15 – variant olmoshlarning uslubiy xususiyatlarini misollar yordamida tushuntiring

15 – VARIANT


1. Olmoshlarning uslubiy xususiyatlarini misollar yordamida tushuntiring
. 1. U, bu, shu olmoshlari o‘rnida bir so‘zi (yoki bir xil so‘zlari) qo‘llanadi: Bir (shunday) chamanki, atrofida bulbullar giryon. Bir xil (shunday) odamlar tushunmaydi.


2. Men olmoshi o‘rnida kamina so‘zi, siz o‘rnida o‘zlari so‘zi qo‘llanadi: Bu ishda kaminaning zarracha tajribasi yo‘q. Siz va’da bergan edingiz – O‘zlari va’da bergan edilar.


3. Ilmiy ishlarda, rasmiy hujjatlarda, yig‘ilishlarda men olmoshining o‘rnida biz olmoshi ishlatiladi: Bizning (mening) bu ilmiy ishimizda ko‘rsatish olmoshlarining xususiyatlari haqida so‘z yuritiladi.


4. Hurmatni ifodalash uchun sen olmoshi o‘rnida siz olmoshi ishlatiladi. Siz bugun kelasizmi? Aksincha hurmatsizlikni ifodalash uchun esa sen olmoshiga ko‘plik qo‘shimchasi qo‘shiladi: Senlar buni tushunmaysanlar.


5. Ko‘rsatish olmoshlari ta’kidlash, ajratish ma’nolarini ifodalaydi: Kitob – bu dono maslahatchi.


2. Berilgan matndagi xatolarni aniqlab, to`g`ri variantini yozing.
Bir yigit axloqsiz, tarbiyasiz bir odam bilan suhbatlashib turgandi, tanish bir donishmandga ro‘para kelib qoldi, uni ko‘rgach, uyalganidan qizarib-bo‘zarib qoldi. Donishmand yigitni uyalganini ko‘rib, uni yoniga chaqirib olib:
- O‘g‘lim, senda uyalish hissini ko‘rib, juda ham xursand bo‘ldim. Shu bilan birga uyalishga sababchi bo‘ladigan kishilar bilan emas, balki, hamma seni maqtashga sababchi bo‘ladigan odobli, tarbiyali kishilar bilan og‘ayni bo‘lib, ulfatchilik qilishingni ko‘rishga muyassar bo‘laman, deb umid qilaman.

3. Quyida berilgan gaplarda yo‘l qo‘yilgan xatolarni izohlang.

1. Musobaqada 1, 2, 4, 5, 9, 10, 11, 15, 31-o‘rta maktablardan 64 nafar sportchilar ishtirok etdilar.

2. Men ana shu "kosiblar" orasidan tarbiyachilik kasbini tanlab oldim.
1-gapda 64 nafar bo‘lgandan keyin sportchilardagi lar ortiqcha, ishtirok etdilar emas, ishtirok etdi bo‘lish kerak.
2-gapda kosiblar emas kasblar bo‘lishi lozim.
4. Tilxat namunasini yozing.
Men, GULISTON davlat universiteti fizika-matematika fakulteti amaliy

matematika bo`limi III kurs “A” guruhi talabasi Abdullayev Abdumalik Erkinivich,

ma’naviy-ma’rifiy ishlar bo`yicha fakultet dekani o`ribosari Rozmurodov

Do`stmurod Azizovichdan talabalar spartakiadasida voleybol bo`yicha ishtirok

etayotgan fakultet terma jamoasi a’zolari uchun 12 dona yangi sport kiyimi, bir dona

voleybol to`pi oldim. Kiyimlar va to`pni sport musobaqalari tugagach dekanatga

keltirib topshirishni o`z zimmamga olaman.

2007.18.01. imzo ABDULLAYEV A.E.

5. Quyidagi matn qaysi uslubga xos va unda tasviriy vositalarning qaysi turi qo‘llangan.
... mulla Norqo‘zining xotini pokdomon. Uning bitta-yu bitta o‘rtog‘i bor. Bu xotin to‘g‘risida mulla Norqo‘zi shunday fikrda, agar farishta ilgari o‘tgan bo‘lsa, shuning onasi, endi tug‘ilgan bo‘lsa, shuning bolasi bo‘ladi, agar hozir yer yuzida bo‘lsa uning o‘zi.
-Bu farishta erkak kishi edi.
-Ha, bu kishining xotini mayiz yemagan.


Badiiy uslub.Metafora