7-savol Ahloq qoidalariga zid bo'lgan jihatlarni o'zida ifodalashi mumkin

---

1 

 

7-savol 

Ahloq  qoidalariga  zid  bo'lgan  jihatlarni  o'zida  ifodalashi  mumkin 

bo'lgan intellektual mulk obyekti haqida ayting. 

Intellektual  mulk  obyektlari  fuqarolik  huquqining  alohida  maxsus 

obyektlari  hisoblanadi.  Ashyolar,  qimmatbaho  qog‘ozlar  va  boshqa  fuqarolik 

huquqlaridan 

farqli 

ravishda 

intellektual 

mulk 

obyektlari 

quyidagi 

xususiyatlarga ega: 

❖  ko‘p xollarda intellektual mulk obyektlari moddiy ashyoviy holatda emas, 

g‘oyaviy  ko‘rinishda;  bilimlar,  g‘oyalar  va  axborotlar  holatida  mavjud 

bo‘ladi.  Albatta,  muayyan  g‘oyalar,  bilimlar  tizimi  moddiy  eltuvchida, 

masalan,  kitoblarda,  elektron  disklarda,  maketlarda,  qurilmalarda 

ifodalanishi mumkin, biroq baribir g‘oyalar, bilimlar birlamchi, ularning 

moddiy  tashuvchisi  ikkinchi  darajali  bo‘ladi  va  shu  sababli  huquqiy 

munosabatlar mohiyatiga jiddiy ta'sir ko‘rsata olmaydi; 

❖  bilimlar,  g‘oyalar  ko‘rinishidagi  intellektual  mulk  obyektlariga  nisbatan 

odatdagi  moddiy  ashyolarga  bo‘lganday  egalik  qilish  va  hukmronlik 

qilish mumkin emas; 

❖  ko‘p  hollarda  ushbu  obyektlardan  bir  vaqtning  o‘zida  cheksiz, 

nomuayyan darajadagi shaxslar foydalanishlari mumkin; 

❖  deyarli  barcha  intellektual  mulk  obyektlariga  nisbatan  FKning  164-

moddasida nazarda tutilgan mulk huquqining muddatsizligi to‘g‘risidagi 

qoidasi  taalluqli  emas  (oshkor  etilmagan  axborotlarga  nisbatan  huquqlar 

bundan mustasno); 

❖  qonun  hujjatlarida  belgilab  qo‘yilgan  muayyan  muddat  o‘tishi  bilan 

intellektual  mulk  obyektlari  subyektlarining  muayyan  intellektual  mulk 

obyektiga nisbatan mulkiy (mutlaq) huquqlari bekor bo‘ladi; 

❖  intellektual  mulk  obyektiga  nisbatan  huquq  egasining  huquqlarini 

vindikasiyaviy da'vo qo‘zg‘atish orqali ximoya qilish samarali emas; 

❖  intellektual  mulk  obyektiga  nisbatan  huquq  egasining  vakolatlari 

mazmuni mulk huquqi bilan emas, balki mutlaq huquq bilan belgilanadi; 

❖  intellektual mulk huquqining amal qilishi hudud bo‘yicha chegaralangan; 

❖  ijodiy  faoliyat  natijasi  bo‘lgan  intellektual  mulk  obyektlariga  nisbatan 

shaxsiy  huquqlar  tizimi  amal  qiladi  va  boshqa  huquq  sohiblari  va 

obyektdan foydalanuvchilar ularga rioya qilishlari shart.