Dars mashg’uloti ta’lim texnologiyasi

Mavzu:Samarqand iqtisodiy geografik rayoni, transporti va shaharlari

Dars mashg’uloti ta’lim texnologiyasi
O’quv soati: 45 minut		O’quvchilar soni: 25
Dars rejasi:		1.Samarqand iqtisodiy geografik rayoni. 2.Transporti. 3.Shaharlari.
O’quv mashg’ulotining maqsadi:		-Ta’limiy maqsad: O`quvchilarga Samarqand iqtisodiy geografik rayoni transporti va shaharlari to`g`risida bilim va ko’nikmalari shakllanadi. -Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarda, insonparvarlik, vatanparvarlik, hurmat bilan qarashni o’rganadilar. -Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchilarni qo’shimcha adabiyotlar bilan ishlashga , fikr -mulohazalarini erkin bayon qilishga,mantiqiy o’ylash ko’nikmalari rivojlanadi.
Pedagogik vazifalar: 1.Samarqand shahri nechanchi yillarda O`zbekistonning poytaxti bo`lgan? 2.Asosiy sanoat tugunlari qaysi shaharlar? 3.Samarqandda machit madrasa maqbara va saraylor qaysi davrda quruldi?		O’quv faoliyati natijalari: 1.1924-1930 yillarda. 2.Samarqand Kattaqo`rg`on. 3.Amir Temur va Temuriylar davrida.
Ta’lim metodlari:		Venn diagrammasi, raqamli diktant, tusunchalar tahlili, uchinchisi ortiqcha, charxpalak, vileousul.
Ta’lim shakli:		Jamoaviy, guruhlarda ishlash.
Ta’lim vositalari:		Kompyuter, proyektr, mavzuga oid slaydlar, darslik, tarqatmalar.
Nazorat:		Kuzatish, tarqatma material topshiriqlari.
Baholash:		Rag’batlantirish, 5- ballik tizim asosida
Darsning texnologik xaritasi
Ish bosqichlari va vaqti		Faoliyat
		O’qituvchi:		O’quvchi:
Bosqich O’quv mashg’ulotiga kirish (15-min.)		1.1 Tashkiliy qism. Tashkiliy qismda o’quvchilar guruhlarga bo’linadi va guruh sardorlari saylanadi, guruhlar nomlanadi.(1-ilova) 1.2 O’quv mashg’ulotida o’quv ishlarni baholash mezonlari bilan tanishtiradi. 1.3 O’tilgan mavzuni mustahkamlash maqsadida “Uchinchisi ortiqcha“,”Raqamli diktant” metodlaridan foydalanib, o’quvchilarga topshiriq beradi. (2- ilova)		- Aniqlashtiradilar savollar beradilar, tinglaydilar. -Berilgan topshiriqni bajaradilar, o’tilgan mavzuni mustahkamlaydilar.
2-Bosqich Asosiy (10-min.)	2.1Yangi mavzu reja asosida Kompyuter,proyektr, mavzuga oid tayyorlangan slaydlar orqali namoyish etiladi va tushuntiriladi. (3-ilova)		-Ko’radilar,tinglaydilar, kerakli joylarini yozib oladilar.
3-Bosqich Yakuniy (20-min.)		3.1 Yangi mavzuni mustahkamlash maqsadida “Venn diagrammasi”, “Charxpalak” metodlaridan foydalanib topshiriq beradi.(4- ilova) 3.2 Guruhlar ishini baholaydi, o’quv mashg’ulotining maqsadga erishish darajasini tahlil qiladi. 3.3 Uyga vazifa “Tushunchalar tahlili” metodidan foydalanib topshiriq beriladi. (5- ilova)		-Guruhlarda ishlaydilar, topshiriqni bajaradilar. -Uyga berilgan topshiriqni yozib oladilar.

1. 
   ilova
   

1.O’quvchilar bilan salomlashish.

2.Davomatni aniqlash.

3.Sinf tozaligiga e’tibor berish.

4.Bugungi kun yangiliklarini o’quvchilardan so’rash.

5.O’quvchilarni 3- guruhga bo’lish.

6.Guruhlar nomini aniqlashtirish uchun o’quvchilarga savol beriladi:

1- SAVOL: Ilk bor o’zbek olimlari tomonidan topilgan kichik sayyora qaysi?

JAVOB: Samarqand.

