14-Ma’ruza. Umumiy quvurlar tasnifi

14-Ma’ruza. Umumiy quvurlar tasnifi
Uzunligi 50 kmdan va diametri 219 mm dan katta bo’lgan neft mahsulotlari quvurlari magistral quvurlar deyiladi. Magistral quvurlar, suyuqlikni tortib olishiga ko’ra mos tarzda: neft quvurlari va suyuq neft mahsulotlari (benzin, kerosin, dizel yoqilg’isi, mazut) quvurlariga bo’linadi [34, 39].
Magistral neft va neft mahsulotlari quvurlari va shoxobchalar quvurlarining diametri, qurilish me’yorlari va qoidalariga (SN i P II–5–5) mos tarzda 1220 mmgacha bo’ladi, ortiqcha bosimi 10 MPa (100 at) dan ko’p bo’lmaydi. Ular neft va neft mahsulotlarini qazib chiqarish, ishlab chiqish yoki saqlash hududlaridan iste’mol joylarigacha (neft bazalari, quyish punklari va alohida sanoat korxonalari) transportirovka qilishga mo’ljallangan.
Qurilish me’yorlari va qoidalariga muvofiq magistral neft quvurlari quvur diametriga bog’liq ravishda to’rtta sinfga bo’linadi:

• 
  I sinfga diametri 1000 – 1200 mmli quvurlar;
  

• 
  II sinfga diametri 500 – 1000 mmli quvurlar;
  
• 
  III sinfga diametri 300 – 500 mmli quvurlar;
  
• 
  IV sinfga diametri 300 mmli quvurlarkiradi.
  

Uzunligi 12 km, diametri 3 dyuym (1 dyuym =25,4 mm) bo’lgan birinchi quvur 1872 yilda qurilgan va Balaxnin neft konlaridan Bakuning neft haydovchi zavodlariga neftni tortib uzatishga mo’ljallangan.
Neft va neft mahsulotlari quvurlari tuzilishiga ko’ra bir xil, u quvur hamda quvur trassasi yoqasida joylashgan nasos stansiyasidan iborat. Quvurlar magistral quvur texnologik sxemasining faqat ba’zi bir elementlari bilan bir-biridan farq qiladi.
Quvur uzunligi bevosita u joylashgan trassa bo’ylab topografik lenta bilan o’lchanadi. Taxminiy hisoblashlarda quvur uzunligini xarita bo’yicha aniqlash mumkin.
Neft va neft mahsulotlarini tranportirovka qilishning asosiy vazifasi - ularni neft omborlariga, neftni qayta ishlovchi zavodlarga, neft bazalariga va yoqilg’i quyish stansiyalariga yetkazish.
Neft mahsulotini, ko’tarilishlar va tushishlar bo’lgan trassaning A punktidan E punktiga etkazilishini tushunish uchun, 6.4-rasmda tasvirlangan sxemani ko’ramiz. A punktga o’rnatilgan nasos NG balandlikka chiqa olishi uchun siqish bosimiga ega bo’lishi kerak, quvur uzunligi bo’ylab ishqalanishga va chiqishda talab qilingan erkin siqish bosimini ta’minlashga ketadigan energiya yo’qotishlari h ga teng.