Асосий термодинамик жараёнлар

Асосий термодинамик жараёнлар

Режа:

1. 
   Ёпиқ системалардаги идеал газларда термодинамик жараёнлар.
   
2. 
   Ўзгармас ҳажмли (изоҳорик) жараён.
   
3. 
   Ўзгармас босимли (изоҳорик) жараён.
   
4. 
   Ўзгармас ҳароратли жараён (изотермик).
   

Термодинамикада катта роль уйновчи ва амалий аҳамиятга эга бўлган асосий термодинамик жараёнлар қуйидагилардир:

1. 
   Ўзгармас ҳажмли (изоҳарик) жараён;
   
2. 
   Ўзгармас босим (изобарик) жараён;
   
3. 
   Ўзгармас ҳароратли (изотермик) жараён;
   
4. 
   Ташқи муҳит билан иссиқлик алмашмайдиган (адиабатик) жараён;
   

5) Ихтиёрий, умумий (политропик) жараён.
Жараёнларни ўрганиш икки йўналишда бориши керак:

1. 
   Ишчи жисм ўлчамларини ўзгариш қонуниятларини аниқлаш;
   
2. 
   Ҳар бир жараёнда ишчи жисм ҳолатининг ўлчамларига қараб энергиянинг бошқа турдаги энергияга айланишдаги хусусиятларини ўрганиш.
   

Юқоридаги талабларни ҳисобга олган ҳолда ҳар бир термодинамик жараён қуйидаги кетма-кетликда тахлил қилинади:

1. 
   Термодинамика биринчи қонунининг математик ифодаси ва газ ҳолати тенгламаси асосида термодинамик жараённинг тенгламаси келтириб чиқарилади;
   
2. 
   Жараённинг тенгламаси бўйича «PU» ва «TS” диаграммалари чизилади;
   
3. 
   Жараёнда газ ҳолати ўлчамлари орасидаги боғланиш аниқланади;
   
4. 
   Жараёнда ички энергиянинг ўзгариши аниқланди;
   
5. 
   Жараёнда газнинг бажарган иши ҳисобланади;
   
6. 
   Жараённи бажариш учун газга бериладиган ёки олинадиган иссиқлик аниқланади;
   
7. 
   Жараёнда иссиқликни қандай таксимланиши қараб чиқилади. Бунинг учун газнинг ички энергиясини ўзгартиришига сарф бўладиган иссиқликнинг улуши ҳисобланади.
   
8. 
   Жараёнда энтропия ўзгариши ҳисобланади.