1. 
   guruh nomi Samarqand.
   
2. 
   SAVOL:Samarqand shahridagi tarixiy obidaladan biri?
   

JAVOB: Registon.

2-Guruh nomi:Registon.

3. 
   SAVOL:Samarqand shahrining qadimgi nomi?
   

JAVOB: AFROSIYOB.

2-Ilova

O’tilgan mavzuni mustahkamlash maqsadida “Uchinchisi ortiqcha“,”Raqamli diktant” metodlaridan foydalanib, o’quvchilarga topshiriq beradi.

“Uchinchisi ortiqcha”

Ushbu metodda o’quvchilar bir-biriga mos keladigan 2 ta to’g’ri va 1 ta noto’g’ri savol topshiriq jadvali ichidan qaysi biri ortiqchaligini tez topsalar o’sha guruh g’olib bo’ladi.

(O’qituvchi varianti)

№	Viloyatlar	Maydoni	Aholisi
1	Samarqand	16,8	3003,4
2	Navoiy	111	829
3	Tumanlari'>Namangan__111__2174,3__3'>Namangan	7,4	2174,3

(O’quvchi varianti)

№	Viloyatlar	Maydoni	Aholisi
1	Samarqand	7,4	3003,4
2	Namangan	111	2174,3
3	Navoiy	16,8	829

Samarqand iqtisodiy geografik rayoni tumanlarining raqamlarini yozing

(O’qituvchi varianti)

№	Namangan	Shaharlari Tumanlari
1	Namangan	Shahar 1.3.7.9
2	Chodak
3	Pop
4	Kasonsoy
5	Uychi	Tumanlar 2.4.5.6.8.10
6	Toshbuloq
7	Uchqurg’on
8	Gulbog’
9	Chust
10	Chortoq

Samarqand iqtisodiy geografik rayoni tumanlarining raqamlarini yozing

(O’quvchi varianti)

№	Namangan	Shaharlari Tumanlari
1	Namangan	Shaharlar
2	Chodak
3	Pop
4	Kasonsoy
5	Uychi	Tumanlar
6	Toshbuloq
7	Uchqurg’on
8	Gulbog’
9	Chust
10	Chortoq

4-Ilova

Yangi mavzu bayoni

Yangi mavzuni mustahkamlash maqsadida “Venn diagrammasi”, “Charxpalak” metodlaridan foydalanib topshiriq beradi.

“Venn diagrammasi”

(O’qituvchi varianti)

Ikkala vilopyat ham Tojikiston respublikasi bilan chegaradosh

Maydoni 7.4 ming kv km. shahar aholisi 806.3 ming kishi. Qiahloq aholisi 1368.0 kishi

Samаrqand shahri; Namangan shahri;

Maydoni 16,8 ming kv,km.shahar

Aholisi 755,0ming kishi

Qishloq aholisi 2248,4 ming

Kishi, SHaharlari 11ta shaharchalari

Chalari 12ta .Buhora Qarshi

Novoiy Jizzah hamda Tojikiston

(O’quvchi varianti)

Samrqand shahri; Namangan shahri;

“Charxpalak” metodi (O’qituvchi varianti)

№	Cамарканд вилояти	Geografik joylashuvi
		sh. sharq	janub	sharq	sh.g’arb
1	Жиззах, ,	+
2	Навоий				+
3	Кашкадарё		+
4	Тожикистон			+

“Charxpalak” metodi

(O’quvchi varianti)

№	Cамарканд вилояти	Geografik joylashuvi
		shimol sharq	janub	g’arb	sh.g’arb
1	Жиззах,
2	Навоий,
3	Кашкадарё
4	Тожикистон

5- ilova
Uyga vazifa “Tushunchalar tahlili” metodidan foydalanib topshiriq beriladi. O’quvchilar tushunchalar mazmunini yozib keladilar.

