73. Lomonosovning kimyo faniga qo’shgan hissasi; tarkibning doimiylik qonunini yaratgan

KIMYO
73. Lomonosovning kimyo faniga qo’shgan hissasi;
1. tarkibning doimiylik qonunini yaratgan
2. flagiston nazariyasini yaratgan 3. element va
korpuskulalar ilmiy nazariyasini yaratgan
4.karrali nisbatlar qonunini yaratgan 5. yonish
va oksidlanish ilmiy nazariyasini yaratgan
6. moddalar massasining saqlanish qonunini
yaratgan 7. mol tushunchasini fanga kiritgan
8. ekvivalentlik qonunini yaratgan
9. atom-molekulyar ta’limot yaratilishida katta
hissa qo’shgan.
A) 1,2,4,5,7,8 B) 3, 6, 9 C) 3,4,6,9 D) 1,2,6,9

74. Agregat holati suyuq, ammo qaynash harorati

yuqori +338⁰ C gacha, zichligi esa 1,84 g/ml
bo’gan modda tarkibidagi bir elementning hosil
qilgan oddiy moddasi sariq rangli bo’ladi. Shu
element atomi tarkibidagi protonlarini
((p ∙ 8+12 :6-4):9=z) z ni toping.
A) 16 B) 8 C) 14 D) 3,3

75. Nisbiy molekulyar massasi, massa atom birlik

qiymatidan 60 marta katta bo’lgan EO₂ tarkibidagi
E ning vodorodli birikmasi, uchuvchan, havoda
tezda oksidlanadigan gaz modda. Shu gaz
moddaning (n.sh) dagi zichligini toping.
A) 1,43 B) 1,28 C) 1,14 D) 1,41
76 . “Azofoska” mineral o’g’iti tarkibida ammoniy
digidrofosfat – NH₄H₂PO₄ (massa ulushi – 82%),
ammoniy gidrofosfat – (NH₄)₂HPO₄ (7%), kaliy
nitrat – KNO₃ (4%) va tarkibida azot bo’lmagan
aralashmalar kiradi. Azofoskadagi azotning massa
ulushini va massasi 120 kg bo’lgan o’g’itdagi
atomar azotning miqdorini aniqlang.
A) 8,4% va 1,56 mol B) 12% va 1,03 mol
C) 14% va 1,89 mol D) 9,5% va 2,04 mol

77. Ruda tarkibida Fe(CrO₂)₂ (massa ulushi 84%) va

Fe₂O₃ (16%) bor. Massasi 400 kg temirtosh
tarkibidagi temirning massasini (kg) toping.
A) 129 B) 234 C) 185 D) 248

78. Kalsiy gidrofosfat kristallogidratida (presipitat)

CaHPO₄ ∙ nH₂O da 18% fosfor bor. Kristallgidrat
tarkibidagi ‘n’ ning qiymati necha?
A) 1 B) 2 C) 5 D) 10

79. Ekvevalint massasi 15 ga teng bo’lgan endiferin,

asosli, kislotali oksidlar berilgan qatorni toping.
A) Natriy oksidi, azot (I) oksidi, alyuminiy oksidi
B) Azot(I)oksidi, litiy oksidi, kremniy(IV) oksidi
C) Litiy oksidi, azot(II)okdsidi, kremniy(IV) oksidi
D) Azot (II)oksidi, litiy oksidi, kremniy(IV) oksidi

80. Massasi 30,3 g gaz 18^oC temperaturada hajmi

15 litr bo’lgan idishga to’ldirilgan. Idish ichidagi
gazning bosimi 122 kPa ga teng. Gazning molyar
massasini (g/mol) aniqlang.
A) 32 B) 64 C) 48 D) 40

81. Tabiiy gaz tarkibini quyidagicha ifodalash

mumkin; 80% CH₄; 15% C₂H₆ va 5% C₃H₈. Tabiiy
gazning (n.sh.) zichligini aniqlang.
A) 0,87 B) 1,12 C) 0,78 D) 0,95

