi n_b kranning umumiy massasi m, ish unumdorligi va boshqalar.
Minorali kranlar yuk momentiga, oʻrnatish usuliga, minorasini turiga va ilgak qulochini oʻzgartirish usuliga qarab turlarga ajratiladi.
Yuk momentiga qarab – Davlat standartiga muvofiq quyidagicha turlarga boʻlinadi: 25, 60,100, 160, 250, 400, 600 va 1000 t.m. Shu guruhlarga mos holda kranlarni belgilanishi KB1, KB2 va hokazo boʻladi.
Oʻrnatish usuliga qarab, minorali kranlar Koʻchma, qoʻgʻalmas (statsionar) va oʻzi koʻtariladigan turlarga boʻlinadi. Bu kranlar Davlat standarti boʻyicha yuk koʻtaruvchanligi: eng katta qulochda 3,2 t dan 16 t gacha, eng yuqori koʻtarish 5,0 t dan 50,0 t gacha boʻladi.
Qoʻllanilayotgan minorasiga Koʻra: minorasi buriladigan va burilmaydigan xillarga boʻlish mumkin.
Ilgak qulochini oʻzgartirish usuliga Koʻra: aravachani strela boʻylab xarakatlantirib, strelani koʻtarib-tushirish yoʻli bilan ilgak qulochini oʻzgartiradigan turlarga boʻlinadi.
Laboratoriyadagi modeli koʻchma, minorasi buriladigan va ilgak qulochini strelani koʻtarib tushirish yoʻli bilan» oʻzgartiradigan minorali kranlar turiga kiradi.
Minorali kran laboratoriya modeli minorasi quvursimon (trubasimon) 14 boʻlib, buriluvchi platforomaga 2 mahkamlab oʻrnatilgan, shuningdek uning asosiy qismlariga harakatlantirish mexanizmi 6, minora 14, strela 12, ilgak osmasi 15, tayanch – burilish qurilmasi 3, ramasi 4 va strela polispasta 1 kiradi.