№	Tushunchalar	Mazmuni
1	Urbanizasiya
2	Mineral boyliklari
3	Sanoat tarmoqlari
4	Shaharlari
5	Transporti
6	Qioshloq xo’jaligi
7	Aholi zichligi

Xulosa:

Hozirgi kunda har bir dars soatini DTS talablari asosida zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanib o’tish dars samaradorligini oshirishning asosiy omilidir. Men “Samarqand iqtisodiy geografik rayoni tiransporti, va shaharlari , mavzusida bir soatlik dars ishlanma tayyorladim. Dars ishlanmani tayyorlashda “Uchinchisi ortiqcha” , ”Raqamli diktant”, “Venn diagrammasi”, “Charxpalak”, “Tushunchalar tahlili” metodlaridan foydalandim. Ushbu texnologiyalar o’quvchilarni o’tilgan mavzularni esga olishga, mantiqan fikrlab, berilgan savollarga mustaqil ravishda to’g’ri javob berishga va o’z-o’zini baholashga o’rgatishga hamda qiska vaqt ichida o’qituvchi tomonidan barcha o’quvchilarning egallagan bilimlarini baholashga qaratilgan.

Bu texnologiyalar o’quvchilarni dars jarayonida mantiqiy fikrlash, o’z fikrlarini mustaqil ravishda erkin bayon eta olish, o’zlarini baholash, yakka va guruhlarda ishlashga, boshqalar fikriga hurmat bilan qarashga, ko’p fikrlardan keraklisini tanlab olishga, qo’shimcha adabiyotlardan foydalanish, guruhlarda ishlash, mustaqil fikrlash, o’z fikrini erkin bayon qilish, solishtirish , taqqoslash, umumlashtirish, mantiqiy o’ylash, tushunchalar mazmunini ayta olish ko’nikmalari rivojlantiradi.

Adabiyotlar ro’yxati.

1. 
   O’quv dasturi.Toshkent 2010yil.
   
2. 
   8-sinf darsligi. Toshkent . 2010yil.
   
3. 
   7-sinf darsligi. Toshkent . O’zbekiston. 2009yil.
   
4. 
   Maktabda geografiya ‘Avto-Nashr”sho’ba korxonasi 2012 yil 2,3 son.
   
5. 
   Siz bilgan, bilmagan dunyo”Sharq”Toshkent 2007 yil.
   
6. 
   Tolipov U.Q, Usmonboboyeva M.X. Pedagogik texnologiya asoslari. T.., Respublika tashxis markazi 2003 y.
   
7. 
   Ochilov M. Yangi pedagogik texnologiyalar. –Q., “Nasaf” 2000 y.
   
8. 
   w.w.w.Ziyonet.UZ.
   

Boshqotirma

S

A

M

A

R

Q

A

N

D

P

A

X

T

A

CH

I

J

O

M

B

O

Y

K

A

T

T

A

Q

U

R

G’

O

N

U

R

G

U

T

Q

O’

SH

R

O

B

O

D

T

A

Y

L

O

Q

B

U

L

U

N

G’

U

R

O

Q

D

A

R

Y

O

1. 
   Viloyatning yirik madani va ma’rifat markazi?
   
2. 
   Paxta yetishtirishga ixtisoslashgan tuman?
   
3. 
   Og’ir yuk mashinalari ishlab chiqaradigan tuman?
   
4. 
   Samarqand shahridan keyingi ikkinchi o’rinda turadigan sanoat tugini?
   
5. 
   O’zbekistoning 96 % tamaki mahsulotini yetishtiradigan tuman?
   
6. 
   Novoiy va Jizzax viloyati bilan chegaradosh tuman?
   
7. 
   Sabzavotchilik va bog’dorchilikka ixtisoslashgan tuman?
   
8. 
   Samarqand, Jomboy, Urgut tumani bilan chegaradosh bo’lgan tuman?
   
9. 
   g’isht-cherepitsa xomashyosi ichlab chiqaradigan tuman?
   

Boshqotirma

S

A

M

A

R

Q

A

N

D

1. 
   Viloyatning yirik madani va ma’rifat markazi?
   
2. 
   Paxta yetishtirishga ixtisoslashgan tuman?
   
3. 
   Og’ir yuk mashinalari ishlab chiqaradigan tuman?
   
4. 
   Samarqand shahridan keyingi ikkinchi o’rinda turadigan sanoat tugini?
   
5. 
   O’zbekistoning 96 % tamaki mahsulotini yetishtiradigan tuman?
   
6. 
   Novoiy va Jizzax viloyati bilan chegaradosh tuman?
   
7. 
   Sabzavotchilik va bog’dorchilikka ixtisoslashgan tuman?
   
8. 
   Samarqand, Jomboy, Urgut tumani bilan chegaradosh bo’lgan tuman?
   
9. 
   g’isht-cherepitsa xomashyosi ichlab chiqaradigan tuman?