Arab xalifaligi

---

Arab xalifaligi
Arab xalifaligi (632 – 1258) – Arabiston yarim oroli, Yaqin va Oʻrta Sharq, Shimoliy Afrika,
Ispaniya, Markaziy Osiyo va Kavkazortini oʻz ichiga olgan saltanat.
7 – 8-asrlarda tashkil topgan. Arab Xalifaligi asoschisi paygʻambar Muhammad(s.a.v)ning eng
yaqin safdoshi xalifa 
Abu Bakr
– Arablar yuqorida zikr etilgan mamlakatlarni 630–715 yillar
orasida bosib olganlar. Bu mamlakatlar asosan "Xula-fo Ar-Rashidun" ("Toʻgʻri yoʻldan boruvchi
xalifalar") va umaviylar zamonida fath etildi.. Xalifa Umar davrida (634-644 –yillar) kuchli
markazlashgan davlat va jangovar armiya tashkil topadi. Koʻp sonli arab qoʻshinlari oʻz zarbalarini
Vizantiya va Eronga qarshi yoʻnaltiradilar. Bir necha oʻn yilliklar mobaynida arablar Suriya, Iroq,
Eron, Misr va butun Shimoliy Afrikani istilo qiladilar. Arablar Vizantiyaga kuchli zarba beradilar.
Jangari arablar gʻarbga va sharqqa tomon tobora ichkarilab boradilar. Arablar armiyasining asosiy
zarbdor kuchini otliq qoʻshinlar tashkil qilardi. VII asr va VIII asrning birinchi yarmi mobaynida
ulkan davlat – Arab xalifaligi tashkil topadi. Damashq shahri uning poytaxtiga aylanadi. Lekin
Abbosiylar bu ulkan hududni butun saqlab qololmadilar.Ichki ixtiloflar ta’siri ostida Arab Xalifati
8-asrning oxirlaridan boshlab mayda-mayda qismlarga parchalanib keta boshladi:788 yilda
Magʻribning gʻarbiy qismida(hozirgi Marokash) idrisiylar (788 – 985), uning sharqiy qismida
(hozirgi Tunis) agʻlabiylar (800 – 909) hukmronligi oʻrnatildi. Xuroson va Movarounnahrda esa 9
asrning 20-yillaridan boshlab mahalliy sulolalar: Tohiriylar(821 – 873), Safforiylar(867 – 903) va
Somoniylar (875 – 999) bosh koʻtarib chiqdilar. Ular Arab Xalifatiga nomigagina tobe boʻlib,
aslida mustaqil hukmdor edilar. Arab Xalifati 1258-yilda moʻgʻullar tarafidan tugatildi.
OʻzME
. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
Adabiyotlar

---

 
Soʻnggi tahrir 2 oylar avval
 
185.139.137.69
 tomonidan amalga oshirildi
Ko‘proq o‘rganish
Ushbu maqolada 
Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi
 (2000-2005)
maʼlumotlaridan foydalanilgan.
Ushbu maqola 
chaladir
. Siz uni 
boyitib, (https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Arab_x
alifaligi&action=edit)
 
Vikipediyaga
 yordam berishingiz mumkin. 
Bu andozani 
aniqrogʻiga
almashtirish kerak.
"
https://uz.wikipedia.org/w/index
.php?
title=Arab_xalifaligi&oldid=24045
23
" dan olindi

---