82. Ag + O₂ = ? Reaksiya natijasini aniqlang.

A) Ag₂O B) AgO C) AgO₂ D) bormaydi

83. Yer pustlog’ida eng ko’p tarqalgan metalmas va

metallning hosil qilgan birikmasining 200 ta
molikulasi massasini toping.
A) 338.9∙10^-24 B) 199.3∙10^-24
C) 338.9∙10^-27 D) 199.3∙10^-27

84. Bertolitlar berilgan qatorni toping?

A) SiO_2, CO_2, B) SiO₂, NaCl
C) KNO₃, SO₃ D) Cl₂O_5, SiO₂

85. Asosli oksidlar, kislotali oksidlar hatto amfoter

oksidlar bilan ham ta‘sirlashmaydigan oksidlarni
tanlang.
1) azot(I)oksid 2) azot(II)oksid
3) rubidiy oksid 4) azot(IV)oksid
5) uglerod(IV)oksid 6) uglerod(II)oksid
7) fosfor(III)oksid 8) fosfor(V)oksid
9) oltingugurt(VI)oksid 10) oltingugurt(IV)oksid
11) kaliy oksid 12) magniy oksid
13) alyuminiy oksid 14) kremniy(IV)oksid
15) vodorod oksid
A) 1, 2, 6 B) 3, 4, 5 C) 3, 11, 12 D) 2, 3, 6

86. Quyidagi reaksiyalardan qaysilari amalga oshadi.

1) KH+H₂O→KOH + H₂ 2) Fe+H₂O→Fe(OH)₂+H₂
3) 2KNO₃+Cu(OH)₂→2KOH+Cu(NO₃)₂
4) 2KOH→K₂O+H₂O 5)CaCO₃→CaO+CO₂
A) 1, 2, 3 B) 1, 2, 5 C) 1, 5 D) 3, 4, 5

87. 11.7 g bir valentli metall suvdan 3,36 l vodorodni

siqib chiqaradi. Bu qanday me­tall?
A) litiy B) fransiy C) kaliy D) mis

88. Qaysi metallar ham kislotada, ham ishqorlarda

eriydi?
1) Na 2) Zn 3) Ca 4) Al 5) Fe
A) 1, 3 B) 2, 4 C) 3, 5 D) 2, 5

89. Xlorning ekvivalenti massasi 35,5 g/ekv bo’lgan

birikmalarini aniqlang.
1) HCl 2) HClO 3) HClO₃ 4) HClO₄ 5)HClO₂
A) 1, 2 B) 2, 3 C) 4, 5 D) 1, 4

90. Bertolidlar berilgan qatorni toping.

A) olmos, osh tuzi, muz
B) yod, naftalin, quruq muz
C) grafit, qora fosfor, qum
D) quruq muz, qum, qora fosfor

91. Quyidagi ifodalardan qaysi birida kislorod elementi

haqida so’z boradi?
A) kislorodning nisbiy molekulyar massasi 32
B) kislorod - rangsiz, hidsiz va ta’msiz gaz
C) 1500^oC atrofida kislorod atomlarga ajrala
boshlaydi
D) suv tarkibida kislorod bor

92. Vodorodli birikmasi tarkibida 0,78% vodorod

bo’lgan elementning eng yuqori valentli
oksidining, tulki dumi deb nomlangan gazga
nisbatan zichligini toping.
A) 7.95 B) 123.2 C) 8.318 D) 13.07

93. 0,001 m³ gaz (0^oC va 101,3 kPa) 2.143 g keladi.

Gazning molyar massasi va bitta molekulasining
massasini toping.
A) 28 g/mol va 4,65·10 ^-23
B) 32 g/mol va 5,32·10 ^-23
C) 34 g/mol va 5,65·10 ^-23
D) 48 g/mol va 7,97·10 ^-23

94. 3ta teng hajmli idish olingan bo`lib 1-idishda Cl₂

to`ldirilgan, uning massasi 51g, 2-idishga
O<sub>3</sub> to`ldirilgan, uning massasi 44,4g 3-idishga teng
hajmli O₂ va noma’lum gaz to`ldirilgan, uning
massasi 40,8g. Noma’lum gazni toping.
A) Ne B) Ar C) N₂O D) N₂
95. 0,3 mol XO₃ va 0,2 mol X₂O₃ birikmalarida
hammasi bo’lib 36,4 g X mavjud. X’ning atom
massasini aniqlang. (g/mol).
A) 27 B) 32 C) 52 D) 56

96. Ba’zi bir metall oksidini tarkibini Me₂O₃ eng oddiy

formula bilan ifodalash mumkin. Massasi 60,8 g
bo’lgan oksid namunasi tarkibida 41,6 g metall
bor. Bu qaysi metall?
A) Al B) Fe C) Cr D) Ni

97. Aralashmadagi gazlarning hajmiy ulushlari

quyidagicha H₂ – 10%; N₂ – 55%; Ar – 35%. Bu
gazlar aralashmasining havoga nisbatan zichligini
aniqlang.
A) 1,48 B) 0,88 C) 0,90 D) 1,02

98. Hajmi 10 l bo’lgan va vodorodga nisbatan zichligi

20 ga teng kislorod-xlor aralashmasidagi har bir
gazning hajmini (l, n.sh.) toping.
A) 7,5; 2,5 B) 7;3 C) 8;2 D) 9; 1

99. Faqat kimyoviy elementlar berilgan qatorni

aniqlang.
A) uglerod, olmos, azot, ozon
B) azot, ozon, vodorod, kislorod
C) ozon, kislorod, olmos, vodorod
D) uglerod, kislorod, vodorod, azot

100. Allotropik shakl o’zgarishlariga ega bo’lgan

elementlar qatorini belgilang.
A) fosfor, vodorod, azot, kislorod
B) selen, uglerod, fosfor, kislorod
C) uglerod, fosfor, azot, oltingugurt
D) xlor, kislorod, fosfor, selen

101. Metallmaslar berilgan qatorni ko’rsating.

A) azot, oltin, vodorod, kislorod
B) uglerod, oltingugurt, brom, selen
C) osmiy, kislorod, vodorod, ftor
D) xrom, mis, temir, aluminiy

102. Quyidagilardan qaysilari oddiy moddaga tegishli?

1) kalsiy odam tanasining 2% qismini tashkil
qiladi
2) fosfor o’z-o’zidan shu’la chiqarish xossasiga
ega
3) vodorodning uchta izotopi bor – protiy, deyteriy
va tritiy 4) kislorodning ikkita allotropik
ko’rinishi mavjud. 5) kulrang selen fotoelement
sifatida ishlatiladi.
A) 1,3,5 B) 2,4 C) 2,4,5 D) 2,5

104. Qaysi hususiyat gazlarga taalluqli emas?

A) molekulalari orasidagi masofa katta
B) bolg’alanmaydi, lekin siqilishi mumkin
C) hajmi umuman yo’q
D) molekulalari siyrak, tartibsiz

105. Tarkibning doimiylik qonuniga bo’ysunadigan

moddalarni ko’rsating.
1) ozon 2) titan(IV) oksid 3) ammiak
4) uran(III) oksid
A) 1 va 2 B) 2 va 3 C) 3 va 4 D) 1 va 3

106. Quyidagilarning qaysilari kimyoviy hodisa

hisoblanmaydi?
1) mis idishning havoda qorayishi 2) suvning
muzlashi 3) kislotaga asos ta’sir etishi 4) qumni
sement bilan aralashtirish 5) havoni sovutib
kislorod olish 6) metallning havoda oksidlanishi
A) 2,4,5 B) 2,3,6 C) 1,2,3 D) 1,3,6

107. Murakkab moddalar qatorini ko’rsating.

1) ammiak, metan, gematit
2) suv, fosfin, sovun
3) ozon, xlor, qaldiroq gaz, vodorod peroksid
4) bronza, oq fosfor, marganes
5) malaxit, ohaktosh, kaliy, magniy
A) 2,4 B) 3,4 C) 1,2 D) 2,5

108. Element tushunchasini aks ettiruvchi ifodani

toping.
1) yadro zaryadi bir xil atomlar to’plami
2) mustaqil tura oladigan elektroneytral
zarrachalar
3) yadrodagi protonlar soni bir xil bo’lgan atomlar
to’plami
4) kimyoviy bo’linmaydigan eng kichik zarracha
5) atomlarning muayyan turi
A) 1,3 B) 1,3,5 C) 1 D) 4,5