Amaliy matematika va informatika yo’nalishi 017-45 guruh talabasi Bozorov Abbosning Operatsion tizimlar fanidan 8-amaliy topshiriq bo`yicha tayyorlagan. Mustaqil ishi Mavzu: ” Operatsion tizimlarda xotirani boshqarish ”

Amaliy matematika va informatika yo’nalishi 017-45 guruh talabasi Bozorov Abbosning Operatsion tizimlar fanidan 8-amaliy topshiriq bo`yicha tayyorlagan.

Mustaqil ishi

Mavzu: ” Operatsion tizimlarda xotirani boshqarish ”

1. 
   Kompyuterning fizik xotirasi qanday strukturaga ega.
   
2. 
   Mantiqiy xotira va segmintlash tushunchasi.
   
3. 
   Xotirani boshqarish tushunchasi.
   
4. 
   Qat’iy belgilangan bo’limli sxemani ayting.
   

5 Overleyli struktura va tastiqlash.

5. 
   Xotirani sahifali, segmentli va segment – sahifali tashkil etish.
   
6. 
   Virtual xotira tushunchasi.
   

Kompyuterning xotira qurilmasi ikki xil turga: asosiy (bosh xotira, tezkor xotira, fizik xotira) va ikkilamchi ( ichki xotira ) xotiraga bo’linadi.

Asosiy xotira bir baytli tartiblangan yecheyka massiviga ega bo’lib, har bir yacheyka o’z adresiga ( nomeriga ) ega. Pratsessor buyruqlarni asosiy xotiradan oladi, qayta ishlaydi va bajaradi.

Ikkilamchi xotira ( bu asosan desklardir) bu chizikli birlik adresga ega bo’lgan joy va ularni ketma-ket joylashgan baytlar tashkil qiladi. Ikkilamchi xotira tezkor xotiradan farqi shundaki, u alohida energiyaga, kata hajmga va samarali foydalanish imkoniyatiga ega.

Fizik xotirada malumotlarni real joylashishini kursatuvchi asosiy asosiy xotiradagi adreslar – fizik adres deb ataladi. Dastur ishlaydigan fizik adres to’lami fizik adres maydoni deb ataladi.

Dastur generatsiyalangan bunday adres odatda mantiqiy adres ( virtual xotirali tizimlarda u ko’pincha virtual xotira ) deb nomlanadi. Barcha mantiqiy adreslar to’plami mantiqiy adreslar maydoni deb ataladi.

Aksariyat zamonaviy operatsion tizimlar xotirani segment boshqaruv xususiyatiga ega. Operatsion tizimlarning ba’zi arxetekturalarda ( masalan Intel) segmentlash qurulmalar tomonidan qullanadi.

Xotiradan samarali foydalanishni ta’minlash uchun operatsion tizim quydagi funksiyalarni bajarishi lozim.

Fizik xotirani aniq bir sohada jarayon adreslar to’plamini aks ettirish.

Qarama – qarshi jarayonlar o’rtasida xotirani taqsimlash .

Jarayonlar adreslar maydoniga ruxsatni boshqarish.

Operativ xotirada joy qolmagand, tashqi xotiraga jarayonlarni ( qisman yoki tuliq ) yuklash.

Bo’sh va band xotirani hisobga olish.

Dastlabki operatsion tizimlarda xotirani boshqarishning eng oddiy metodlari qo’llanilgan. Xotirani boshqarish tizimi jarayonni xajmini baholaydi, unga mos keluvchi bo’limni tanlaydi, jarayonlarni bub o’limga yuklaydi va adreslarni sozlaydi.

Tezkor xotirani boshqarishning eng oddiy yo’li uni oldindan ( generatsiya bosqichiga yoki tizim yuklanishi vaqtida ) bir qancha qat’iy belgilangan o’lchamdagi bo’limlarga bo’lishdan iborat. Bu sxema IBM OSG’360 (MFT), DEC RSX – 11 va shunga o’xshash boshqa sistemalarda qo’llanilgan.

Qoida bo’yicha svoping tizimi fiksirlashning bo’limlariga asoslanishi mumkin. Ammo dinamik taqsimlash yoki o’zgaruvchi bo’limli sxemalar samarali xisoblanadi.

Yuqorida tafsiflangan sxemalarda xotiradan samarali foydalanilmaydi shuning uchun ham xotirani taqsimlashning zamonaviy sxemalarda jarayonni operativ xotirada uzliksiz blok sifatida joylashtirish ko’zda tutimagan.

Xotirani sahifali tashkil etishda eng oddiy va eng keng tarqalgan usul( yoki paging), xotiraning vham mantiqiy adres maydoni, ham fizik maydonni bir xil o’lchamdagi sahifa va bloklar to’plami ko’rinishida tashkil etishdir.

Xotirani boshqarishni yana ikkita sxemasi mavjud segmentli va segment = sahifali. Segmentlar sahifalardan farqli ravishda o’zgaruvchi o’lchamiga ega bo’lishadi. Xotirani segmentli tashkil etishda virtual adres, dasturchi uchun ham, operatsion tizim uchun ham ikki o’chamli bo;ladi va ikki maydondan segment tartib raqami va segment ichidagi joy raqamidan iborat bo’ladi.