4-amaliy mashg’ulot mavzu: O‘simlik qatlamini ko‘chirib olish texnologik jarayonlari hisobi. Ko‘tarmani yon zahiradagi gruntlardan qurish texnologik jarayonlari hisobi

4-AMALIY MASHG’ULOT


Mavzu: O‘simlik qatlamini ko‘chirib olish texnologik jarayonlari hisobi. Ko‘tarmani yon zahiradagi gruntlardan qurish texnologik jarayonlari hisobi.

Qurilish ishlari tugagandan so’ng vaqtincha foydalanishga ajratilgan yer maydonlari loyihada ko’rsatilgandek qayta ishlanib, foydalanuvchilarga topshirilishi zarur.

Asosiy ishlarni bajarishdan oldin yo’l mintaqasini daraxt, buta, to’nka, yirik toshlar va boshqalardan tozalanadi. So’ngra yo’l quriladigan mintaqadagi o’simlik qatlami 0,15 -0,20 m qalinlikda buldozer yoki avtogreyder yordamida qirqib, chetga surib qo’yiladi. Uni keyinchalik yo’l poyi yonbag’ir qiyaligini mustahkamlash uchun ishlatiladi.

6-rasm. O’simlik qatlamini kengligi
O’simlik qatlami qirqiladigan grunt hajmini quyidagi formula yordamida aniqlaymiz.
_;m³ (10)
Bu erda:
B - o’simlik qatlami qirqiladigan kenglik, m
- yo’l uzunligi, m
- o’simlik qatlami qirqiladigan qalinlik, m
B=10 m, L=5000 m, h=0,2 m;
V=5000*10*0,2=10000 m³
O’simlik qatlami yo’l o’tgan hududning joylashuviga qarab turli qalinliklarda bo’ladi. Ularni qalinligiga qarab buldozer yoki avtograyder yordamida ko’chiriladi va katoklar yordamida zichlanadi.
O’simlik qatlami buldozer yordamida ko’chiriladi.

7-rasm. Buldozer
Uning ish unumdorligi : m³/soat (11)
bu erda: q – buldozerning otvali oldidagi grunt hajmi
m³ (12)
bu erda: h – otval balandligi, m (A-4, J-1)
b – otval uzunligi, m (A-4, J-1)
- gruntni yumshatish koeffitsienti
gilli gruntlar uchun = 1,2; qumli gruntlar uchun =1,1
- gruntni surishda uning yo’qotilishini hisobga oluvchi koeffitsienti, = 0,85
- gruntni ishlash qiyinchiligini hisobga oluvchi koeffitsient , (A-4, J-2)
- ichki smenalik vaqtidan foydalanish koeffitsienti, = 0,75
- texnik unumdorlikdan ekspluatatsion unumdorlikka o’tish koeffitsienti, = 0,6
t_ts –to’liq sikl vaqti, soat t_ts=t₃+t_n+t_ob.k+t_per soat (13)
t₃ – gruntni kesish uchun ketgan vaqt, soat
soat (14)
- kesib olish masofasi, m
(15)
- kesilayotgan qatlam qalinligi, = 0,10-0,25 m
- gruntni kesish tezligi km/soat (A-4, J-1)
t_n – gruntni surishga ketgan vaqt, soat
(16)
bu erda: - gruntni surish masofasi, m (A-4, J-3)
- gruntni surish tezlishi, km/soat
t_obx- orqaga qaytish vaqti, soat
(17)
V_obx –n orqaga qaytish tezligi, km/soat
Buldozerning bir ish smenasidagi ish unumdorligi
=П_b*8; m³/smena (18)