Buxoro viloyati Kogon tuman xtb ga qarashli 10-o’rta ta`lim maktabning ona tili adabiyot fani

Buxoro viloyati Kogon tuman XTB ga qarashli

10-o’rta ta`lim maktabning ona tili adabiyot fani
o`qituvchisi Boboyorova Dilrabo Kamolovnaning 5-sinfda
Matn va lug`at stida ishlash mavzusini o`tishda
PISA ko`rinishidagi testlardan foydalanish
mavzusidagi dars ishlanmasi

2020- 2021- o`quv yili 20-aprel

116-dars . Matn va lug`at ustida ishlash .

Darsning maqsadi:
a) ta’limiy maqsadi: o’quvchilarning lug’at turlari,ularning ahamiyati va ulardan to’g’ri foydalanish ko’nikmalarini
matnlarni o’qib, tahlil qilish orqali mustahkamlash;
b) tarbiyaviy maqsad:matnlarni tahlil qilish orqali tarixiy va zamonaviy badiiy asarlarga qiziqish uyg’otish va badiiy
asar o’qishni hayot tarziga aylantirish ko’nikmasini singdirish ;
d) rivojlantiruvchi maqsad: mavjud bilim, ko’nikma va malakalarni kundalik hayotda qo’llay olish qobiliyatini
rivojlantirish.
Nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish): Berilgan topshiriq, sodda matnlarni tinglab tushuna oladi.
Tinglab tushunish: sohaviy ilmiy-ommabop nutqni tushunadi, tinglangan matndagi asosiy axborotni ajratib oladi.
Kommunikativ kompetensiya: o‘rganilgan ifoda vositalari asosida o‘zaro samarali muloqotga kirisha olish, muloqotda nutqiy muhitga moslasha olish.
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: mediamanbalar (radio, televizor, internet va boshqalar)dan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, ulardan samarali foydalana olish, ularning xavfsizligini ta’minlash ko‘nikmalarini egallash .
O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi: doimiy ravishda o‘zini o‘zi mustaqil va ijodiy rivojlantirish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, mustaqil qaror qabul qila olish.
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi: sinfda, maktabda, oilada, mahallada va jamiyatda o‘tkaziladigan tadbirlarda faol ishtirok etish, o‘zining burchini bilish, unga rioya qilish.
Milliy va umummadaniy kompetensiya: Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy asarlarni tushunish, nutqiy me’yorlarga rioya qilish va sog‘lom turmush tarziga amal qilish.
Matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo‘lish hamda foydalanish kompetensiyasi: kundalik faoliyatda turli jadvalli ma’lumotlarni o‘qiy olish, aniq hisob-kitoblarga asoslangan holda shaxsiy, oilaviy va iqtisodiy rejalarni tuza olish.
FK1- nutqiy kompetensiya (tinglab tushunish, o‘qish, so‘zlash, yozish)
FK2-lingvistik kompetensiya (fonetika, grafika, orfoepiya, orfografiya, leksika, grammatika va uslubiyatga oid)
Dars usuli: Aralash
Dars metodi: PISA matnlari asosida ,
Dars jihozi: PISA asosida tayyorlangan tarqatmalar, kompyuter, elektron doska
Darsning borishi (reja):
I.Tashkiliy qism:
a)salomlashish;
b) davomat;
c) tozalik;
d)yangiliklarni so`rash;
e)uyga vazifani tekshirish
O`tilgan darsdagi uyga vazifa
398-Uyga vazifa. “Sog‘ tanda – sog‘lom aql” mavzusida matn tuzing. Tavsiya etiladigan so‘zlar va birikmalar: badantarbiya, tozalik, yugurish, mashg‘ulot, to‘g‘ri ovqatlanish, vaqtida uxlash, kitobxonlik.
O`quvchilarning uyga vazifani qay darajada bajarganliklari tekshiriladi va baholanadi. Uyga vazifani o`quvchilar PISA testlariga javob beradvaqtlari baholab chiqish maqsadga muvofiq.
II.O`tilgan mavzuni takrorlash
O`tilgan mavzuni takrorlash uchun savollar
1.Lug`at deb nimalarni aytamiz
2. Biz har birimiz o`zimiz bilan lug`at olib yuramiz deb ayta olamizmi?
3. Barcha so`zlarning qanday yozilishini aniqlash uchun qaysi lug`atga murojaat qilish kerak?
4. Internet so`zining ma`nosini bilish qaysi lug`atdan foydalanamiz?
5. Maktab, kitob, o`qituvchi so`zlarini ingliz tilida qanday atalishini qaysi lug`atdan o`rganamiz?

III.Yangi mavzu bayoni

Matnni o‘qing. Ajratilgan so‘zlar ma’nosini “O‘zbek ti lining izohli lug‘ati”dan topib, yozing.

Alisher Navoiyning Foniy taxallusi bilan bitgan “Lison ut-tayr”dostonida Qaqnus timsoli bor. “Alisher Navoiy asarlari tilining izohli lug‘ati“da: “Qaqnus – afsonaviy qush nomi”, deyilgan. Boshqa bir lug‘atda undan batafsilroq ma’lumot berilgan: “Qaqnus – fors-tojikcha so‘z. U mavhum bir qush. Afsonaga ko‘ra, uning tumshug‘ida juda ko‘p teshiklari bo‘lib,

bu teshiklardan chiqqan ovozlardan go‘yo musiqa asbobi o‘ylab chiqarilgan emish”.
Bu afsonaviy qush olovda tug‘iladi, umrining so‘ngida ham kuylab-kuylab olovda kuyadi. Uning kulidan yangi bir qaqnus bolasi paydo bo‘ladi
Munosabat bildiring.
Humo, Semurg‘ kabi afsonaviy qushlar haqida eshitganmisiz? Ular to‘g‘risida bilganlaringizni ayting.

Humo	Semurg`
afsonaviy qush; baxt-saodat, davlat ramzi. O’zbekiston hududidagi me’moriy yodgorliklarda, amaliy bezak san’ati buyumlarida Humo tasviri qadimdan ko’p uchraydi. O’zbekiston Respublikasi davlat