22-variant Tartibga soluvchi daromadlar, ularning byudjet tizimi byudjetlarini tartibga solishdagi ahamiyati

ММС-64 талабаси Юлдашева Ш.Б.

22-variant
1. Tartibga soluvchi daromadlar, ularning byudjet tizimi byudjetlarini tartibga solishdagi ahamiyati.
2. Byudjet loyihasini ko‗rib chiqish va qabul qilish.
3. Sog‗liqni saqlash tizimi xarajatlarini moliyalashtirish manbalari
1. O‘zbekiston Respublikasining budjet tizimi budjetlarini (bundan buyon matnda budjet tizimi budjetlari deb yuritiladi) shakllantirish, tuzish, ko‘rib chiqish, qabul qilish, tasdiqlash, ijro etish, davlat tomonidan mablag‘ jalb qilish va budjet to‘g‘risidagi qonunchilik ijrosini nazorat qilish sohasidagi munosabatlarni tartibga soladi.quyidagi asosiy tushunchalar qo‘llaniladi: aylanma kassa mablag‘i — moliya yilida O‘zbekiston Respublikasi respublika budjetining, Qoraqalpog‘iston Respublikasi respublika budjetining, viloyatlar viloyat budjetlarining va Toshkent shahri shahar budjetining, tumanlar va shaharlar budjetlarining shaxsiy g‘azna hisobvaraqlarida turgan budjet mablag‘larining yo‘l qo‘yiladigan eng kam miqdori; birinchi darajali budjet mablag‘larini taqsimlovchi — O‘zbekiston Respublikasining respublika budjetidan qonun bilan belgilangan miqdorda ajratiladigan budjet mablag‘larini taqsimlovchi yuridik shaxs; budjetdan ajratiladigan mablag‘lar — O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjetidan va davlat maqsadli jamg‘armalari budjetlaridan budjet tashkilotlari hamda budjet mablag‘lari oluvchilar uchun nazarda tutiladigan pul mablag‘lari; budjet jarayoni — budjet tizimi budjetlarini shakllantirish, tuzish, ko‘rib chiqish, qabul qilish, tasdiqlash va ijro etish, ularning shakllantirilishini, tuzilishini hamda ijrosini nazorat qilish, budjet tizimi budjetlarining ijrosi to‘g‘risidagi hisobotlarni tayyorlash va tasdiqlash, shuningdek ular o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar jarayoni;
2.Mazkur Qonun O‘zbekiston Respublikasining 2013-yil 27-dekabrdagi O‘RQ-361-sonli “O‘zbekiston Respublikasining Budjet kodeksi qabul qilinishi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish, shuningdek ayrim qonun hujjatlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish to‘g‘risida”gi Qonuniga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan. 1-modda. Ushbu Qonunning asosiy vazifalari Ushbu Qonun: O‘zbekiston Respublikasining budjet tizimi tuzilishi va uni boshqarish asoslarini; O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjetini (bundan buyon matnda Davlat budjeti deb yuritiladi) tuzish prinsiplari va uning tuzilmasini; Davlat budjetini tuzish, ko‘rib chiqish, qabul qilish va ijro etish tartibini; Davlat budjetining daromadlarini shakllantirish va uning xarajatlarini amalga oshirish prinsiplarini; Davlat budjeti tuzilmasiga kiruvchi budjetlar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni; Davlat budjeti mablag‘lari bilan operatsiyalarni amalga oshirish jarayonida hisobga olish, hisobot va nazorat qilish tartibini belgilaydi. 2-modda. Budjet tizimi to‘g‘risidagi qonun hujjatlari Budjet tizimi to‘g‘risidagi qonun hujjatlari ushbu Qonun va boshqa qonun hujjatlaridan iboratdir. Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O‘zbekiston Respublikasining budjet tizimi to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi. 3-modda. Asosiy tushunchalar Ushbu Qonunda quyidagi asosiy tushunchalar qo‘llaniladi: Oldingi tahrirga qarang. aylanma kassa mablag‘i me’yori — moliya yilida respublika budjeti, Qoraqalpog‘iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar hisobvaraqlarida turishi mumkin bo‘lgan pul mablag‘larining qonun hujjatlari bilan belgilanadigan eng kam miqdori; (3-moddaning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasining 2007-yil 17-dekabrdagi O‘RQ-130-sonli Qonuni tahririda — 2007-y., 50-51-son, 509-modda) budjet jarayoni — Davlat budjetini tuzish, ko‘rib chiqish, qabul qilish va ijro etish, uning ijrosini nazorat qilish, ijrosi haqidagi hisobotni tayyorlash va tasdiqlash, shuningdek Davlat budjeti tuzilmasiga kiruvchi budjetlar o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarning qonun hujjatlari bilan tartibga solingan jarayoni; budjet dotatsiyasi — o‘z daromadlari va budjetni tartibga soluvchi boshqa mablag‘lar yetishmagan taqdirda quyi budjetning xarajatlari bilan daromadlari o‘rtasidagi farqni qoplash uchun yuqori budjetdan quyi budjetga qaytarmaslik sharti bilan ajratiladigan pul mablag‘lari; budjetdan mablag‘ ajratish — qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda Davlat budjetidan budjet tashkilotlariga hamda boshqa budjet mablag‘lari oluvchilarga ajratiladigan pul mablag‘lari; budjet profitsiti — muayyan davrda budjet daromadlarining budjet xarajatlaridan ortiq bo‘lgan summasi; budjet ssudasi — yuqori budjetdan quyi budjetga yoxud respublika budjetidan rezident-yuridik shaxsga yoki chet el davlatiga qaytarish sharti bilan ajratiladigan mablag‘; budjet subvensiyasi — qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda muayyan maqsadlarga sarflash sharti bilan yuqori budjetdan quyi budjetga qaytarmaslik sharti bilan ajratiladigan pul mablag‘lari; budjet so‘rovi — budjet tasnifi bo‘yicha tushumlarni shakllantirish va budjetdan mablag‘ ajratish to‘g‘risidagi so‘rov; budjet tashkiloti — zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarish bilan bog‘liq bo‘lgan o‘z faoliyatini amalga oshirishi uchun Davlat budjetidan mablag‘ ajratish nazarda tutilgan va bu mablag‘ moliyalashtirishning asosiy manbai hisoblanadigan vazirlik, davlat qo‘mitasi, idora, davlat tashkiloti; budjet taqchilligi — muayyan davrda budjet xarajatlarining budjet daromadlaridan ortiq bo‘lgan summasi; budjet transferti — budjetdan yuridik yoki jismoniy shaxsga bevosita yoxud vakolatli organ orqali ajratiladigan qaytarilmaydigan pul mablag‘lari;
3. Sog'liqni saqlashni moliyalashtirishning asosiy manbai. Rossiya sog'liqni saqlashning moliyaviy tizimining normativ-iqtisodiy asoslari. Moliyalashtirishning asosiy manbalari Sog'liqni saqlashni moliyalashtirishning asosiy manbai. Rossiya sog'liqni saqlashning moliyaviy tizimining normativ-iqtisodiy asoslari. Moliyalashtirishning asosiy manbalari I.. Sog'liqni saqlash sharoitida sog'liqni saqlashni moliyalashtirish Majburiy tibbiy sug'urta SSRning sobiq ittifoqida sog'liqni saqlash xizmatini fuqarolarga erkin va davlat tibbiy yordam ko'rsatishi kafolatlanadi. Amalda, davlat byudjeti mablag'lari hisobidan sanoat xarajatlari hisobidan tibbiyot xarajatlari ulushining doimiy pasayishiga olib keldi, natijada sohaga moliyalashtirish va mablag'lardan oqilona foydalanish olib boradi . Ko'pincha tibbiy yordam darajasini tavsiflovchi ko'p ko'rsatkichlarning keskin pasayishi ichki sog'liqni saqlashni asosiy qayta qurish zarurligini ta'minladi. Inqirozdan inqirozdan chiqishning usullaridan biri 1990 yillarning boshlaridan boshlab, menejment, rejalashtirish va moliyalashtirishning yangi shakllari, sog'liqni saqlash tizimiga kirish usullaridan biri. Xorijiy mamlakatlarda sog'liqni saqlash va tashkillashtirish amaliyotini tahlil qilish asosida sog'liqni saqlash mexanizmining uchta asosiy modelini ajratish mumkin: