Aybsizlik prezumpiyasi

---

Aybsizlik
prezumpsiyasi
Aybsizlik prezumpiyasi
(
lotincha
: 
Praesumptio
– 
taxmin
, 
gumon
soʻzidan olingan) – 
shaxs
huquqlari
himoyasini taʼminlab beruvchi, asossiz 
ayblash
va 
jazolashning
oldini oluvchi jinoyat
protsessining umumiy demokratik tamoyillaridan biri hisoblanadi. Baʼzan lotincha 
Ei incumbit
probatio qui dicit, non qui negat
(isbotni rad etuvchi emas, balki taʼkidlovchi berishi kerak)
iborasi bilan ifodalanadi.
Aybsizlik prezumpsiyasi
– aybdorning jinoyati qonuniy tartibda isbot qilinmaguncha, uni aybsiz
deb faraz qilish. Gumon qilinuvchi, aybla-nuvchi yoki sudlanuvchi uning jinoyat sodir etishda
aybdorligi qonunda na-zarda tutilgan tartibda isbotlangunga va qonuniy kuchga kirgan sud
hukmi bilan aniqlangunga qadar aybsiz hisoblanadi. Gumon qilinuvchi, ayblanuvchi yoki sud-
lanuvchi oʻzining aybsizligini isbotlab berishi shart emas yoki oʻzini aybdor deb koʻrsatish ham
qonunda belgilangan tar-tibda aybi isbotlanmaguncha uni aybdor deb boʻlmaydi. Oʻzbekiston
Respublikasi JPKling 23-modda-sida koʻrsatilishicha, aybdorlikka oid barcha shubhalar, basharti
ularni barta-raf etish imkoniyatlari tugagan boʻlsa, gumon qilinuvchi, ayblanuvchi yoki sud-
lanuvchining foydasiga hal qilinishi lozim. Qonun qoʻllanilayotganda ke-lib chiqadigan shubhalar
ham gumon qilinuvchining, ayblanuvchining, sudla-nuvchining foydasiga hal qilinishi ke-rak. 
[1]
Aybsizlik prezumpiyasining asosida umumiy, keng eʼtirof etilgan axloq normasi yotadi, unga
muvofiq har bir kishi aybdorligi isbotlanmaguncha aybsiz deb gumon qilinishi lozim.

---

Aybsizlik prezumpsiyasi